Zwanger en jeuk? Die zwangerschapsjeuk kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door een betere doorbloeding of het oprekken van je huid, maar ook door een aandoening die PUPPP heet. Kelly, moeder van Liam (2021), genoot van de eerste twee trimester van haar zwangerschap totdat ze ineens extreme jeuk krijgt. De diagnose is zwangerschapsjeuk, ook bekend als PUPPP.
Kelly: ‘De eerste paar maanden van mijn zwangerschap waren fantastisch. Ik was een beetje vermoeid, maar verder had ik nauwelijks klachten. Ik weet nog dat ik dacht: als dit het is, dan wil ik wel een elftal. Totdat ik 29 weken zwanger was. Het begon met één blaasje onder mijn borst, precies op de rand van mijn BH. Het irriteerde en zat in de weg. Ik probeerde er verschillende zalfjes op te smeren, maar niets hielp.’
Huisarts Nicolien: ‘Dit kun je doen bij zwangerschapsjeuk’
De plek werd groter
‘Sterker nog, de plek werd groter en er kwamen er meer bij. Op een gegeven moment zat mijn hele buik vol. Meermaals trok ik aan de bel bij de verloskundige en de huisarts, maar ze verwezen met iedere keer naar elkaar door. Het zal wel een schimmeltje zijn, het zal wel iets onschuldigs zijn: ik werd echt van het kastje naar de muur gestuurd. Ondertussen werd de jeuk alleen maar erger.’
Zwanger en jeuk
‘Ik bleef mijn klachten benoemen en zelf op onderzoek uitgaan en uiteindelijk werd de diagnose PUPPP gesteld. PUPPP, afkomstig van de Engelse term Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy, is een extreme vorm van zwangerschapsjeuk. PUPPP kan zorgen voor talloze jeukende bultjes, kleinere of grotere galbulten en soms ook blaasjes. Het is een aandoening die bij ongeveer 1 op de 160 zwangeren voorkomt. Helaas was ik die 1. ‘
‘De jeukende bultjes en blaasjes breidde zich uit over de rest van mijn lijf en niets bleek te werken. Ik smeerde allerlei verschillende crèmes, maar zonder effect. Ik probeerde homeopathische middelen en ijskoude washandjes uit. ‘s Nachts werd ik gillend gek van de jeuk. Ik kon niet krabben, want daarvan werd de jeuk erger. Maar als ik niet krabde, draaide ik zelf helemaal door. Ik had overal krassen en wondjes op mijn lijf zitten, van de momenten dat ik niet kon stoppen met krabben.’
Jeuk is erger dan pijn
‘Ze zeggen weleens dat jeuk erger is dan pijn. Daar kan ik me 100% in vinden. Ik breek nog liever mijn been, dan dat ik PUPPP nog eens mee moet maken. Nadat ik een week niet had geslapen van de week, kwam ik weer in het ziekenhuis terecht. Ik zei: leid mij anders maar in, ook al is het nog te vroeg. Ik trék het niet meer, ik hou de jeuk niet meer vol.’
‘Toen kreeg ik naast hormoonzalf ook prednison tabletten voorgeschreven, iets wat ze alleen in extreme gevallen doen normaal gesproken. Ik heb me daar ontzettend schuldig over gevoeld. Ik nam die tabletten om de jeuk voor mezelf een klein beetje dragelijker te maken, ook al vormde ze een klein risico voor onze baby. Zo kan prednison invloed hebben op de groei van een kindje en op zijn bijschorsnier en kan de weerstand van een kindje slechter zijn. Met echo’s werd zijn groei goed in de gaten gehouden, maar het eventuele effect op zijn bijschorsnier zouden we pas kunnen merken als hij was gebeuren. Los van mijn lichamelijke klachten had ik veel schuldgevoelens en bracht het ook onzekerheid met zich mee. Ik heb één keer geprobeerd om de prednison af te bouwen, maar toen kroop de jeuk direct weer via mijn nek omhoog. Zonder was het echt niet te doen.’
Tijdens de babyshower in het ziekenhuis
Ik wil helemaal niet zielig doen, maar de extreme zwangerschapsjeuk drukte wel een stempel op de laatste maanden van mijn zwangerschap. Tijdens mijn babyshower zat het huis vol lieve vrienden en familie, terwijl ik tot 18.00 in het ziekenhuis lag omdat ik de jeuk niet meer trok. Ik kon niet slapen van de jeuk, kon geen aanrakingen verdragen en voelde me echt doodongelukkig.’
‘Uiteindelijk werd er een datum bepaald waarop ze me zouden gaan inleiden. Dat voelde als een gigantische opluchting: het einde was in zicht. Uiteindelijk heeft Liam niet gewacht op de inleiding en kwam hij vier dagen daarvoor op 5 december. Toen hij werd geboren was mijn eerste gedachte: we hebben een gezonde baby. Het schuldgevoel viel van me af. Daarna volgde nog een halleluja moment: de jeuk was direct minder en ik kon stoppen met de prednison. Terwijl de zwangerschapshormonen mijn lichaam verlieten, nam de zwangerschapsjeuk ook meer en meer af. Eindelijk kon ik weer douchen zonder overal pijn. Eindelijk kon ik weer tegen mijn man aan liggen in bed, met hem knuffelen of gewoon een arm om me heen geslagen krijgen. Al die tijd hadden we zonder moeten doen, omdat het simpelweg niet ging. Zeker in dat laatste trimester, wat emotioneel gezien toch zwaar is, vond ik het zwaar dat hij me niet kon troosten of vasthouden. Ik mistte die intimiteit enorm.’
‘Je bent niet direct genezen van PUPPP, maar de jeuk is wel gelijk heel veel minder. Mijn huid is nu nog steeds wel droog en schraal, dus ik moet goed blijven smeren. De grote plekken op mijn huid zijn goed hersteld. Ik heb nog een paar plekken op mijn benen, maar die trekken ook vanzelf weg heb ik begrepen.’
PUPPP kan je leven beheersen
‘Toen ik zelf kampte met extreme zwangerschapsjeuk, heb ik nachten wakker gelegen en gezocht naar ervaringen en verhalen van andere moeders. Ik wilde weten hoe zij dit ervaren en wat het met je doet als je zoiets hebt. Die vond ik niet, daarom wil ik graag mijn verhaal delen.’
‘Ik weet hoe erg PUPPP je leven kan beheersen en je zwangerschap kan beïnvloeden. Hoe je in plaats van bewonderend naar je buik kunt kijken, je alleen maar diezelfde buik open wil krabben door de oneindige, intense jeuk. Je hoofd draait overuren door alle schuldgevoelens: merkt hij hier iets van, krijgt hij last van mijn medicatie, hoe zal het straks zijn?’
‘Toen de jeuk eenmaal weg was en het allemaal goed ging met onze zoon, was ik niet veel meer bezig met de zwangerschapsjeuk. Sinds een paar dagen denk ik er weer meer over na. Ik besef nu eigenlijk was hoe heftig die laatste 2,5 maand zijn geweest. Het helpt om erover te blijven praten, zodat het langzaam een plek krijgt.’
‘Mocht jij je in mijn klachten herkennen: trek dan alsjeblieft aan de bel en laat je niét van het kastje naar de muur sturen. Je verdient goede zorg en middelen om jou enigszins te ontlasten. Het komt uiteindelijk goed, echt waar.’