Starten met zakgeld: inmiddels digitaal of toch nog steeds contant?

Het is een leuke en bijzondere mijlpaal: starten met zakgeld. Maar deze nieuwe stap als ouder brengt ook vragen met zich mee. Vanaf welke leeftijd start je met zakgeld, hoeveel zakgeld geef je jouw kind en wat spreek je af over zakgeld? De vraag of je kiest voor contant geld of digitaal zakgeld wordt ook steeds relevanter. We leggen deze vragen over zakgeld voor aan het Nibud.

Karin Radstaak is communicatieadviseur bij het Nibud, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting

Nibud advies over leeftijd zakgeld

‘Zodra kinderen leren rekenen, meestal in groep 3, is het een goed idee om te starten met zakgeld. Vanaf dat moment wordt geld namelijk tastbaar. Met muntjes kun je goed tellen. Tien keer tien cent is honderd cent. Dat honderd cent vervolgens 1 euro is, is vaak nog ingewikkeld. Kinderen vinden het aantal muntjes vaak belangrijker dan de waarde, haha. Het is in ieder geval een waardevolle manier om kinderen kennis te laten maken met geld.’

Hoeveel zakgeld bij welke leeftijd?

De hoogte van het eerste zakgeld is iets wat ouders zelf bepalen. In het begin gaat het vooral om het leren omgaan met geld en minder om het feitelijke bedrag. Dat wordt voor kinderen vanzelf relevanter, legt Karin uit. ‘De hoogte van het zakgeld wordt natuurlijk bepaald door jullie eigen financiële situatie, maar ik raad ouders ook aan om te kijken wat vriendjes en vriendinnetjes krijgen. Als hier heel grote verschillen tussen zitten, kan dat voor kinderen vervelend zijn. Uit ons onderzoek in 2023 blijkt overigens dat de bedragen wat omhoog zijn gegaan. Dit kan met de inflatie te maken hebben. Voor kinderen is het ook merkbaar dat je minder kunt doen met die ene euro.’

Afspraken over zakgeld

Zoals we eerder schreven is zakgeld voornamelijk bedoeld als leergeld. Sterker nog, Karin adviseert ouders om hun kinderen juist te stimuleren het zakgeld niet alleen te sparen maar ook uit te geven. ‘Natuurlijk is het knap als een kind veel geld kan sparen, maar het is ook belangrijk om te leren omgaan met geld. Om te leren dat je prijzen kunt vergelijken in winkels, om te leren dat reclames je kunnen verleiden iets te kopen en om af en toe een foutje te maken door een miskoop te doen. Met geld leren omgaan is niet alleen leren sparen, maar ook leren plannen en vooruitkijken. Die skills heb je ook nodig als je op je 18de financieel zelfstandig bent.’

Zakgeld geven aan je kind betekent dus ook afspraken maken over wat er met dat zakgeld moet of mag gebeuren. Welk deel gaat in de portemonnee en welk deel in de spaarpot? Mag er ook snoep gekocht worden? En wie koopt de cadeautjes voor broertjes of zusjes? ‘Praten over geld is ook iets wat we moeten leren, dus start daar ook mee als je kinderen jong zijn. Als kinderen voor het eerst de verantwoordelijkheid krijgen over geld, dan gaat er gegarandeerd een keer iets gekocht worden wat niet jullie afspraak was. Gebruik dat als een leermoment en bespreek dit met elkaar. Zeker als kinderen ouder worden en bijvoorbeeld kleedgeld krijgen. In de winter een zomerjas kopen is niet handig. Klakkeloos overnemen wat een influencer jou aanprijst misschien ook niet. Al die dingen zijn haakjes voor waardevolle gesprekken over geld uitgeven, sparen, verleiding en slimme keuzes maken.’

Contant of digitaal zakgeld?

Terug naar onze vraag: geven we zakgeld anno 2024 cash of digitaal? Uit onderzoek van het Nibud in 2023 bleek er een grote verschuiving plaats te hebben gevonden van contant geld naar digitaal zakgeld. Niet zo gek: we hebben zelf ook steeds minder cash in huis en betalen steeds vaker met middelen als Apple Pay. Van de kinderen tussen de 6 en 7 jaar krijgt nog steeds ¾ zakgeld in briefjes of muntjes. Dat is op die leeftijd het beste, zegt Karin, omdat het geld op die manier tastbaarder maakt en kinderen helpt om de waarde van geld te leren kennen.

Van de kinderen in de leeftijd tussen 8-9 jaar krijgt inmiddels 77% het zakgeld digitaal. Dat was in 2018 nog de helft. Kinderen krijgen dus jonger een eigen betaalrekening en ontvangen daarop wekelijks of maandelijks hun zakgeld. 

Meer lezen: Zo leer je kinderen de waarde van geld

Kinderen wegwijs maken in digitaal bankieren

Karin: ‘Een groot voordeel van digitaal zakgeld overmaken is dat het één keer kan worden ingesteld door jou als ouder en het daarna automatisch naar de rekening van je kind wordt overgemaakt. Dat neemt natuurlijk niet weg dat de gesprekken over zakgeld en leren omgaan ook automatisch gaan. Je zult kinderen ook wegwijs moeten maken in digitaal bankieren – wat zijn afschrijvingen en wat zijn bijschrijvingen – en betalen met een pinpas. Lang niet alle kinderen van die leeftijd hebben al een eigen mobiele telefoon, dus kijk samen op jouw telefoon om inzicht te geven in zijn of haar zakgeld en uitgaven. 

Karin: ‘Spaargeld op een rekening is minder tastbaar dan spaargeld in een spaarpot, dus bij digitaal zakgeld is samen naar spaardoelen kijken en bespreken hoeveel geld jouw kind nog nodig heeft om bijvoorbeeld die step of koptelefoon te kopen, belangrijk.’

Meer lezen? Zo kun je jouw kind leren sparen

Gimi app

Als je bankiert bij ABN AMRO kun je voor jouw kind naast de eigen rekening ook de Gimi app downloaden. In deze app kunnen kinderen zelf spaardoelen instellen en bijhouden en hun saldo checken, maar ze kunnen via de app niks betalen. Ook leuk aan de Gimi app: je kunt als ouders klusjes klaarzetten voor je kind in de app die ze tegen betaling kunnen doen (heitje voor karweitje!) en de app bevat lesjes en quizjes over geld waarmee steeds nieuwe levels kunnen worden behaald. 

Tip: Een leuke manier om het gesprek over geld te starten met jouw kids is samen de geldtype test van ABN AMRO te doen.

Dit artikel is geschreven als onderdeel van een samenwerking met onze partner ABN AMRO.