Zindelijk worden: zo pak je dat aan

Een nieuwe mijlpaal in het ouderschap: de luiers kunnen (bijna) de deur uit! Helaas gaat dit zelden zonder slag of stoot en kan het betekenen dat je nachtenlang beddengoed staat te verschonen of in claustrofobische wc’s staat met je kind. Maar wees gerust, ook dit komt goed. Hoe pak je zindelijkheidstraining het beste aan?

Met de volgende stappen hopen we je te helpen om de overgang naar een luiervrij kind zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Wanneer begin je met zindelijkheidstraining?

Wanneer een kindje klaar is om op het potje of de wc te gaan, verschilt per kind. De meeste peuters laten tussen de 18 maanden en 3 jaar signalen zien dat ze eraan toe zijn. Denk aan interesse in het potje of de wc, aangeven dat hun luier vol is of dit zelfs benoemen. Merk je dat je kind na een paar uur nog een droge luier heeft? Dan krijgt hij of zij steeds meer controle over de blaas.

Kinderen zijn steeds later zindelijk

Opvallend is dat kinderen tegenwoordig gemiddeld later zindelijk worden dan vroeger. Dit komt waarschijnlijk doordat luiers zo goed absorberen dat kinderen minder snel doorhebben dat ze nat zijn.

Zindelijkheidscommunicatie

Wereldwijd ligt de gemiddelde zindelijkheidsleeftijd rond de 1,5 jaar. Ook in Nederland groeit de interesse om kinderen eerder zindelijk te maken, bijvoorbeeld via zindelijkheidscommunicatie.

Zindelijkheidscommunicatie gaat ervan uit dat baby’s, net als andere zoogdieren, zichzelf niet willen bevuilen. Door hun signalen te herkennen, kun je ze als ouders vanaf de babytijd op een potje zetten. In veel delen van de wereld, zoals Azië en Afrika, is dit de norm. Het vraagt wat inzet, maar kan je flink wat luiers (en kosten) besparen.

Hoe pak je zindelijkheidstraining aan?

Start je met zindelijkheidstraining rond de 18 maanden? Dan is consistentie het sleutelwoord. Hoe consequenter jij het potje of de wc aanbiedt, hoe sneller je kindje het ritueel oppikt en eigen maakt. Begin op een ontspannen manier door je kindje op vaste momenten op het potje te zetten, bijvoorbeeld na het slapen of voor het naar bed gaan. Dit breid je langzaam uit tot een vaste routine.

Tips van zindelijkheidsdeskundige Debby Mendelsohn

Geef zelf het goede voorbeeld: laat je kindje zien hoe het werkt door hem of haar mee te nemen naar het toilet. Kies een rustige periode om te starten en vermijd momenten met veel verandering, zoals de komst van een broertje of zusje of de overstap naar de opvang. Beloon succesmomenten, maar blijf geduldig. Terugval hoort erbij, het kan een tijdje goed gaan en dan ineens weer even misgaan. Dat is volkomen normaal.

Zindelijkheidstraining op de opvang

Gaat je kindje naar de opvang? Overleg dan hoe zij de zindelijkheidstraining aanpakken, zodat jullie dezelfde methode kunnen hanteren. Merk je dat je kindje steeds vaker zelf naar het potje gaat? Dan kun je overdag overstappen op ondergoed. Als overbrugging kun je een oefenbroekje inzetten. Deze is dikker dan een onderbroekje maar dunner dan een luier. Deze werken prima bij kleine hoeveelheden plas en kunnen net dat zetje geven in de bewustwording van het ontbreken van de luier.

Hoe ga je om met ongelukjes?

Sommige kinderen worden bijna vanzelf zindelijk, terwijl anderen wat langer de tijd nodig hebben. Het kan daarom goed zijn om voor jezelf een periode van 7 tot 8 weken uit te trekken om jouw kindje te helpen bij het zindelijk worden. Neem er de tijd voor. Als het na meerdere pogingen niet lukt, neem dan een pauze en probeer het later opnieuw. Misschien is je kindje er nog niet klaar voor.

Tijdens de zindelijkheidstraining kunnen er verschillende uitdagingen ontstaan. Sommige kinderen vinden het potje of de wc spannend. Probeer te achterhalen waar die angst vandaan komt en neem de tijd om dit op een rustige manier te begeleiden. Daarnaast duurt het vaak langer voordat een kind ‘s nachts zindelijk is. Meestal gebeurt dit pas tussen de 3 en 4 jaar.

En ja, ongelukjes gaan gebeuren. Ongetwijfeld. Probeer hier zo relaxed mogelijk mee om te gaan. Blijf rustig en herhaal simpelweg wat de bedoeling is. Het is geen ramp, het hoort erbij!

Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo

Alsof ouderschap al niet genoeg uitdagingen met zich meebrengt, hangt er aan zindelijkheidstraining ook nog een soort ongeschreven deadline: de basisschool. Zodra een kind 4 jaar wordt en naar school gaat, wordt er van hem of haar verwacht dat de luiers verleden tijd zijn. Officieel mogen scholen kinderen die nog niet zindelijk zijn zelfs weigeren, omdat luiers verschonen niet tot de taken van een leerkracht behoort. Gelukkig wordt hier in de praktijk vaak coulant mee omgegaan.

Mocht zindelijkheid echt een probleem worden, dan kun je altijd hulp inschakelen. Soms speelt er een medische oorzaak mee. Maar onthoud: ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen tempo. De één is sneller dan de ander, en dat is helemaal oké. Ook dit is een proces van vallen en opstaan!