‘Wij zijn zwanger’: deze invloed heeft een zwangerschap op de partner

‘Wij zijn zwanger’: die uitspraak horen we vaker. Maar welke invloed heeft de zwangerschap van een vrouw eigenlijk op haar partner? Bestaat er echt zoiets als ‘meezwangeren’? Dat was de onderzoeksvraag van de Belgische onderzoekster en diëtiste Vickà Versele, verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel en KU Leuven. Ze volgde koppels die van hun eerste kind in verwachting waren vanaf het begin van de zwangerschap tot een half jaar na de bevalling.

“Het is wetenschappelijk bewezen dat er bepaalde transitiefases in ons leven zijn, waaronder gaan studeren of samenwonen, waarin mensen een groter risico lopen om in gewicht aan te komen door veranderingen in levensstijl. Het krijgen van een kind is ook zo’n gebeurtenis”, zegt onderzoekster en diëtiste Vickà Versele.

“Dat een vrouw hierbij aankomt is evident en fysiologisch noodzakelijk, maar hoe zit het met haar partner? Veel onderzoek tijdens en na de zwangerschap is gericht op de vrouw en de baby. Wij besloten te focussen op het koppel, dus zowel de moeder als de aanstaande vader of mede-moeder. Kunnen we achterhalen welke impact een zwangerschap op hem of haar heeft? En welke invloed de aanstaande ouders op elkaar hebben?”

Wij zijn zwanger?

Honderdvierenveertig koppels in verwachting van hun eerste kindje deden mee aan Versele’s onderzoek. Zij werden gedurende een half jaar thuis door de onderzoekster gevolgd. “Om de drempel om deel te nemen aan het onderzoek zo laag mogelijk te maken, kwamen wij bij de deelnemers thuis om de metingen uit te voeren.”

Op de vraag of partners mee zwanger kunnen zijn, zegt Versele stellig ‘ja’. “Natuurlijk zijn mannen of mede-moeders fysiologisch gezien niet zwanger, maar er gebeurt fysiek en mentaal bij hen ook veel.”

Een postpartum depressie bij vaders: ook dat komt voor

Hoewel het gemiddeld genomen om één kilo gaat, blijkt uit het onderzoek van Versele dat er sprake is van gewichtstoename bij de aanstaande vader of mede-moeder gedurende de zwangerschap. In de postpartumperiode, de fase na de bevalling, stabiliseert dit gewicht weer. Volgens de onderzoekster zijn er verschillende redenen voor deze gewichtstoename. “Als de vrouw in de eerste weken van haar zwangerschap bijvoorbeeld misselijk is en wat vaker tussendoortjes eet, volgt haar partner snel dit voorbeeld. Als een vrouw toegeeft aan haar cravings zoals friet, snoep of ijs, is een man snel geneigd mee te eten. Zo ontstaat het risico dat er nieuwe gewoontes worden gecreëerd, die vervolgens moeilijk zijn om af te leren. Dat geldt niet alleen voor voeding, maar ook voor beweging. Als een zwangere vrouw sneller vermoeid is en ‘s avonds op de bank blijft hangen, zal de partner dit ook sneller doen in plaats van in zijn eentje alsnog die avondwandeling te doen.”

Er mag meer focus op de vader liggen

Als een vrouw steunt ervaart van haar partner, bijvoorbeeld op het gebied van beweging, dan beweegt zij feitelijk ook meer, ontdekten de onderzoekers. Het is daarom van groot belang om partners bewust te maken van de invloed die zij op elkaar hebben. “Je kunt proberen om gezondere patronen vast te blijven houden, ook gedurende de zwangerschap. Daarvoor dienen de vaders of mede-moeders zich ook bewust te zijn van het belang van lichamelijke én geestelijke gezondheid voor, tijdens en na de zwangerschap. Niet alleen voor de ouders zelf, maar ook vanwege de invloed die dit heeft op de baby. Als hij gezonde keuzes maakt en zijn partner stimuleert hetzelfde doen, zal dit waarschijnlijk een positief effect hebben en andersom ook.”

Dit sluit volgens Versele ook aan bij een andere bevinding uit haar onderzoek, namelijk de beperkte aandacht voor de aanstaande vader in de huidige zorg. “We zien dat de vader of partner eigenlijk buiten beschouwing wordt gelaten, terwijl hij juist zo’n cruciale rol speelt nu en straks als de baby er is. Er mag meer focus komen op hem.”

Invloed op elkaar als koppel

An-Sofie Van Parys is vroedvrouw, seksuologe en psychotherapeute en herkent de bevindingen van Versele uit haar praktijk. Twee dagen in de week ziet ze koppels en individuele vaders en moeders met mentale klachten tijdens en na een zwangerschap. “Het is belangrijk voor beide ouders om te beseffen hoeveel invloed zij op elkaar hebben. Dit geldt ook voor emotioneel welzijn. De kans ligt tussen de 25 en 50% dat de ene partner ook een postpartumdepressie krijgt als de ander dit heeft. Vaak zie je dat één van de ouders zich sterk probeert te houden, terwijl de ander met een depressie kampt. Zodra de ene ouder herstellende is, valt de ander om.”

“Een groot deel van mijn baan bestaat uit normaliseren”, zegt Van Parys. “Ik zie vaders of mede-moeders die boos, gefrustreerd, verdrietig of onzeker zijn. Ik wil hen laten weten dat het normaal is om weinig te slapen, om vermoeid te zijn, om weinig tijd voor jezelf te hebben, om spanning in je relatie te voelen, een veranderd seksleven te hebben of veel uiteenlopende emoties te ervaren. Veel vaders hebben vaak geen idee, dus is het mijn missie om hun te helpen een realistisch beeld te vormen van hoe het is om kinderen te krijgen.”

Misselijk en verminderde libido

Volgens de psychotherapeut is er nog onvoldoende onderzoek gedaan naar de invloed van zwangerschapshormonen tijdens de zwangerschap op mannen. “Enkele studies tonen aan dat het libido van de man kan dalen door de het opsnuiven van de feromonen die de zwangere vrouw afgeeft. Dit mechanisme zou eveneens kunnen verklaren waardoor sommige partners zwangerschapsklachten zoals misselijkheid ervaren.”

Meer lezen?
Kinderwens? Optimaliseer jouw gezondheid
Vaders ook een postpartum depressie? Dat komt zeker voor!