Bevallen buiten de richtlijn: afwijken van het medische protocol

Thuis bevallen tegen medisch advies in, waarom zou je dat doen? Sommige vrouwen hebben een nare of zelfs traumatische ervaring gehad in hun zwangerschap of bij een eerdere bevalling. Ze kiezen dan hun eigen pad, soms tegen medisch advies in. Gynaecoloog Martine Hollander vertelt over bevallen buiten de richtlijnen. En ze heeft een aantal tips als jij een nare bevalervaring hebt gehad.

Inwendig onderzoek zonder toestemming. Alleen gelaten worden. Niet vragen of je als vrouw akkoord gaat met de ingreep. Gepusht worden om voor een keizersnede te kiezen. Zomaar een greep uit de reacties van vrouwen die hun bevalling als naar of zelfs traumatisch ervaren. Die ervaringen komen uit het proefschrift van gynaecoloog Martine Hollander, die promoveerde aan de Radboud Universiteit en al jaren onderzoek doet naar bevalwensen en waarom vrouwen verloskundige zorg kiezen, of juist weigeren.

Thuis bevallen tegen medisch advies in

Martine deed onderzoek naar waarom vrouwen soms tegen de protocollen kiezen. Dat heet ‘bevallen buiten de richtlijn’, zoals thuis bevallen tegen medisch advies in. Martine: “De meeste vrouwen gaan vol vertrouwen hun zwangerschap tegemoet. Dan gebeurt er ergens iets waardoor het vertrouwen in zorgverleners beschadigd wordt. Dat kan een complicatie zijn tijdens de zwangerschap, een communicatiefout, een gebrek aan goede begeleiding of informatie. Het onvoorwaardelijke vertrouwen waarmee vrijwel iedere vrouw haar eerste zwangerschap begint, kan ze daardoor verliezen.”

Wat blijkt uit Martine’s onderzoek? Het zijn meestal niet de pijn of de (zware) medische ingrepen zijn die leiden tot een nare ervaring bij vrouwen. Het zijn juist vaak niet-fysieke oorzaken voor en tijdens de bevalling die leiden tot een nare of zelfs traumatische bevallingservaring. Een gebrek aan of het ontbreken van heldere communicatie en emotionele ondersteuning.

Trauma voorkomen: betere communicatie en begeleiding

“Als je aan deze vrouwen vraagt: hoe hadden we jouw nare ervaring of trauma kunnen voorkomen, dan zijn betere begeleiding en heldere communicatie vaak de oplossing”, zegt Martine. Sommige vrouwen kiezen door zo’n vervelende ervaring actief tegen een ziekenhuisbevalling bij een volgende zwangerschap. Of ze stellen een zwangerschap zelfs uit of helemaal af.

Daarom is een geboorteplan schrijven bij een eerste of nieuwe zwangerschap ook een goed plan. Het is een hulpmiddel om te bespreken welke ideeën je hebt over bevallen, wat je wel en niet wilt. Maak duidelijk waarom je iets wel of niet wil en wat de achterliggende redenen, angsten of gedachtes zijn. Dankzij een geboorteplan kunnen zorgverleners beter begrijpen waarom je wil bevallen buiten de richtlijnen of medische protocollen, of er voldoende en juiste informatie beschikbaar is, en wat mogelijk is.

In theorie zou je in alle ziekenhuizen die verloskundige zorg bieden als zwangere terecht moeten kunnen om je wensen of angsten rond een zwangerschap of bevalling te bespreken. Bij de Poli op Maat van het Radboudumc kun je als zwangere, samen met je partner, terecht om het juist te hebben over nare ervaringen in het verleden, zaken waar je bang voor bent of vragen over het medische protocol, en waarom jij daar misschien van af wilt wijken.

Gesprek over bevallen buiten de richtlijn

Je kunt bij een gynaecoloog terecht voor een gesprek bij een nieuwe kinderwens, zelfs voordat je zwanger bent. Dit heet een pre-conceptioneel consult.

Martine: “Angst voor de bevalling mag nooit een reden zijn om een kinderwens niet te vervullen. Er kan van alles geregeld worden als het om bevallen buiten de richtlijn gaat. Ik wil een vrouw graag dat vertrouwen teruggeven zodat ze een nieuwe bevalling aandurft.”

Foto Martine Hollander: Radboudumc