Het verschil tussen slaaptraining en slaapcoaching

In de wereld van baby- en kinderslaap worden de termen slaapcoaching en slaaptraining vaak door elkaar gebruikt. Toch zit er een belangrijk verschil tussen beide. In dit artikel legt slaapcoach Ewelina uit wat het verschil is tussen slaapcoaching en slaaptraining en waarom dit belangrijk is.

Wat is slaaptraining?

Slaaptraining betekent dat je het slaapgedrag van je kind wilt beïnvloeden of veranderen, met als doel dat je baby leert om zelfstandig in slaap te vallen.

Er zijn verschillende methoden om dit te doen, en kinderslaapcoaches hanteren uiteenlopende technieken. Vaak worden begrippen zoals (gecontroleerd) laten huilen, uitdoven, de cry it out methode en andere aanpakken op één hoop gegooid onder de term slaaptraining. Dit kan verwarrend zijn wanneer je zoekt naar een methode die past bij jouw gezin.

Baby laten huilen?

Misschien ben jij op zoek naar alternatieven voor slaaptrainingen waarbij (gecontroleerd) laten huilen centraal staat. Heb je zelf slaaptraining met laten huilen toegepast en werkte het voor jullie? Dat is helemaal prima. Maar als je hebt gemerkt dat het een stressvolle ervaring was – voor jou en je baby – dan kan dit artikel je helpen om een andere, meer sensitieve aanpak te ontdekken.

Gecontroleerd laten huilen

In Nederland is meest geadviseerde slaaptraining methode: gecontroleerd laten huilen. Hier gaat het erom dat je je baby (voor een bepaalde tijd) alleen laat huilen, zonder troost of ondersteuning.

Hoe werkt gecontroleerd laten huilen? Je gaat na 5 minuten terug om je baby of kind te troosten. Het aantal minuten voer je stapsgewijs op. Zo ga je van 5 naar 10 minuten naar 15 minuten, waarbij je je baby dus ‘gecontroleerd’ laat huilen. Ook bekend als gradual extinction of de gecontroleerde uitdoving.

Het probleem met gecontroleerd laten huilen

Deze traditionele methoden zijn gebaseerd op het idee dat je baby zichzelf moet leren troosten en in slaap vallen zonder hulp. Maar het grootste probleem wat ik er mee heb is dat deze slaaptraining ervoor kan zorgen dat je letterlijk en figuurlijk de verbinding met je kind verliest. Slapen is namelijk niet alleen een kwestie van stoppen met huilen – je baby moet zich veilig en geborgen voelen om écht tot rust te komen. En niet te vergeten, je baby heeft hulp nodig om haar te troosten. Dit heet reguleren.

Slaaptraining onder de 6 maanden

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat baby’s pas vanaf 6 maanden de vaardigheden ontwikkelen om zichzelf in slaap te troosten. Daarom wordt geadviseerd om vóór die 6 maanden geen slaaptraining toe te passen.

Belangrijk om te weten: dit betekent niet dat een baby bij precies 6 maanden moet kunnen doorslapen. Zelfregulatie (zichzelf kunnen troosten) ontwikkelt zich namelijk in de eerste drie levensjaren en gaat stap voor stap. Baby’s en jonge kinderen hebben hun ouders nodig om hen hierin te begeleiden (co-regulatie). Daarnaast benadrukken steeds meer wetenschappelijke inzichten hoe belangrijk het is om sensitief en responsief te reageren op de signalen van je baby.

Natalja: ‘Onze ervaring met slaaptraining’

Wat is het alternatief voor slaaptraining met ‘laten huilen’?

We weten al langer dat sensitief en responsief reageren een veilige hechting en gezonde emotionele ontwikkeling bevordert. Veel opvoedmethoden zijn hier al op aangepast, behalve als het om slapen gaat. En dat is gek, want juist rond bedtijd is het belangrijk om die veilige verbinding met je kind te behouden.

Een alternatief is een sensitieve of responsieve slaap aanpak, waarbij je je kind actief ondersteunt bij het in slaap vallen, zonder de verbinding te verliezen. Dit helpt je baby op een liefdevolle manier wennen aan steeds meer zelfstandig slapen. Dit is slaapcoaching.

Wat is slaapcoaching bij baby’s en kinderen?

Hoewel ik ervan overtuigd ben dat baby’s en kinderen van nature kunnen slapen, vergelijk ik in mijn praktijk slaapcoaching vaak met het leren fietsen. Als je kind leert fietsen dan:

• Moedig je hem aan en geef je vertrouwen.
• Bied je ondersteuning, bijvoorbeeld door een zetje te geven.
• Laat je los als je merkt dat je kind eraan toe is, maar blijf je in de buurt om te helpen als dat nodig is.

Dit proces gaat met vallen en opstaan, en soms met tranen. Maar jij blijft als ouder betrokken en in verbinding. Je troost je kind en biedt veiligheid. Slaapcoaching werkt hetzelfde: je helpt je kind om slaapvaardigheden te ontwikkelen op een manier die past bij zijn of haar tempo.

Het verschil tussen slaapcoaching en slaaptraining

Wat ik hierboven beschrijf is dus totaal anders dan dat je je kind voor 5-10 of 15 minuten alleen laat met zijn fiets in de hoop dat als je weg bent hij of zij het fietsen zelf gaat leren.

Jouw intentie is bij slaapcoaching anders, want je helpt en ondersteunt je kind totdat hij of zij het zelf kan. Je blijft in verbinding in plaats van dat je je kind negeert en ervan uitgaat hij of zij het zelf kan leren. Het doel is niet om je kind simpelweg te laten stoppen met huilen, maar om hem of haar te begeleiden naar zelfstandig slapen, zonder de veilige hechting te verliezen.

Over de auteur

Dit artikel werd geschreven door Ewelina de Groot van Eindelijk Slapen. Ewelina is socioloog, oprichter van Eindelijk Slapen en gecertificeerd Gentle Sleep Coach voor baby’s en kinderen tot 6 jaar.