Momtalk Leonie: “Niemand gaat er vanuit dat zij het stel zullen zijn bij wie zwanger raken niet vanzelf gaat”

Hoewel ze inmiddels geen student meer is, zul je Leonie ter Veld (1990) wel kennen van haar platform Gewoonwateenstudentjesavondseet of van een van haar drie kookboeken. Ze woont samen met Jan in Haarlem in een huis dat ze zelf van bouwval tot droomhuis ombouwden. Leonie is zwanger van haar eerste kindje, maar dat had wel wat voeten in aarde. ‘Toen de huisarts zei: ‘Je kunt gewoon zwanger raken, je krijgt alleen een beetje hulp’, raakte dat me wel. Ik had het heel anders voor  me gezien.’

Laten we beginnen bij het begin: wilde jij altijd al moeder worden? 

‘Zeker niet. Ik heb heel lang helemaal geen kinderwens gehad. Ik voelde helemaal geen connectie met andermans kinderen of baby’s. Ik zag mezelf niet als moeder, ik wilde een avontuurlijk leven vol verre reizen. Toen ik mijn vriend Jan leerde kennen liet hij snel weten wel vader te willen worden. Dat zorgde ervoor dat ik er meer over na ging denken. Toen mijn neefje Oscar werd geboren, veranderde er ineens iets. Mijn gevoel naar hem toe was anders dan ik ooit had ervaren. Baby’s kunnen toch best leuk zijn. Zo ontstond er langzaam ruimte voor het idee van zelf kinderen krijgen in mijn hoofd.’

En wanneer besloten jullie het echt te gaan proberen?

‘In 2019 stopte ik met de pil en gingen we direct volle bak proberen om zwanger te raken. We hadden nog één verre reis gepland, samen naar Sri Lanka, en daarna zou ons leven gaan veranderen. Op die reis gingen zwangerschaps- en ovulatietesten mee: we pakten het wel direct grondig aan, haha.’

Wanneer besloot jij bij de huisarts aan de bel te trekken?

‘Eigenlijk vrij snel: we waren pas drie maanden aan het proberen. Mijn menstruatie was echter compleet onregelmatig en de ovulatietest gaf een raar resultaat. De ene dag was het positief, de dag erna negatief, de dag erna weer positief. De huisarts was gelukkig erg assertief en besloot meteen verder onderzoek te doen. Zo rolde de diagnose PCOS eruit. Ik had werkelijk geen idee dat ik dat had: van alle andere symptomen van PCOS heb ik geen last.

Pas toen ik zelf de diagnose PCOS kreeg, besefte ik hoe weinig ik eigenlijk af wist van zwanger proberen te raken. Ik had me er nooit zo in verdiept, waarschijnlijk omdat ik tot kort ervoor geen enorme kinderwens had. Ik heb overigens wel altijd geroepen dat je ook maar geluk moet hebben om zwanger te raken. Ik wist wel dat het niet vanzelfsprekend is. Ik had alleen nooit bedacht dat het mij zou overkomen. 

Wat me raakte was de huisarts die zei: je kunt nog steeds zwanger worden, je krijgt alleen een beetje hulp. Dat ‘beetje hulp’ had ik niet voor me gezien. Ik dacht: wij raken zwanger in de slaapkamer en doen daarna zelf een zwangerschapstest in de badkamer. Simpel, zonder poespas.’

Je kreeg de diagnose PCOS, wat volgde er toen?

‘Voor de zekerheid en als formaliteit werd Jan ook onderzocht. Zo werd ontdekt dat het bij hem ook mis zat: zijn sperma bevat geen zaadcellen. Die bevinding maakte onze kans 0% op een natuurlijke zwangerschap. Onze enige optie was een fertiliteitstraject. Daarvoor moest Jan eerst geopereerd worden om te kijken of er wel zaadcellen uit zijn ballen gehaald konden worden, ondanks het ontbreken van zaadleiders.

Ergens was het wel fijn dat er met ons allebei iets ‘mis’ is, haha. Het was ook prettig om de emotie die erbij komt kijken als het door jou niet lukt om zwanger te raken samen te kunnen delen. Er werkt bij ons allebei een en ander niet mee. Wat ik ook prettig vond is dat we meteen bij het eindstation waren: we hoefden niet eerst nog ‘een jaartje te proberen’ of een IUI-traject in. ICSI was direct onze enige mogelijkheid.’

Toen kwam Corona… 

‘Ja, dat gooide even roet in het eten… Jan moest eerst geopereerd worden en we werden op de wachtlijst geplaatst. Dat zou vier maanden gaan duren. Als geluk bij een ongeluk stond op dat moment de wereld op z’n kop, dus wij hadden ook wel andere zorgen aan ons hoofd. We konden het best goed loslaten. 

Na ruim drie maanden besloten we zelf eens te bellen om te horen hoe het zat met de wachtlijst. Toevallig kreeg Jan iemand van de planning aan de telefoon. Er was maandag wel een plekje voor hem, kregen we te horen. Ineens ging het allemaal snel. Na Jan’s operatie – die gelukkig voorspoedig verliep – mocht ik beginnen met het hormoon traject. Het spuiten van die hormonen vond ik niet zo erg. Sommige hormonen gaven me een fantastisch – I’m on top op the world – gevoel. Andere hormonen brachten me totaal in de put. Ik werd er zwartgallig van, zag alles somber in. 

Los van die rollercoaster aan emoties zaten Jan en ik wel heel positief in het traject. Ik denk dat het mooi is als je allebei stappen moet ondernemen, zodat je ook allebei invested bent in de aanstaande zwangerschap. Wat denk ik ook scheelt is dat ons veel wachten en gefaalde pogingen gespaard is gebleven. We wisten natuurlijk heel snel dat natuurlijk zwanger raken geen optie was én konden snel met IVF starten. Er zijn geen jaren aan proberen, van kastje naar de muur gestuurd worden, de ene na de andere behandeling etc. aan vooraf gegaan.’ 

Hoe ging het traject daarna verder?

‘In de zomer van 2021 vond de eerste terugplaatsing plaats. Ik vond het fantastisch om dat mee te maken. De mensen bij het Erasmus MC waren allemaal zo vrolijk en betrokken en het was bijzonder om met alles mee te kunnen kijken op de echo. Twee weken later mocht ik een zwangerschapstest doen, maar precies die dag werd ik ongesteld. Ik deed alsnog een test en deze was negatief, dus het was duidelijk dat die eerste poging niet was gelukt. 

Op de dag dat we daarachter kwamen, kochten we ook een enorme bouwval. Hoewel we teleurgesteld waren, voelde het ook wel een beetje als een geluk bij een ongeluk. De combinatie van een zwangerschap en die enorme klus, leek ons niet ideaal. 

We besloten onze kinderwens letterlijk even in de koelkast te laten staan. Ik weet nog dat ik het lastig vond om het ziekenhuis te bellen met die boodschap. Het voelde bijna ondankbaar: er was zoveel werk voor ons gedaan al en nu zeiden wij dat ze de boel even op pauze moesten zetten. Gelukkig werd er heel begripvol gereageerd en gebeurde dit veel vaker. In onze omgeving gaven mensen ons ook gelijk dat we onze kinderwens heel even zouden parkeren terwijl we ons vol in de verbouwing storten. 

We zeiden tegen elkaar dat we aan het einde van dat jaar het traject opnieuw zouden oppakken. Toen het eenmaal zover was vroegen we aan elkaar: zie jij het nu zitten? Dat voelde we allebei niet zo. Het is een intensief traject, waarbij je vier tot vijf keer in de week naar het ziekenhuis moest. Wat voor ons dus per keer minimaal vier tot vijf uur in beslag neemt. Die tijd in combinatie met onze banen én de verbouwing leek ons niet ideaal.’

Wanneer waren jullie er wel klaar voor?

‘In mei dit jaar (‘22) zijn we verhuisd en in juni pakte we traject weer op. Het had inmiddels een jaar stil gelegen, dus we besloten eerst maar eens te bellen om te horen hoe of wat. Misschien waren de wachttijden inmiddels weer enorm opgelopen. Ze vertelden dat we een paar dagen later direct langs mochten komen. Dat was een grote verrassing. 

Eén mooie ontwikkeling is dat mijn cyclus door de maanden heen steeds regelmatiger was geworden. Sterker nog: de fertiliteitsarts stelde voor dat we op mijn eigen cyclus een terugplaatsing konden doen. Dan zou ik niet weer aan de hormonen hoeven. Hoewel ik even twijfelde – wilde ik niet gewoon de best mogelijke manier proberen – sprak het idee van geen hormonen spuiten met alle nadelen die eraan kleven me enorm aan. Dus besloten we de gok te wagen. 

Twee weken na de terugplaatsing werd ik opnieuw ongesteld. Ik mocht een week later een zwangerschapstest doen. Die hele week was ik ongesteld, dus ik ging er 100% vanuit dat de test negatief zou zijn. Ineens had ik een positieve test in mijn handen. Ik geloofde er geen snars van! Ik was overduidelijk ongesteld, maar de zwangerschapstest sprak boekdelen.’

Hoe was dat?

‘We waren op dat moment op vakantie, dus we konden ook niet direct naar het ziekenhuis voor een echo. Onze artsen vonden het een wonderlijk verhaal, maar sloten niks uit natuurlijk. Na een week konden we terecht voor de eerste echo en zagen we een kloppend hartje en een mensje dat netjes volgens de curve aan het groeien was. Hoewel ik zo’n levendig bewijs zag, kon ik het idee dat ik écht zwanger was lastig bevatten. 

De eerste weken van mijn zwangerschap bleven een mindfuck. Ik heb tot tien weken lang veel last gehad van bloedverlies. Het ging niet om een paar mini druppeltjes: soms moest ik gewoon menstruatie ondergoed dragen. Als ik meer bloed verloor dacht ik iedere keer: zie je wel, nu komt die miskraam. Dat gebeurde alleen niet: ik bleef zwangerschapstesten doen en ze bleven positief. 

Ondanks het bloedverlies begon ik wel langzaam gewone zwangerschapskwaaltjes te krijgen. Mijn borsten deden pijn, ik was continu moe en misselijk. Kortom: aan alles voelde ik dat ik zwanger was, maar nog steeds zei ik tot week twaalf regelmatig tegen Jan ‘Kun je geloven dat ik zwanger ben?!’ Het gekke van een fertiliteitstraject is dat je aan de ene kant ziet wat er allemaal mogelijk is, maar dat je ook sterk voelt en ziet wat er niet mogelijk is. De kans dat een terugplaatsing slaagt is bijvoorbeeld 1 op de 5. Ik was zo gefocust op die overige vier keren waarbij het niet zou lukken, dat ik voor mijn gevoel echt ‘zomaar’ zwanger was geraakt.’

Jullie besloten open te delen over het traject waar jullie in zaten, waarom? 

‘Ik deel alles wat er in mijn leven speelt, maar besefte me dat dit veelal positieve dingen zijn. Ik ben een zondagskind en alles lijkt bij mij – maar ook bij Jan trouwens – voor de wind te gaan. Het leek me belangrijk om te laten zien dat een fertiliteitstraject iedereen kan overkomen, ook al denk je dat dit bij ons wel niet het geval zal zijn…

De tweede terugplaatsing besloten we overigens voor onszelf te houden, wat ik achteraf wel heel lastig vond. Juist omdat het zo’n rollercoaster was met steeds dat bloedverlies en angst voor een miskraam. Doordat ik het niet met vrienden, familie of mijn volgers kon delen, voelde ik me af en toe echt alleen. Normaal delen we alles, maar we wilden dit stukje van het traject toch even geheim houden. Als mensen weten dat je bezig bent om zwanger te raken, is het verrassingseffect deels weg. Het leek ons zo leuk als we mensen in onze omgeving toch nog konden verrassen met dit nieuws. Dat is gelukt en het was geweldig.’

Is er iets wat jij aan andere vrouwen in vergelijkbare situaties wilt meegeven?

‘Ik hoop dat ik laat zien dat een traject niet alleen heel zwaar hoeft te zijn. Je mag baaldagen hebben of  jaloers zijn op mensen bij wie het wel vanzelf lijkt te gaan, maar probeer optimistisch te blijven. Ik wil mensen ook graag meegeven dat het echt normaal is als het bij jullie niet (direct) lukt om zwanger te raken. En dat je niet kunt plannen wanneer je kinderen ‘neemt’.’

Hoe gaat het nu met je? 

‘Inmiddels gaat het veel beter. Ik vond de eerste zeventien weken van mijn zwangerschap eigenlijk heel erg stom. Mensen zeiden tegen me dat ik ervan moest genieten, dat een zwangerschap de mooiste tijd uit je leven is. Ik had geen idee wat ze daarmee bedoelde. Ik voelde me lelijk en langzaam, was de hele dag door moe en daarnaast ontzettend chagrijnig. Ik verloor mijn bourgondische zelf door alles wat ik vooral niet mocht eten en drinken. Tegelijkertijd voelde ik me ook schuldig dat ik niet honderd procent vrolijk en gelukkig was de hele tijd. Dit wilde ik toch zo graag?! Ik had achteraf gezien zo graag hier wat meer over willen weten en beseffen dat ik niet de enige ben met dit soort gevoelens in de zwangerschap. 

Inmiddels begint mijn buik te tonen en dat vind ik heel erg leuk. Ik voel mijn kindje regelmatig bewegen en dat is een magisch gevoel.’

Meer lezen?
Als het niet vanzelf gaat: zo ziet een onvervulde kinderwens eruit
Sarah heeft PCOS en is zwanger: “Vanaf mijn 14de werd me gezegd dat kinderen krijgen erg lastig zou worden”