Verslikking en verstikking bij baby’s en kinderen: wat moet je doen?

Baby’s en jonge kinderen hebben de neiging om alles wat rondslingert, in hun mond te stoppen. Helaas is dat niet zonder risico. Een voorwerp kan namelijk vast blijven zitten in de keel van je zoon of dochter en ook tijdens het eten kan je kindje zich verslikken of zelfs stikken. Dat kan behoorlijk schrikken zijn en dus is het van belang dat je als ouder weet hoe je moet handelen op het moment dat je kindje zich verslikt of verstikt.

ln dit artikel vertelt Raymon van der Spaan, trainer met jarenlange ervaring in het geven van EHBO-cursussen, daarom wat je moet doen op het moment dat je baby of kindje zich verslikt of stikt.

Verslikking en verstikking bij baby’s en kinderen

Over het algemeen komt verslikking en verstikking voor bij kinderen tussen de 0 en 4 jaar. Dat zijn immers de leeftijden waarin kinderen van alles in hun mond stoppen. Je kindje kan zich zowel verslikken of verstikken in een rondslingerend voorwerp als in eten. Daarbij is het goed om te weten dat er een verschil is tussen verslikken en verstikken.

Wanneer je kind zich verslikt, kan dat er ernstig uitzien, maar is er in principe geen sprake van gevaar. Je zoon of dochter kan dan nog praten, geluid maken en hoesten. Verslikken loopt dan dan ook vaak goed af. Mocht je kind geen geluid meer maken en niet meer kunnen hoesten, dan is er sprake van verstikking. Wanneer je zoon of dochter zich verstikt, loopt hij of zij blauw aan en kan het zijn dat je kindje uiteindelijk zijn of haar bewustzijn verliest.

Zo herken je verstikking bij je kind

Aangezien erbij verstikking sprake is van acuut levensgevaar, is het goed om te weten hoe je herkent als je kind zich verstikt:

• Je kindje is benauwd;
• Je kindje loopt blauw aan;
• Je kindje verliest (mogelijk) zijn bewustzijn;
• Je kindje stopt met hoesten;
• Je kindje krijgt een piepende ademhaling.

Wat te doen bij verstikking?

Een verslikking lost zich in de meeste gevallen zelf op en dus hoef je – over het algemeen – ook niet in te grijpen. Wel kan het voor komen dat een verslikking overloopt in een verstikking. Wanneer dat het geval is, vertoont je kindje symptomen van een verstikking. Mocht je kind stikken, dan is het noodzakelijk dat je gelijk start met handelen. Hieronder lees je stap voor stap wat je moet doen als je kind zich verstikt. Daarbij is er een onderscheid gemaakt tussen baby’s en kinderen ouderen dan 1 jaar.

Verstikking bij baby (0 tot 1 jaar): zo moet je handelen

1. Leg je baby in een buikligging op je onderarm en pak zijn kaaklijn vast.
2. Ga – indien mogelijk – op het puntje van je stoel zitten en leg je onderarm met daarop je kindje op je been. Zet vervolgens je voet op de grond waardoor je kindje iets naar voren en beneden hangt. Geen stoel bij de hand? Blijf dan staan.
3. Sla maximaal vijf keer met de bolle kant van je hand tussen de schouderbladen van je baby. Zo probeer je de lucht naar voren te verplaatsen.
4. Mocht het kloppen op de rug niet helpen, draai je baby dan om en leg hem of haar op de rug.
5. Geef vervolgens met twee vingers vijf borststoten (korte, krachtige bewegingen). Dit is te vergelijken met reanimeren, maar dan sneller en dieper.
6. Werkt dat niet? Herhaal stap 3 en stap 5 net zo lang totdat je kindje weer bijkomt of hulpdiensten zijn gearriveerd.
7. Is je kindje bewusteloos en is zijn of haar ademhaling gestopt? Reanimeer hem of haar dan.
8. Begint je kindje te hoesten of komt hij of zij weer bij? Stop dan met het slaan op de rug of het geven van borststoten. Mocht je een voorwerp in het mondje zien, probeer deze er dan voorzichtig uit te halen.
   

Verstikking bij kind (vanaf 1 jaar): zo moet je handelen

1. Neem je kind op schoot of sta of kniel achter hem of haar.
2. Sla – net als bij een baby – vijf keer met de hiel van je hand tussen de schouderbladen.
3. Werkt dat niet? Ga met je knieën op de grond zitten en houd je kind met zijn rug tegen je buik.
4. Geef vervolgens vijf buikstoten. Dit doe je door het lichaam van je kind van achteren te omarmen onder zijn of haar armen door. Plaats een vuist met de duimkant tegen de buik (onder het borstbeen) en stoot schuin naar boven.
5. Herhaal stap 4 net zo vaak totdat het voorwerp of het eten loskomt of hulpdiensten zijn gearriveerd.

Wanneer je tussen de schouderbladen hebt geslagen of buikstoten hebt gegeven, moet een kindje altijd gecheckt worden door een arts. Bij die handelingen is namelijk kans op inwendig letsel.

Beter voorkomen dan genezen

Hoewel een ongeluk in een klein hoekje zit en je kindje – zonder dat je het doorhebt – snel iets in zijn of haar mond kan stoppen, is het natuurlijk altijd beter om te voorkomen dan te genezen. Vandaar dat we hieronder wat tips delen hoe je verstikking en verslikking kunt voorkomen:

Voedsel

Wist je dat eten de grootste reden is dat baby’s en kinderen zich verslikken? Het is dan ook goed om eten dat klein, rond en glad is, niet rond te laten slingeren. Eten als druiven, snoepjes en kleine tomaatjes kunnen zich namelijk vervormen en daardoor de luchtpijp afsluiten. Er wordt dan ook aangeraden om eten in kleine stukjes te snijden totdat je kind de leeftijd van vijf jaar heeft bereikt.

Rondslingerende spullen

Baby’s en kleine kinderen hebben nou eenmaal de neiging om alles in hun mond te stoppen en dus is het verstandig rondslingerende spullen zoveel mogelijk op te bergen. Denk daarbij aan muntjes, batterijen, kleine accessoires en noem maar op. Hetzelfde geldt voor klein speelgoed als kralen, klei, dobbelstenen etc. Een regel die je in acht kunt nemen is die van een wc-rol. Past het speelgoed door de rol? Dan is het goed dit op te bergen.

EHBO-cursus How About Mom

Weet jij hoe je moet handelen als jouw baby zich verslikt in een hapje? Of wat het eerste is wat je moet doen wanneer je peuter een hoge val maakt? Weet jij hoe je moet reanimeren of zorgt dat een ernstige bloeding stopt? Volg de online baby & kinder EHBO cursus van How About Mom. In deze cursus leer je alles wat je moet weten om in noodsituaties veilig en juist te handelen. Meer weten? Klik hier.