Wanneer starten met slaaptraining?

Misschien twijfel je om slaaptraining toe te passen? In mijn praktijk merk ik dat ouders zich vaak door al deze adviezen zelfs bijna onder druk gezet voelen om met slaaptraining te beginnen. 

Dit artikel is niet bedoeld voor ouders waar slaaptraining bij hun jonge baby zonder veel stress wel goed werkt of heeft gewerkt. Of baby’s die wel uit zichzelf doorslapen.

Dit artikel is bedoeld voor ouders die twijfelen of slaaptraining de juiste oplossing voor hen is.

Wat is slaaptraining?

Als je slaaptraining toepast, betekent het dat je stopt om je baby te ondersteunen bij het slapen. Je gaat ervan uit dat je baby zichzelf troost en leert om zonder jouw hulp in slaap te brengen. Er is een verschil tussen slaaptraining en slaapcoaching.

Welke methoden slaaptraining kennen we?

Er zijn verschillende methoden van slaaptraining. Grofweg kun je ze indelen:

1. uit laten huilen/ uitdoving
2. gecontroleerd laten huilen/ gemodificeerde uitdoving/ 5-10-15 min regel
3. niet laten huilen, sensitieve of responsieve slaaptraining

Welke slaaptraining methode wordt in Nederland geadviseerd?

Nederlandse richtlijnen die toegepast worden bij jonge kinderen met slaapproblemen gebruiken de slaaptraining methode: gecontroleerd laten huilen. Daarbij laat jij je baby voor een aantal minuten alleen in de hoop dat hij of zij zichzelf geruststelt en in slaap valt. 

Maar het gaat hier niet alleen om stoppen met huilen en gaan slapen. Om dit te kunnen doen moet je baby zichzelf kunnen troosten en/of kalmeren. De meeste baby’s onder 6 maanden zijn hier (nog) zeker niet toe in staat.

Waarom slaaptraining vanaf 6 maanden (en niet al bij 4 maanden)?

Het vermogen van je baby om zichzelf te troosten en emoties te reguleren, ontwikkelt zich stap voor stap. Pasgeborenen worden zonder deze vaardigheid geboren en zijn volledig afhankelijk van hun ouders voor troost en veiligheid. Dit is precies waarom je een jonge baby niet kunt verwennen door hem of haar te troosten.

De term zelfregulatie wordt vaak verschillend gebruikt, maar verwijst in de basis naar hoe we omgaan met stress. In de eerste zes maanden ondergaat het babybrein een enorme ontwikkeling, waarin uiteindelijk vaardigheden zoals zelfregulatie (emoties kunnen reguleren) beginnen te ontstaan.

Nieuwe wetenschappelijk inzichten

Vroeger werd gedacht dat baby’s vanaf 4 maanden al in staat waren zichzelf te reguleren. Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen aan dat dit proces zich pas rond de 6 maanden begint te ontwikkelen en een geleidelijke en complexe groei doormaakt. Baby’s hebben ouders in het eerste levensjaar nodig om ze te troosten en helpen kalmeren. Slaapcoaches die 4 maanden als startpunt hanteren, baseren zich op verouderde kennis.

Wanneer kun je starten met slaaptraining?

De juiste timing voor slaaptraining bepaal je als ouder zelf. Maar begin in ieder geval niet voor 6 maanden, omdat je baby simpelweg nog niet de neurologische rijpheid heeft om zelfstandig te slapen zonder ondersteuning.

Veel ouders denken dat hoe eerder ze starten met slaaptraining, hoe sneller hun baby doorslaapt. Maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat vroeg beginnen met slaaptraining leidt tot betere slaap op de lange termijn. Kortom: er is geen reden om te haasten. Je baby ontwikkelt zich in zijn eigen tempo, en slapen is daar een onderdeel van.

Over de auteur

Dit artikel werd geschreven door Ewelina de Groot van Eindelijk Slapen. Ewelina is socioloog, oprichter van Eindelijk Slapen en gecertificeerd Gentle Sleep Coach voor baby’s en kinderen tot 6 jaar.