Carlijn: “De horror die zwangerschapsdepressie heet”

Hoe is het om een prenatale depressie mee te maken?. Ondernemer en foodblogger Carlijn beviel in april van een gezonde zoon, Pim. Een nieuw leven én een einde aan maanden lang afzien. Carlijn kampte vanaf het tweede trimester van haar zwangerschap met een zwangerschapsdepressie. “Waarom wordt dit niet van tevoren gezegd tegen vrouwen?”

Vanaf het begin van haar zwangerschap mist Carlijn al de ‘roze wolk’ waar vrijwel iedereen het over heeft. Haar hoofd voelt meer als een grijze wolk.

Ervaring met een prenatale depressie

‘Bij mij uitte de prenatale depressie zich in vooral heel veel huilen, je niet fatsoenlijk meer kunnen concentreren, extreem snel gestrest zijn. De Carlijn die ik was – vol enthousiasme, energie en vrolijkheid – was er zelden nog. Ik was heel snel moe, wilde het liefst de hele dag onder mijn dekentje kruipen en in bed blijven liggen. Afspreken met mensen was al bijna teveel gevraagd.’

Carlijn: ‘Nooit eerder heb ik een depressie gehad en het komt ook niet voor in mijn familie. Ik wist ook niet dat er zoiets als een zwangerschapsdepressie bestond. Deze vorm van depressie kan ontstaan door de verandering in je hormonen als gevolg van een zwangerschap. Dat gebeurde bij mij. Ik wist niet wat me overkwam. Op moment dat ik erover schreef op mijn blog en Instagram, hoorde ik hier pas vanaf. Waarom wordt dit niet van tevoren gezegd tegen vrouwen? Waarom wist ik dit niet?’

Naar de POP-poli

Als de sombere gevoelens, neerslachtigheid en uitzichtloosheid toenemen, trekt haar man Jeroen aan de bel. Ze gaat naar huisarts. Die stelt vast dat ze een prenatale depressie ofwel zwangerschapsdepressie heeft.

Carlijn kan binnen twee weken terecht bij de POP-poli van het ziekenhuis. ‘Op de afdeling psychiatrie in het ziekenhuis heerst toch een andere sfeer dan bij de geboortezorg. Het is er niet echt gezellig.’ Met 18 weken zwangerschap begint Carlijn met het slikken van antidepressiva. ‘Ik wilde liever geen medicijnen natuurlijk, maar ik moest wel. Ik werd er extreem suf van, die medicatie heeft effect op alles.’

Op haar foodblog Foodless.nl schrijft Carlijn, naast tips en recepten voor mensen met een allergie en Coeliakie, ook zwangerschapsupdates. Als je die leest, bekruipt je het gevoel dat het steeds slechter gaat naarmate de zwangerschap vordert. ‘Door de zwangerschapsdepressie wilde ik echt niet meer. Ik wilde zo snel mogelijk bevallen. Bij week 37 is het kindje ‘af’, maar inleiden doen ze pas vanaf week 39. Gelukkig zei de gynaecoloog ‘we gaan je inleiden zodra je 39 weken bent’. Ik was zo opgelucht: ik wist dat er een eind zou komen aan deze mega ellende.’

Placenta eruit, sombere gevoelens voorbij

Carlijn noemt haar bevalling ‘een typische afsluiter voor 9 maanden afzien’. Het is een zware bevalling met een lange uitdrijffase van bijna twee uur. ‘Pim is uiteindelijk met een vacuümverlossing geboren. Hij is echt uit me getrokken.’

Bij een zwangerschapsdepressie kunnen de klachten sterk verminderd of helemaal over zijn wanneer de bevalling achter de rug is. ‘Mijn placenta – de zak met al die rottige zwangerschapshormonen – was eruit en ik dacht ‘ha! Daar gaat ‘ie’. Ik had al opgezocht hoe hormonen werken: op het moment dat de placenta eruit gaat, dalen de progesteronniveaus in je lichaam direct.’

Verwerken van zwangerschapsdepressie

Carlijn heeft lichamelijk en geestelijk een hoop te verwerken. ‘Lichamelijk omdat de vacuümverlossing schade heeft aangericht. Ik ben na een paar weken al naar een bekkenbodemfysiotherapeut gegaan, die constateerde een lichte blaasverzakking. Ik schrok: ik wil niet 32 zijn en incontinent raken. Gelukkig heb ik oefeningen en merk ik per week verbetering. Verder voel ik me fysiek gelukkig oké. Helaas is daar nu hevige gewrichtspijn bijgekomen waarvoor ik naar een reumatoloog moet.’

Mentaal valt er ook veel te verwerken in haar postpartum periode. ‘Ik voelde me niet mezelf in de zwangerschap, en dat is heel gek. Het is bijna alsof ik als een ander persoon zwanger ben geweest. Een andere Carlijn.’

Even geen spuugdoekjes

‘Er komt nogal veel op je af als nieuwe moeder. Je slaapt minder en bent geprikkeld. Maar het is nooit zo erg gelukkig als in de zwangerschap.

Haar tevreden baby maakt ook veel goed. Plus support van man Jeroen. ‘Je begint pas echt te waarderen wat voor goud je in handen hebt als je je mentaal goed voelt.’

Carlijn is ondernemer. Vier maanden tijd vrijmaken voor een postpartum periode is niets voor haar. Haar enthousiasme en energie zorgden ervoor dat ze na zeven weken alweer haar gezicht liet zien bij restaurant The Food Club, waar ze eigenaar en oprichter van is. ‘Ik had ook echt weer zin om te werken na die zeven weken verlof. Heel even geen luiers verschonen, spuugdoekjes en borstvoeding.’

Wat te doen bij (vermoeden van) een zwangerschapsdepressie?

Voel jij je tijdens je zwangerschap vaak somber, neerslachtig of futloos en lijkt de situatie uitzichtloos? Belemmeren die gedachtes je dagelijkse gang van zaken? Dan is het verstandig om zo spoedig mogelijk contact op te nemen met je verloskundige of met je huisarts. De verloskundige kan je adviseren. Ook de huisarts kan je doorverwijzen naar de praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg (ggz).

Blijf niet te lang lopen klachten: juist omdat je zwanger bent en een kindje draagt, is het belangrijk om je mentale en lichamelijke klachten serieus te nemen.

De huisarts kan je doorverwijzen naar de POP-poli, een speciale poli in het ziekenhuis voor zwangere vrouwen met psychische klachten (waaronder prenatale depressie). Het Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en zwangerschap heeft online een overzicht met POP-poli’s.