Bevallen: ultiem teamwork tussen moeder en kind

Bij een bevalling lever jij als moeder een waanzinnige prestatie. Maar heb je er wel eens bij stil gestaan dat ook jouw baby’tje hard aan het werk is? Bij een geboorte werken jij en je kindje op een wonderbaarlijke manier samen. In dit artikel vertelt Sanne wat een teamwork bevallen is.

Het begint al bij de start van de bevalling. Als de longen van je baby rijp genoeg zijn om zelf te kunnen ademen, komen er twee eiwitten vrij vanuit zijn of haar longen. Die eiwitten zorgen op hun beurt dat er in jouw brein de hormonen worden aangemaakt die nodig zijn om de bevalling in gang te zetten*. Daarnaast scheidt je kindje aan het einde van de zwangerschap het stresshormoon Cortisol af. Ook dit stofje zorgt voor de activatie van alle hormonen die nodig zijn voor de start van de bevalling.

Jouw bekken en je kindje: een perfecte match

Jouw bekkeningang (waar je kindje als eerste doorheen zakt) is ovaal van vorm. De bekkenuitgang is dat ook, maar deze ovaal staat dwars op de ovaal van de ingang. Als we kijken naar het hoofd van je kindje, dan is dat ook ovaal. De schouders vormen op hun beurt ook weer een ovale vorm en – je raadt het al – ook deze twee ovalen staan haaks op elkaar. Het klinkt misschien heel onlogisch; want hoe kan je kindje (dat zo ‘gek’ gevormd is) nou geboren worden door een bekken dat ook al geen rechte doorgang is? Daar heeft de natuur wat op gevonden want om geboren te worden maakt je kindje twee keer een draai. Eén keer nog in het geboortekanaal en één als het hoofdje al geboren is. Deze draaien worden de ‘spildraaien’ genoemd en zorgen ervoor dat jouw kindje de reis naar buiten kan maken. 

Past het allemaal wel?

Als aanstaande moeders angstig zijn voor de bevalling, heeft dit soms te maken met twijfels of het allemaal wel past. Het is ook niet niks dat er een complete baby uit jou gaat komen. Wat niet iedereen weet, is dat de schedel van een baby’tje niet hard is zoals bij volwassenen. De schedelbotten van een baby zijn – gelukkig – zacht en vormbaar. De schedelnaden liggen nog los, er is een fontanel en het hoofdje kan vervormen (mouleren). Doordat de botdelen van het hoofdje tijdens de bevalling over elkaar heen schuiven, beweegt het kindje makkelijker door het geboortekanaal.

Daarnaast heeft de natuur nog een slimme truc bedacht bij de geboorte. Bijna een derde van het bloedvolume van een pasgeboren baby bevindt zich nog in de placenta waardoor de baby wat lichter is als hij door het geboortekanaal gaat. Als dat niet inventief is! Na de geboorte wordt dit bloed weer terug gepompt naar je kindje. Dit is ook de reden dat er tegenwoordig bijna altijd wordt gewacht met het afklemmen van de navelstreng totdat deze helemaal uitgeklopt is. Zo is het bloedvolume van je kindje weer helemaal op peil.

Het mooie is ook dat in principe elk vrouwenbekken ruim genoeg is om een baby geboren te laten worden. Tijdens je zwangerschap wordt je bekken onder invloed van onder andere het hormoon relaxine weker. Zo kan er tijdens de bevalling meer ruimte gemaakt worden voor je baby. Óók voor grotere baby’s. Als – en dit is ontzettend belangrijk – je je maar genoeg kan ontspannen. 

Bevallen is teamwork: zo helpen jullie elkaar

Als jij je tijdens de bevalling zo veel mogelijk weet te ontspannen en rustig en diep kan blijven ademhalen, is dit heel goed voor de zuurstofvoorziening naar je kindje. Tijdens een wee trekt de baarmoeder samen en wordt de ruimte in de baarmoeder kleiner. Hierdoor wordt de baby naar beneden gedrukt. Tijdens zo’n samentrekking van de baarmoeder daalt de hartslag van de baby. Dit is normaal en de hartslag herstelt zich daarna weer. Je kan je kindje wel helpen door heel bewust diep in en uit te blijven ademen. Zo zorg je ervoor dat je baby meer zuurstofrijk bloed krijgt en het bevalproces beter volhoudt. En als je kindje het beter volhoudt, zijn er minder medische ingrepen nodig om de geboorte te bespoedigen.

Iets anders wat jij kan doen om het de baby makkelijker te maken om geboren te worden, is ruimte te maken in het bekken. Dit kun je doen door veel af te wisselen van houding, verticale houdingen aan te nemen en vooral heel goed te luisteren naar je lichaam. Hurken, hangen aan de rand van de bank of het bed, op handen en knieën, liggen: jij kiest wat je fijn vindt. Vaak voel je tijdens de bevalling heel goed aan welke houding je het beste kan aannemen. Luister hiernaar, hoe ‘gek’ de houding ook lijkt. Wist je trouwens dat je kindje zich in de laatste fase van de bevalling uitstrekt en afzet tegen de baarmoeder om zo makkelijker geboren te worden? Over teamwork gesproken!

Hormonencocktail voor jou en je baby

De hormonen die tijdens een bevalling door jouw lichaam razen en je helpen om zo goed mogelijk te kunnen bevallen, komen via de placenta ook bij je kindje terecht. De pijnstillende endorfine die je aanmaakt als reactie op de weeën, werkt ook pijnstillend voor je baby’tje. En de adrenaline die vrijkomt bij de persfase om je te helpen nog even alles te geven, zorgen ervoor dat je kindje zich na de geboorte goed kan aanpassen aan het leven buiten de baarmoeder. Het is door deze adrenaline-boost dat baby’tjes bij de geboorte soms heel alert kunnen zijn en hierdoor goed op zoek kunnen gaan naar de borst voor de eerste voeding (als je borstvoeding wilt geven). Als je kindje voor het eerst aan de borst drinkt, zorgt dit voor een toename van de oxytocine-aanmaak in jouw lijf, waardoor de placenta makkelijker geboren wordt. Ook speelt oxytocine een heel belangrijke rol bij de hechting tussen ouder en kind. Daarom is het ook zo goed om na de geboorte zoveel mogelijk huid-op-huid contact te hebben met je kindje want dit zorgt voor nog meer oxytocine-aanmaak en dus voor een betere hechting. En los van dat dit knuffelen heel nuttig is, is dit natuurlijk ook de ultieme beloning voor jullie beiden na al dat harde werk.

* UT Southwestern Medical Center

Meer lezen?
Ga jij binnenkort bevallen? 5 tips van doula Sanne
(Zwaarte)krachtig bevallen
Bewuste keuzes maken over jouw bevalling