Verwacht je binnenkort een kindje en vind je dit spannend? Als doula ondersteun ik aanstaande ouders tijdens de zwangerschap en geboorte. Met als doel dat dit een ervaring wordt waar de ouders positief aan terug kunnen denken. Hieronder deel ik vijf tips uit de praktijk.
Tip 1 bij bevallen: bereid je voor
Het lijkt zo’n open deur, maar jezelf goed voorbereiden op de bevalling is ontzettend belangrijk en vergroot de kans op een ervaring waar je achteraf met een goed gevoel op terug kan kijken. Natuurlijk kent een bevalling allerlei onvoorspelbare kanten en kan je deze gebeurtenis nooit helemaal plannen. Maar om alles daarom maar ‘over je heen te laten komen’ is weer wat anders.
De Britse Milli Hill (schrijfster van de aanrader ‘Positief over bevallen’) legt de link met je trouwdag. Het weer op deze dag heb je niet in de hand, maar als je een beetje slim bent, denk je wèl na over een slecht weer-scenario zodat jij en je gasten niet in de plenzende regen hoeven te staan.
Daarom raad ik altijd aan om niet alleen na te denken over een ideaal scenario (jouw plan A), maar ook over een plan B en soms zelfs over een plan C. Want stel: jouw geplande thuisbevalling in bad eindigt onverhoopt in de OK vanwege een keizersnede. Dat is op zichzelf al vervelend genoeg. Het kan dan heel fijn zijn als zorgverleners ook in die situatie weten wat belangrijk is voor jullie. Als jij hier van te voren over na hebt gedacht, kun je dit soort zaken in je bevalplan of geboorteplan opnemen.
Tip 2 bij bevallen: neem de tijd
Iedere bevalling heeft haar eigen verloop en tempo. en hoe meer dit gerespecteerd en ondersteund wordt, hoe soepeler je bevalling zal gaan. Probeer je dus vooral niet druk te maken over hoeveel uur je al bezig bent of hoeveel tijd (en centimeters ontsluiting) je nog voor de boeg hebt: dit nadenken kan het bevalproces namelijk tegenwerken. Hoe minder jij ‘in je hoofd’ zit, hoe beter je lichaam kan doen wat het moet, kan en wil doen. Soms helpt het om letterlijk de tijd te negeren door de klok af te dekken.
Ook als er een interventie wordt voorgesteld is er vaak – spoedsituaties uitgezonderd – nog tijd. Bijvoorbeeld om hier vragen over te stellen of over na te denken. Zijn er alternatieven voor deze interventie of kunnen jullie nog even afwachten?
Tip 3 bij bevallen: luister naar je gevoel
Misschien heb je al gemerkt dat sinds je zwanger bent, je zintuigen op scherp staan. Je proeft en ruikt alles enorm goed. En tijdens de bevalling zijn je reuk en smaak zo mogelijk nog sterker dan tijdens de zwangerschap. Niet alleen zintuigen werken in deze periode extra goed; dit geldt ook voor je intuïtie. Je intuïtie kan je vertellen wat je moet doen, zonder dat het gelijk duidelijk is waarom. Zo kan het zijn dat je tijdens de ontsluitingsfase ineens voelt dat het snel gaat en je naar het ziekenhuis of geboortehuis wilt gaan. Terwijl je een halfuur daarvoor nog maar 2 centimeter ontsluiting had. Of dat je ineens drukgevoel en gevoel te willen persen hebt, terwijl je verstand zegt dat dit zo snel toch nog niet kan. Of misschien voel je de noodzaak om een ‘gekke’ bevalhouding aan te nemen. Wat je ook voelt, neem dit gevoel serieus: je weet tijdens de bevalling vaak heel goed wat er nodig is om je kindje veilig op de wereld te zetten. Hier mag je echt naar luisteren en handelen.
Tip 4 bij bevallen: zet jezelf op de eerste plek
Ook al heb je nog zo’n fijn geboorteteam om je heen verzameld dat jou in alles steunt, jij moet het uiteindelijk gaan doen. En daarom is het ontzettend belangrijk dat jij je helemaal op jezelf kan focussen. Wat hierin kan helpen, is al voor de bevalling goed na te denken over welke omstandigheden er voor jou nodig zijn om zo goed mogelijk te ontspannen en ook stil te staan bij dingen die jou misschien ongewild uit je ‘bubbel’ zouden kunnen halen. Als je iemand bent die altijd voor anderen zorgt en klaarstaat, kan dat best een uitdaging zijn. Maar het helpt dan al om je hiervan bewust te zijn en jezelf toe te staan dat er in deze periode voor jou gezorgd mag worden. En wees ook niet bang om bij de geboorte onaardig te doen of veel geluid te maken, dit is allemaal heel normaal.
Het op de eerste plaats zetten van jezelf kan niet alleen helpen bij de geboorte van je kindje, maar ook in de tijd daarna. Door in de kraamtijd goed voor jezelf te (laten) zorgen en alle tijd te nemen voor je herstel, leg je een stevige basis voor het moederschap. Dit zorgen voor jezelf is dus helemaal niet egoïstisch. Sterker nog: hierdoor ben jij straks nog beter in staat om voor je kindje(s) en je gezin te zorgen.
Tip 5 bij bevallen: kijk naar de mogelijkheden
Ook al staan er voor jouw bevalling bepaalde kaders vast (bijvoorbeeld omdat je een medische indicatie hebt), dan nog is er vaak heel veel wel mogelijk. Daarom kan het heel fijn zijn om je (onbegrensde) wensen helder te hebben en daarna samen met je zorgverlener te kijken naar de mogelijkheden in jouw situatie. Dat iets buiten een richtlijn of protocol valt, hoeft niet te betekenen dat het niet kan.
En probeer hierbij geen aannames doen. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat jij een bepaalde wens hebt die niet helemaal standaard is (zoals dat je graag een ingeleide bevalling in bad zou willen) waarbij je al voor de zorgverlener invult dat hij of zij dit vast een hele gekke vraag vindt. Maar het kan zomaar zo zijn dat dit prima kan of dat dit niet helemaal, maar wel gedeeltelijk in de praktijk gebracht kan worden. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt als je het gesprek aangaat.
Dit waren mijn tips, als doula die al vele geboortes mocht begeleiden. Ik hoop dat ik je wat mee heb kunnen geven om jouw geboorte een prachtige ervaring te maken.