Als je 30 wordt, krijg je voor het eerst een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Met dit onderzoek wordt gekeken of je HPV bij je draagt, het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Bij de uitnodiging zit een zelftest voor thuis, maar je kunt ook een uitstrijkje laten maken. Hoe werken die zelftest en een uitstrijkje precies?
Elke vrouw wil gezond blijven. Wist je dat een eenvoudige test daar een belangrijke rol in kan spelen?
Wat is het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker?
Jaarlijks krijgen ongeveer 950 vrouwen de diagnose baarmoederhalskanker. Deze vorm van kanker zit in de cellen van het slijmvlies van de baarmoederhals en komt vooral voor bij jonge vrouwen tussen de 30 en 55 jaar. Het ontstaat langzaam, waardoor je weinig tot geen klachten ervaart. Als het vroeg wordt ontdekt kan baarmoederhalskanker voorkomen worden.
Daarom is het bevolkingsonderzoek ontzettend belangrijk. Door mee te doen aan het bevolkingsonderzoek kan je checken of je HPV-besmet bent en of er een voorstadium van baarmoederhalskanker is. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter en sneller de behandeling.
Wanneer krijg je de uitnodiging?
Je krijgt de eerste uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek, inclusief een zelftest, op je 30e. De volgende oproepen krijg je op je 35e, 40e, 50e en 60e.
Hoe werkt het onderzoek en uitstrijkje?
Tijdens het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker wordt onderzocht of je HPV bij je draagt. Dit is het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Je kunt op twee manieren mee doen aan het onderzoek:
Zelftest
Je kan gebruikmaken van een zelftest die je thuisgestuurd krijgt. De zelftest bestaat uit een soort wattenstaafje die je in je vagina naar binnen brengt. Je draait het staafje 20 seconden rond in je vagina. Vervolgens stuur je de afgenomen zelftest in de bijgeleverde retourenvelop op naar het laboratorium.
Uitstrijkje bij de huisarts
Of je kunt naar de huisartspraktijk gaan om een uitstrijkje te laten maken. De huisarts of doktersassistent neemt met een borsteltje wat cellen van de baarmoederhals af. Dit wordt naar het laboratorium gestuurd.
Als je dat prettiger vindt kun je het uitstrijkje door een vrouwelijke doktersassistent laten maken. Neem de uitnodigingsbrief met barcodestickers erop mee naar de afspraak. De barcodestickers zijn nodig voor het onderzoek.
Door mee te doen aan het bevolkingsonderzoek heb je minder kans op baarmoederhalskanker. Doe het vandaag
Verschil tussen de zelftest en uitstrijkje
Ben je 30 geworden. Dan krijg je een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek en een zelftest opgestuurd. Met deze zelftest kun je gemakkelijk thuis meedoen aan het onderzoek. Wel is het goed om het verschil tussen de zelftest en het uitstrijkje op een rij te zetten.
Als je klachten ervaart, zoals bloedverlies tussen je menstruaties door of na seks of andere afscheiding dan je van je lijf gewend bent, kan dat wijzen op HPV-besmetting. Dan is het sowieso belangrijk om via de huisarts een uitstrijkje te maken en te vertellen welke klachten je ervaart.
Zelftest | Uitstrijkje |
De zelftest doe je thuis. | Het uitstrijkje doe je bij de huisarts. |
De zelftest test alleen op HPV. | Het uitstrijkje test op HPV en afwijkende cellen in de baarmoederhals. |
Geschikt als je geen lichamelijke klachten hebt. | Wel lichamelijke klachten? Vertel het aan je huisarts en bij het uitstrijkje. |
Geen mogelijkheid om vragen te stellen aan doktersassistent. | Je kunt vragen stellen aan de doktersassistent. En als HPV gevonden is hoef je niet alsnog een uitstrijkje te laten maken. |
Wel of geen HPV besmetting?
Voor beiden onderzoeken geldt dat je de uitslag binnen 4 weken per brief thuis ontvangt. Heb je een uitstrijkje gedaan? Jij en je huisarts ontvangen de uitslag van het uitstrijkje. Heb je de zelfafnametest gedaan? Jij ontvangt dan alleen zelf de uitslag.
Heb je geen HPV? Dan is er geen verder onderzoek nodig. Je ontvangt vanzelf een nieuwe uitnodiging voor de volgende ronde van het bevolkingsonderzoek.
Uitslag van de zelftest
Is er wel HPV gevonden in de zelftest? Dan krijg je een uitnodiging voor een uitstrijkje bij de huisartsenpraktijk. Met dit uitstrijkje wordt onderzocht of er afwijkende cellen zijn. Die afwijkende cellen zijn alleen te vinden met een uitstrijkje en niet met de zelftest. Bij ongeveer 10 van de 100 deelnemers wordt er HPV gevonden. In de leeftijdsgroep 30-34 jaar is dit meer dan twee keer zo hoog.
Uitslag van het uitstrijkje
Heb je een uitstrijkje gedaan en is er HPV gevonden? Dan krijg je een brief met uitleg. Er zijn 2 opties: je ontvangt na 12 maanden een uitnodiging om een controle-uitstrijkje te laten maken. Of je krijgt een verwijzing voor de gynaecoloog voor verder onderzoek.
Wat kost het uitstrijkje en bevolkingsonderzoek?
Alle kosten voor het bevolkingsonderzoek worden vergoed, dus het onderzoek is gratis. Vervolgonderzoek bij de gynaecoloog in eht ziekenhuis gaat van het eigen risico af.
Meedoen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker? Doe het vandaag