Het blijft een bijzonder idee je baby kan groeien op jouw moedermelk. Borstvoeding bevat alle voedingsstoffen die een baby nodig heeft. In dit artikel lees je wat de voordelen zijn van borstvoeding geven, welke voedingsstoffen de moedermelk bevat, en wat het verschil is tussen colostrum, melk in de overgangsfase en rijpe moedermelk.
How About Mom
Met ons team van 50 experts geven we jou betrouwbare informatie en advies in deze bijzondere fase van je leven.
De aanmaak van moedermelk in je borsten is een natuurlijk proces dat begint tijdens de zwangerschap en doorgaat na de geboorte van de baby. Wist je dat de samenstelling van de moedermelk verandert tijdens de zwangerschap en na de bevalling?
Als je van plan bent om borstvoeding te geven, is het goed om te weten hoe jouw melkproductie verandert na de geboorte van je baby.
Fasen van borstvoeding: van colostrum naar rijpe moedermelk
We onderscheiden de fase van colostrum, melk in de overgangsfase en rijpe moedermelk. Je moet ze zien als drie verschillende fases van moedermelk, niet als drie afzonderlijke typen melk. De basisbestanddelen van moedermelk – vetten, koolhydraten, eiwitten, vitaminen, mineralen en antistoffen – blijven hetzelfde zolang je borstvoeding geeft, maar hun niveaus stijgen of dalen afhankelijk van de omstandigheden.
De eerste moedermelk: colostrum
Colostrum is de eerste melk die wordt geproduceerd, meestal vanaf het einde van de zwangerschap tot enkele dagen na de geboorte.
Het is een dikke, gelige vloeistof die rijk is aan voedingsstoffen en antistoffen. Deze eerste moedermelk bevat alles wat de baby in de eerste dagen na de geboorte nodig heeft: colostrum zorgt voor directe immuniteit en stimuleert de verdere ontwikkeling van de organen en het darmstelsel. Een belangrijke bescherming voor je pasgeboren baby.
Lactatiekundige Céline Moly legt uit wat colostrum is en hoe je met de hand kunt kolven om colostrum op te vangen:
Overgangsfase
Na de colostrumfase begint de productie van rijpe moedermelk op gang te komen. Deze overgangsfase duurt meestal enkele dagen tot ongeveer twee weken. Tijdens deze fase verandert de samenstelling van de moedermelk geleidelijk van colostrum naar rijpe moedermelk.
Rijpe moedermelk
Aan het einde van de eerste maand is je melk volledig rijp. Hiermee begint de derde fase: de rijpe melkfase. Rijpe moedermelk bestaat uit verschillende componenten, waaronder water, vetten, koolhydraten, eiwitten, vitaminen, mineralen en antistoffen. Het is deze rijpe melk die jouw baby van alle voedingsstoffen voorziet die hij nodig heeft voor een gezonde groei en ontwikkeling.
Melkproductie neemt toe
Colostrum wordt in hele kleine hoeveelheden aangemaakt. In de overgangsfase neemt de melkproductie steeds meer toe: de hoeveelheid moedermelk die je in deze periode produceert kan oplopen tot 600 of 700 milliliter in 24 uur. Zo speelt je lichaam in op de behoefte van je baby, die steeds meer voeding en een andere verdeling van voedingsstoffen nodig heeft om te kunnen groeien. Je kunt zelf ook merken dat je meer trek krijgt als borstvoedende mama.
Wat is het verschil tussen colostrum en rijpe moedermelk?
Het belangrijkste verschil tussen de colostrumfase en de fase van rijpe moedermelk is de samenstelling van de melk. Colostrum is dikker en geconcentreerder dan rijpe moedermelk, en het bevat een hogere concentratie aan antistoffen.
Colostrum is essentieel voor de immuniteit en de bescherming van jouw pasgeboren baby. Na de colostrumfase wordt de melk dunner en meer vloeibaar, terwijl de hoeveelheid en de samenstelling van de voedingsstoffen worden aangepast aan de behoeften van jouw groeiende baby. Je kunt het ook goed zien als je melk afkolft en in moedermelk-bewaarzakjes invriest. Colostrum is geel, rijpe(re) moedermelk krijgt een steeds lichtere kleur.
Samenstelling van rijpe moedermelk
De samenstelling van jouw moedermelk varieert per voeding en over de tijd. Moedermelk bevat bijvoorbeeld immunoglobulinen: dat zijn antistoffen die de baby helpen beschermen tegen infecties. Naarmate je langer borstvoeding geeft kunnen de niveaus van immunoglobulinen in de moedermelk variëren, waarbij sommige antistoffen afnemen en andere toenemen om aan de behoeften van jouw groeiende baby te voldoen.
De samenstelling van moedermelk verandert eenmaal in de rijpe melkfase niet meer zo ingrijpend, ongeacht of je een paar maanden, een jaar of langer borstvoeding geeft.
Voordelen van borstvoeding geven
Borstvoeding geven heeft een aantal belangrijke gezondheidsvoordelen voor je kindje. Een van de voordelen van moedermelk is dat kinderen die borstvoeding krijgen, als ze ouder worden een kleiner risico lopen op aandoeningen zoals overgewicht en hoge bloeddruk. Ook krijgen ze minder problemen met hun gebit.
Nog een van de voordelen van moedermelk is dat het een ‘product’ is dat constant verandert. Als je baby ziek is, past jouw melk zich aan om je baby extra antistoffen en witte bloedcellen te geven.
Een belangrijk voordeel van het geven van borstvoeding is dat jij als moeder ook beschermd wordt. Borstvoedende moeders lopen minder kans op suikerziekte, reuma en een hoge bloeddruk. Ook hebben ze een lager risico op borst-, eierstok- en baarmoederkanker voor de menopauze en minder kans op osteoporose.
Voedingswaarde van moedermelk
Borstvoeding is een superfood voor jouw kleintje. Inmiddels is er uit onderzoek steeds meer bekend over de voedingswaarde van moedermelk. Deze melk zit vol eiwitten, mineralen, vitaminen en vetten in precies de juiste verhouding die je baby nodig heeft. Ook bevat moedermelk beschermende stoffen, groeifactoren en cellen die helpen bij het bestrijden van infecties, en bijdragen aan de ontwikkeling van de hersenen van je kindje.
De voedingswaarde van moedermelk blijft hoog, ook al krijg jij zelf als moeder wellicht niet genoeg voedingsstoffen binnen. In dat geval worden je reserves aangesproken.
Vergelijk het met je zwangerschap, waarbij jouw baby in de baarmoeder alsnog alle voedingsstoffen binnenkrijgt, ook al krijg jij door de zwangerschapsmisselijkheid geen hap door je keel. Je kunt je baby blijven borstvoeden, ook wanneer je zelf heel weinig energie binnenkrijgt door je voeding. De voedingswaarde van moedermelk blijft hoog. Dat jouw lichaam melk kan blijven produceren ook al krijg jij te weinig binnen, betekent niet dat dit wenselijk is. Jij loopt een groot risico jezelf uit te putten en dat is niet de bedoeling, zeker nu je de zorg voor een baby’tje erbij hebt. Zorg dus ook goed voor jezelf als borstvoedende mama en eet en drink genoeg.
Moedermelk: altijd afgestemd op je baby
Jouw moedermelk is dus altijd afgestemd op de behoeften van jouw baby, ongeacht de duur van de borstvoeding. Je lichaam past zich aan en produceert melk van de juiste samenstelling om aan de behoeften van jouw groeiende baby te voldoen. Prachtig, vind je niet?
How About Mom: een 'onmisbare app voor aanstaande moeders' 📲
