driftbui peuter
01/04/2023

“IK GA NIET MEEEEE”: Omgaan met een driftbui van je peuter

Ik durf te wedden dat we het allemaal weleens mee hebben gemaakt. Je staat in de speeltuin, in de supermarkt of op een verjaardag en je hebt een kind dat volledig uit zijn of haar stekker gaat. Om iets groots, of iets kleins. Gillen, huilen, op de grond blijven liggen… Hoe ga je het beste om met een driftbui van je peuter? We vroegen advies aan orthopedagoge Carolien

Volgens orthopedagoog Carolien Hooijmans komt boosheid bij peuters vaak voort uit frustratie. “Ze willen van alles, maar kunnen nog niet alles, weten niet goed hoe ze hun gevoelens onder woorden kunnen brengen of hoe ze zichzelf kenbaar moeten maken. Als de woorden ontbreken is boosheid soms de enige manier om jezelf uit te drukken. Hoewel het voor jou onbeduidend kan lijken waar jouw kind op dat moment woest over is, is er voor je kind op dat moment wel iets betekenisvols aan de hand. Het is voor hem of haar belangrijk, ook al voel jij dat totaal niet zo.”

Mijn kind is boos

“Verdriet of angst zijn emoties waar we als ouders doorgaans beter mee om kunnen gaan”, zegt Carolien. Boosheid vinden we vaak best een moeilijke emotie. Als een kind gaat gillen, schreeuwen of agressief doet, past dit niet in onze gereguleerde maatschappij. Een peuter die op de grond gaat liggen in de supermarkt en de boel bij elkaar krijst, vinden we als ouder vaak ontzettend ongemakkelijk. Die emotie vinden we heel lastig te verdragen. We willen dit het liefst zo snel mogelijk de kop in drukken.” Herkenbaar? Jep.

Hoe ga je om met een driftbui van je peuter?

“Het is allereerst belangrijk om als ouder deze emotie te leren verdragen, hoe moeilijk we dat ook vinden”, zegt Carolien. “Je kunt concreet een aantal dingen doen. Je kunt je bewust proberen te zijn van wat je hysterisch schreeuwende kind bij jou oproept. Vaak spelen schaamte, machteloosheid en ongemak een rol. Dan probeer je de situatie te verdragen en te aanvaarden. Een helpende gedachte is dan: voor vrijwel elke ouder zal een boze peuter een erg herkenbaar fenomeen zijn.”

“Soms helpt het om wat ‘uit te zoomen’ door van een afstand naar jezelf en je kind te kijken en de humor van de – vaak toch wat absurde – situatie in te zien. Vervolgens probeer je de wereld door de ogen van je kind te bekijken, de emotie van je kind te erkennen én er te zijn voor jouw kind op dat moment.”

Vaak hebben wij als ouders de behoefte om te begrijpen waarom ons kind zo reageert, zegt Carolien. “We gaan vragen stellen, proberen hen (goedbedoeld!) te snappen. Dat werkt helaas vaak averechts. Ga maar eens bij jezelf na: als wij een heftige emotie ervaren, zoals boosheid, dan wordt ons rationele brein uitgeschakeld. Je kunt niet goed meer nadenken, bent niet voor rede vatbaar. Dat geldt voor kinderen ook. Jouw behoefte om je kind te begrijpen sluit dus niet altijd aan bij de behoefte van jouw kind op dat moment. Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen jouw behoefte en die van jouw kind.”

Erkenning voor zijn of haar emoties

Wat heeft jouw kind op zo’n moment wel nodig? “Met name erkenning voor zijn of haar emotie. ‘Mama snapt het, je bent boos. Het is ook vervelend als iets anders loopt dan jij wilt.’ Het is oké, dit gevoel mag er zijn: dat is de boodschap die je wilt overdragen. Je geeft daarmee zowel erkenning aan als ruimte voor de emotie.”

“Ook hierbij kun je denken aan wat jij zelf nodig zou hebben. Als jij gefrustreerd thuis komt uit je werk omdat er iets is voorgevallen, dan wil je niet horen dat het allemaal wel meevalt, dat je je aanstelt en moet ophouden. Dan wordt je alleen maar bozer. Je wilt horen: het is begrijpelijk dat je je zo voelt, ik zou dat ook hebben.”

Die erkenning hebben we allemaal nodig, dat zorgt er namelijk voor dat we kunnen kalmeren, aldus Carolien. “Omdat kinderen vaak boos worden om – in onze ogen – onbeduidende dingen, zijn we makkelijk geneigd om dingen te zeggen als ‘er is niks aan de hand’, ‘niet piepen’ of ‘stel je niet aan’. Hiermee gaan we onbedoeld voorbij aan het gevoel dat het kind op dat moment wel degelijk ervaart.”

Lees meer: Zo wordt stoppen met de speen een succes

Kiezen voor time-out of nabijheid?

Wat doen ouders naast vragen stellen vaak nog meer als hun kind een driftbui heeft? We zijn geneigd om kinderen te ‘isoleren’, door ze een time-out te geven, even op de trap te zetten of naar de kamer te sturen. Ook dat past niet altijd goed bij de behoefte van jouw peuter op dat moment, aldus Carolien.

“Als je als kind heel hoog in je emotie zit, heb je juist je ouder hard nodig. Kinderen hebben nabijheid en veiligheid nodig om uiteindelijk weer te kalmeren, zeker omdat de emotie-regulatie van jonge kinderen nog beperkt ontwikkeld is. Ze zijn vaak nog helemaal niet goed in staat om zichzelf te kalmeren en hebben daar hun ouders of opvoeders voor nodig.”

Bekijk het opnieuw eens vanuit jouw eigen perspectief. Wil jij de ruimte krijgen om uit te razen, boos te zijn of met de deur te slaan, of wil je buiten de deur gezet worden om daar in je eentje uit te briesen en genegeerd te worden? Carolien: “Die ruimte krijgen vinden we allemaal belangrijk. We willen geen time-out als we woedend zijn. Verder verschilt het per kind wat een kind prettig vindt. Sommige kinderen vinden het fijn om vastgepakt te worden, anderen hebben daar helemaal geen behoefte aan. Soms kan het werken om over hun rug of arm te aaien, soms zul je alleen maar naast je kind op de grond gaan zitten en er simpelweg zijn.”

Peuter met een driftbui? Choose your battles

Bij ons werkt afleiding altijd goed wanneer onze driejarige weer eens woest is over een koek die is gebroken, schoen die niet lekker aangaat of verkeerde melkbeker. “Kijk daar, een straaljager!”. Wat vind Carolien van die aanpak? “Soms is afleiden functioneel en begrijp ik goed waarom je het inzet. Het nadeel van afleiden van de emotie is wel dat je eigenlijk indirect de boodschap geeft dat deze emotie er niet mag zijn. Ik zou het dus niet per definitie gebruiken, maar zoeken naar een balans tussen wanneer je afleiding gebruikt en wanneer je ruimte en woorden geeft aan de emotie.”

“Het gaat denk ik vooral om kiezen wanneer je de ruimte kunt bieden bij een driftbui, en wanneer je afleiding zoekt: choose your battles. Misschien dat het afleiden in de supermarkt of op de familieverjaardag een gepaste strategie is, terwijl je jouw kindje thuis gewoon even laat uitrazen in jouw nabijheid.”

Gratis een wekelijkse update?

How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen