Ontzwangeren: zo verlicht je jouw lichamelijke kwaaltjes

Heb je de bevalling achter de rug, volgt er opnieuw een periode met mentale en fysieke uitdagingen: het ontzwangeren. Wat zijn veel voorkomende kwalen die je tijdens het ontzwangeren kunt ervaren en hoe kun je de klachten verminderen?

Naweeën

Na de zwangerschap en bevalling zal jouw baarmoeder terug moeten krimpen naar haar oorspronkelijke vorm en maat. Naweeën, juist die volgen nog na de gewone weeën, helpen bij het samentrekken van de baarmoeder. Dat is nodig om weer te krimpen en het bloedverlies te stoppen.

Als je borstvoeding geeft kunnen naweeën nog pijnlijker zijn, maar kunnen deze ook sneller voorbij zijn. De oxytocine die wordt aangemaakt tijdens het voeden helpt bij het krimpen van je baarmoeder. We kregen een gouden tip van kraamverzorgster Monique: ga vóór elke voeding even plassen, want een lege blaas zorgt voor minder naweeën.

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Een warme kruik of pijnstilling (maar overleg dit met je verloskundige, gynaecoloog of andere arts). Soms is een zachte rugmassage ook prettig.

Stuwing

Halverwege de kraamweek lijken je borsten op springen te staan. Ze zijn vol en staan op spanning. We noemen dit ‘stuwing’. Hoewel het een ongemakkelijke en soms pijnlijke ervaring is, is het wel een normaal proces waar (bijna) alle nieuwe moeders doorheen gaan. Vaak ontstaat stuwing op dag 3 of 4 van de kraamweek, als je borsten veel grotere hoeveelheden melk beginnen aan te maken Je borst of borsten voelen vol en gespannen. Door de stimulans van de baby wordt de melkproductie gestimuleerd waardoor je borsten nog groter en gevoeliger worden. Soms weet je niet meer hoe je moet liggen of zitten vanwege die gevoelige en gespannen borsten. Stuwing kan ook gepaard gaan met verhoging.

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Warmte is heel belangrijk: warmte ontspant en zorgt ervoor dat de melkklieren opengaan en dat de melk goed doorstroomt. Daardoor kan ook het vocht uit je borsten verdwijnen waardoor ze weer soepel worden. Een warme douche voordat je gaat voeden werkt goed.

Ook kun je je borsten masseren, zodat het klierweefsel en de tepel minder gespannen worden en de baby makkelijker kan aanhappen.

Tip van lactatiekundige Céline: “Witte koolbladeren kunnen verlichting geven bij pijnlijke en gespannen borsten. Leg de schone koolbladeren eerst in de koelkast en vervolgens in je bh of op je borsten. Volgens veel moeders helpen ze om de zwelling en pijn te verminderen, en zorgen ze voor verkoeling en verlichting.”

Ontzwangeren: last van constipatie

Constipatie is een veelvoorkomende kwaal na de bevalling. Een verstopping komt vaak door (te) weinig drinken, te weinig vezels in de voeding en te weinig beweging. Daarnaast merken veel vrouwen dat ze het eng vinden om weer te poepen na de bevalling, zeker als ze gehecht zijn. Daardoor kun je het ook ongemerkt te lang ophouden. Als je geconstipeerd bent kun je last hebben van buikpijn, buikkrampen, pijn bij het poepen en harde, droge ontlasting.

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Ga naar het toilet zodra je aandrang voelt. Neem de tijd om naar de wc te gaan. Als je op de wc zit: zet je voeten plat op de grond, maak je rug iets bol en pers nu rustig uit terwijl je uitademt. Je buik maak je bij de uitademing een beetje bol. Als de ontlasting niet komt, adem een paar keer rustig in en uit. Je buik gaat hierbij op en neer (buikademhaling). Lukt poepen nog steeds niet? Sta dan op, probeer tien minuten te bewegen, en probeer het daarna nog eens.

Probeer voldoende te drinken en vezelrijk te eten. Bijvoorbeeld met een extra hoeveelheid groente en fruit, wat extra pruimen of gebroken lijnzaad. Blijft het naar de toilet gaan een probleem? Je verloskundige of huisarts kan een medicijn of hulpmiddel voorschrijven. Neem niks zonder advies in te winnen.

Aambeien

Nog zo’n fijne kwaal die kan horen bij het ontzwangeren: aambeien na de bevalling. Er zijn vrouwen die hier al tijdens de zwangerschap last van hebben, maar er zijn ook vrouwen bij wie het past ontstaat na de bevalling. Aambeien ontstaan door hoge druk rond de anus, bijvoorbeeld door persen. Als je al aambeien had tijdens de zwangerschap, zijn deze tijdens het persen nog meer onder druk komen te staan.

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Zorg dat je niet geconstipeerd raakt: aambeien kunnen erger worden als je meer moet persen. Drink dus voldoende en zorg dat je genoeg vezels binnen krijgt. Aambeien kun je, net als de vagina zwellingen of hechtingen, koelen met (zelfgemaakte) ijskompressen om de pijn wat te verzachten. Overleg als je veel last hebt van aambeien met je verloskundige, kraamhulp of huisarts zodat je eventueel iets voorgeschreven kan krijgen. Wat we van meerdere kraamverzorgsters als tip kregen is neusspray op de aambeien ‘sprayen’. Klinkt misschien gek, maar het schijnt goed te werken (neusspray heeft een vaatvernauwende werking). Nog een insider tip: gebruik geen ruw of vochtig wc-papier. Bij irritatie of jeuk rond de anus kun je beter geen ruw wc-papier gebruiken, maar bijvoorbeeld een nat doekje (daarna goed droogdeppen). Vermijd vochtig toiletpapier waar alcohol of parfum in zit.

Ontzwangeren: tot wanneer bloedverlies?

Je bent zeker niet de eerste vrouw als je weken na de bevalling nog steeds last hebt van bloedverlies: dit kan helaas een tijdje duren. Je hoeft je in principe geen zorgen te maken over dit bloedverlies of ‘vloeien’, zolang het maar merkbaar minder wordt. Het bloedverlies kan gepaard gaan met buikpijn en een weeïge pijn in je onderbuik.

Bloedverlies kan gepaard gaan met bloedstolsels en grotere klonten bloed. Dat kan best schrikken zijn, al zal jouw kraamverzorgende jou hier hopelijk voor waarschuwen. Als regel houdt de verloskundige of kraamverzorgende aan dat bloedstolsels niet groter dan een vuist mogen zijn. In de eerste dagen na de bevalling mag je niet meer bloedverlies hebben dan 2 volle kraamverbanden binnen een half uur. Bloed je meer, dan is er sprake van (te) ruim vaginaal bloedverlies en moet je contact opnemen met je verloskundige.

Nadat je bevallen bent, kan het zeker een aantal weken duren (6-8) voordat het bloedverlies stopt. Dat verschilt van vrouw tot vrouw. Wat wel voor iedere vrouw geldt, is dat het bloedverlies merkbaar moet afnemen. Wanneer je weer wat meer kan gaan bewegen na de bevalling, is het mogelijk dat het bloedverlies tijdelijk toeneemt. Als je beweegt en rechtop staat, bloedt je misschien tijdelijk weer meer.

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Zorg dat je voor de kraamperiode en de weken daarna maandverband in huis hebt. Liefst maandverband van honderd procent katoen en zonder plastic, zodat het niet gaat broeien. Pas als het bloedverlies volledig is gestopt, kun je weer in bad. Zo voorkom je een eventuele infectie aan de baarmoeder. Het wordt ook afgeraden om in die eerste periode tampons te dragen vanwege het risico op een infectie.

Kraamtranen

Vaak slaat op dag drie, vier of vijf tijdens de kraamweek de vermoeidheid toe. De adrenaline van de bevalling is verdwenen, je hormonen zijn nog niet in balans en je kunt last hebben van stuwing. Ineens kan je het gevoel hebben dat alles je allemaal even te veel wordt. Zodra je begint met snikken, lijkt het alsof je tranen niet meer te stoppen zijn. Weet dan dat dit normaal is en erbij hoort. Je kraamtranen hebben zelfs een belangrijke functie.

Lactatiekundige Céline: “Je tranen zijn een hulpmiddel om de melkproductie op gang te laten komen. Hoe eerder je je ontspant, des te sneller komt de melkproductie op gang. Dus laat je emoties gaan en geef je maar over aan die huilbuien.”

Wat kan helpen tegen deze kwaal? Misschien is fijn om deze dagen even geen kraamvisite te ontvangen, of alleen mensen in je huis te ontvangen waarbij je je vrij voelt om te huilen. Lucht je hart en krop je gevoelens niet op. Deel wat je voelt met je partner, je kraamverzorgster of je verloskundige.

Heb je het idee dat je sombere gevoelens zich niet beperken tot een paar dagen of maak je je zorgen over de emoties en gedachten die je hebt? Een keertje praten met je huisarts, een gespecialiseerde coach voor nieuwe moeders, of een psycholoog kan enorm opluchten. Durf je gevoelens te delen met je omgeving. Je hoeft het niet alleen te doen.

Meer lezen?
Hoe verzorg je een pijnlijke vagina na de bevalling
Nachtelijk zweten: ook dit hoort erbij in de postpartum periode
Niet direct verliefd op je baby? Ook dat hoort erbij