Vier redenen waarom jonge vaders (ook) minder zin in seks kunnen hebben

Vrijwel ieder stel maakt het mee. Na de geboorte van jullie kindje komt je seksleven een tijdje stil te liggen. Je hele leven verandert, je hebt nauwelijks meer tijd alleen en bovendien heb je ook nog behoorlijk slaapgebrek. Dit is volledig normaal. Het hoort erbij. Maar soms kan het gebeuren dat de zin in seks om andere redenen minder is: hormonale veranderingen, een bevallingstrauma of de combinatie van werk en ouderschap.

Over het algemeen hebben we het vaker over de ervaring van vrouwen hierin, maar natuurlijk kunnen mannen ook (tijdelijk) minder zin hebben in seks, niet opgewonden raken of zelfs last hebben van een erectiestoornis. Het kan allemaal voorkomen bij jonge vaders, maar er wordt in de praktijk een stuk minder over gepraat. Sekstherapeute Mirjam Hachem deelt vier redenen waarom jonge vaders – net als jonge moeders – tijdelijk minder zin in seks kunnen hebben.

Man minder zin in seks

Minder zin in seks is voor veel mannen een schaamte onderwerp. Niet iets waar je graag met je vrienden over praat. Ook tussen koppels kan het soms een lastig onderwerp zijn. Het cliché is dat de mannelijke zin in seks simpel is: mannen willen altijd en kunnen altijd. Maar de realiteit ziet er anders uit. De mannelijke seksualiteit is even complex als de vrouwelijke en even beïnvloedbaar door veranderingen in het leven, psychische belastingen en de relatie met hun partner.

Een traumatische bevalling en zin in seks

Bij een traumatische bevalling ervaring zijn we vanzelfsprekend vooral bezig met de baby en de vrouw. Het is goed om erbij stil te staan dat ook mannen getraumatiseerd kunnen raken door een traumatische bevalling. Wanneer een man getuige wordt van ondraaglijke pijn, controleverlies, medische interventies en hoe in het lichaam van zijn vrouw geknipt of gesneden wordt, dan kan dit voor een nieuwe vader ook heel ingrijpend zijn. Machteloosheid is het centrale gevoel bij trauma-vorming. Vaders die dit mee hebben gemaakt kunnen een diepzittende angst ontwikkelen om hun vrouw pijn te doen tijdens de seks of haar weer zwanger te maken. Zelfs als het weer beter gaat met zijn vrouw en haar eigen verlangen naar seks weer terugkomt. Zelfs als zij in alle duidelijkheid aan hem communiceert hoe graag ze met hem wil seksen. Dat trauma kan blijven bestaan en kan zich uiten in verlies van seksueel verlangen en angst voor seksuele interactie. Misschien probeert hij zijn best te doen, maar blijven de erecties uit. 

Advies van Mirjam: Trauma’s gaan niet vanzelf over. Het is belangrijk dat jullie hulp zoeken bij een gespecialiseerde traumapsycholoog. Hij of zij kan jullie helpen bij de verwerking van het bevallingstrauma. 

Hormonale veranderingen bij mannen en vaders

Uit onderzoek blijkt dat niet alleen vrouwen hormonale veranderingen beleven tijdens de zwangerschap, maar ook mannen. Ook het mannelijke lichaam bereidt zich voor op de komst van de baby. Eén belangrijke verandering in het mannelijke lichaam is de daling van testosteron tijdens de zwangerschap en na de geboorte. Testosteron speelt een centrale rol in de mannelijke en vrouwelijke seksualiteit. Er zijn veel misvattingen over testosteron, bijvoorbeeld dat testosteron agressief maakt. De verbinding tussen testosteron en agressiviteit is een hardnekkig fabeltje, maar wetenschappelijk al vele malen weerlegd. Testosteron is cruciaal voor ons lichamelijk vermogen om opgewonden te raken. Het maakt ons brein, ons lichaam en vooral onze geslachtsdelen gevoelig voor seksuele prikkels. Dit betekent echter niet dat testosteron geil maakt. Ook dit is een fabeltje. Het betekent dat wij makkelijker geil kunnen worden als testosteron aanwezig is. Mannen en vrouwen met een hogere testosteronspiegel beleven seksuele aanraking en orgasmes intenser dan mannen en vrouwen met een lagere testosteronspiegel. 

Jonge vader: minder seksuele prikkels

Voor jonge vaders kan dit betekenen dat ze tijdens de zwangerschap en in de maanden na de geboorte minder seksueel prikkelbaar zijn. Ze kunnen mentaal en emotioneel zin in seks hebben, maar het lichaam wil maar niet opgewonden raken. Ze hebben veel meer stimulatie nodig dan ze gewend zijn om een erectie te krijgen. Het duurt langer om klaar te komen en soms lukt het helemaal niet. Dit kan bij jonge vaders het gevoel opwekken dat er iets mis is met ze, dat hun lichaam niet meer werkt of dat ze een erectieprobleem hebben. Dit is echter niet het geval. Het is maar een tijdelijk verschijnsel dat in de loop van de maanden vanzelf overgaat wanneer de testosteronspiegel weer normaliseert.

Advies van Mirjam: Als dit herkenbaar is voor jou en je partner, dan is nu een uitgelezen kans om nieuwe vormen van seksualiteit te ontdekken. Heteroseksuele stellen zijn vaak bovenmatig gefocust op penetratieseks. Dit kan ervoor zorgen dat jullie andere manieren van seksuele aanraking en plezier weinig of niet ontwikkelen. Dit gebrek wordt uitvergroot in de maanden na de bevalling. Met het pauzeren van penetratieseks valt vaak de gehele seksualiteit weg. Dat hoeft niet. Er zijn zoveel leuke dingen die je in bed kan doen zonder penetratie.

Seks en prestatiedruk

Stress kan veel invloed hebben op onze zin in seks. Wanneer wij onder stress staan wordt de vlucht-of-vecht reactie in ons lichaam geactiveerd. Als gevolg daarvan wordt de bloedstroom naar onze seksorganen op een minimum gereduceerd. Het wordt dan moeilijk of onmogelijk om opgewonden te raken. Het voelt alsof je uitstaat. Dit geldt ook voor de man. Hoe meer stress hij heeft, hoe minder bloed heeft hij in zijn onderlijf en hoe moeilijker het voor hem wordt om een erectie te krijgen.

Die stress kan allerlei oorzaken hebben. Eentje die we vaker horen is de stress van het combineren van werk en het nieuwe gezinsleven. De meeste vaders hebben ook de tijd nodig om te wennen aan hun nieuwe rol en dat is soms lastig als je ook weer volop aan het werk moet/wilt. Het vaderschapsverlof in Nederland is kort met maar 6 weken betaald verlof sinds 1 juli 2020 (daarvoor was het slechts 2 dagen).

Advies van sekstherapeute Mirjam: “Het is belangrijk om de stress en conflicten die jouw partner mogelijk ervaart serieus te nemen en hier samen over te praten. Zorg dat er ruimte is voorde verschillende gevoelens die jullie allebei kunnen ervaren.“

De man als buitenstaander

Tijdens de zwangerschap groeien de meeste partners dichter bij elkaar. Samen droom je over de toekomst, ben je bezig met het inrichten van een babykamer en het verzinnen van een babynaam. Er ontstaat een teamgevoel. Na de geboorte verandert er echter veel. Veel stellen merken dat de moeder veel meer lichaamscontact met de baby heeft dan de vader, bijvoorbeeld omdat zij borstvoeding geeft of meer huid-op-huid contact heeft met de baby. Moeders kunnen merken dat ze door de dag heen zoveel aanrakingen ervaren, dat het lichamelijke contact met hun partner eigenlijk te veel is. Het effect daarvan kan zijn dat je als man lichamelijk en seksueel gezien vaker wordt afgewezen, ook al heeft dit niets met jou persoonlijk maar alles te maken met de overprikkeling van de moeder. Het gevoel seksueel niet meer gewild te worden en niet meer welkom te zijn bij de vrouw, kan mannen psychologisch en fysiek raken. Dit kan ertoe leiden dat het lichaam de zin in seks geleidelijk uitschakelt.

Advies van Mirjam: Verdeel het lichaamscontact met jullie kinderen zoveel mogelijk op beide ouders. Dit reduceert niet alleen de overaanraking van de moeder, maar creëert ook een diepere verbinding tussen vader en kind. Herinner jezelf eraan dat jullie ook een stel zijn. Het is verleidelijk om alleen maar nog ouders te zijn wanneer de kinderen komen. Organiseer regelmatig tijd voor jullie samen, waar jullie je volledige aandacht aan elkaar kunnen geven. Wordt bewust van elkaars behoeften: wat hebben jullie nodig van elkaar om als stel gelukkig te zijn? 

Vergeet niet: seks heb je samen. Terwijl er veel informatie is over de seksuele beleving van vrouwen tijdens de zwangerschap en na de bevalling, is de belevingswereld van jonge vaders nog sterk onderbelicht. Het is belangrijk dat wij ook hier gelijkwaardigheid creëren. De seksualiteit van de vader verdient evenveel aandacht als de seksualiteit van de moeder.

Mannen moeten even goed voorbereid worden op de zwangerschap, de bevalling en de postpartum periode. Alleen daardoor zijn jullie als stel in staat om bewust om te gaan met jullie seksleven na de bevalling, en dit, als jullie er klaar voor zijn, weer tot bloei te laten komen.

Mirjam Hachem is sekstherapeute. Ze helpt stellen, mannen en vrouwen bij het oplossen van seksuele problemen en het creëren van een vervullend seksleven. Daarnaast is zij actief als auteur met haar eigen blog, bij How About Mom en bij Vlam Magazine.