Blog: Zwanger en schaamte

Renate van Rijt-Onderwater is moeder van 2 kinderen en werkt als vrouwencoach en hypnobirthing coach. Daarbij begeleidt ze vrouwen tijdens hun zwangerschap en in het moederschap. Ze schrijft over schaamte die vrouwen kunnen voelen tijdens hun zwangerschap. ‘Vaak heb je een bepaald beeld hoe het zou zijn om zwanger te zijn. Als dit bij jou heel anders is, komt een gevoel van schaamte snel om de hoek kijken.’

Herken je dit? Schaamte voor de grootte van je buik. Schaamte over je klachten tijdens je zwangerschap. Schaamte over het geslacht van je kindje. Of schaamte over je kinderwens. En waarom ben je niet trots op je zwangerschap?

De sociale druk doet een hoop bij ons. Het is de angst om afgewezen te worden, veroordeeld en vermeden te worden. Schaamte kan leiden tot het vermijden van sociale contacten, bijvoorbeeld het fysiek uit de weg gaan van bepaalde plekken of mensen, het vermijden van bepaalde gespreksonderwerpen of het bedekt houden van je buik.

Zwanger en schaamte

Vaak heb je een bepaald beeld hoe het zou zijn om zwanger te zijn. Dit kan komen door je omgeving, door films of sociale media. Als het dan anders is dan dat je voor ogen had, kan er een gevoel ontstaan van schaamte. Misschien heb je wel het gevoel dat je faalt en begin je aan jezelf te twijfelen.

Zo had ik laatst een vrouw in de praktijk die na een fertiliteitstraject zwanger is geworden. Het heeft heel wat tijd, tranen en pieker nachten gekost. En nu is het zover: ze is eindelijk zwanger. Ze had altijd een beeld van hoe het zou zijn om een kindje in haar buik te hebben. Dat ze vol trots rond zou lopen maar niets is minder waar. Eigenlijk vindt ze het zwanger zijn helemaal niet zo leuk. Ze houdt vocht vast in haar benen en is haar buik wel goed genoeg? Ze schaamt zich en praat er steeds minder over met haar vriendinnen. Ze hoort het andere al zeggen; dit wilde je toch zo graag. Ze ging steeds minder vaak de deur uit en voelde zich hierdoor erg eenzaam.

Schaamte kan leiden tot isolatie

Samen heb ik met haar gekeken naar haar overtuigingen. Wat is het verschil tussen hoe ze het bedacht had en hoe het nu is? Was dit iets wat ze bij vriendinnen had gezien of misschien iets uit haar eigen jeugd? Door oefeningen te doen en te praten is ze erachter gekomen dat haar beeld van het zwanger zijn niet te vergelijken is met de werkelijkheid. Ze had immers geen idee hoe het is om zwanger te zijn. In haar hoofd maakte ze het steeds groter. Uiteindelijk is ze haar gevoel gaan delen met haar vriendinnen. Wat bleek nou, veel vriendinnen herkende dit juist vanuit hun eigen zwangerschap maar hadden hier ook nooit openlijk over gesproken.

Zo zie je maar, delen geeft lucht want schaamte kan uiteindelijk leiden tot isolatie omdat je je gaat verstoppen. Schaamte vormt geen fysieke bedreiging. Het is altijd van korte duur, ook al lijkt het soms eeuwig te duren. Het helpt om dat in je achterhoofd te houden. We schamen ons allemaal weleens, daar ontkomen we niet aan.

Waar komt de schaamte vandaan?

Als je schaamte ervaart, kijk dan eens naar waar de schaamte vandaan komt.

Hieronder een kleine oefening:

• Wees je bewust van je schaamte:
  Laat het toe en probeer zonder oordeel er van een afstandje naar de oorzaak te kijken. Laat je niet meesleuren.
• Wees nieuwsgierig:
  Wat voel je precies? Waar komt het vandaan? Is er een bepaalde verwachting of ideaalbeeld waar je niet aan hebt voldaan?
• Laat je ideaalbeeld los:
  Wat betekent dit ideaalbeeld voor jou? Helpt het je verder of houdt het je juist weg bij je eigen geluk? Stel je eens voor zonder dit ideaalbeeld.

En hoe voelt dat nu? Nu je beter inzicht hebt gekregen? Lukt het je om op een andere manier ernaar te kijken?

Je bent niet alleen

Ik vind het heel moedig als je deze gedachten en gevoelens durft te delen, met iemand uit je omgeving of een professional. Blijf er vooral niet in je eentje mee rondlopen. Je bent echt niet de enige, misschien ben je wel een voorbeeld voor een ander als je dit durft te delen. Wij vrouwen zijn vaak veel te streng voor onszelf.

In mijn werk als vrouwencoach helpt ik vrouwen om die schaamte en die sociale angst samen aan te gaan. Het is namelijk intens zonde om je te laten leiden door angst en schaamte. Dit belemmert je vreugde en het kan je eenzaam laten voelen. Het mooie is dat hier iets aan te doen is. Ik luister zonder oordeel. Samen kijken we wat jij nodig hebt om weer die gezellige, liefdevolle vrouw, vriendin en moeder te worden. Nieuwsgierig? Je vindt me via mijn website of op mijn Instagram.