Een waardevolle opvoeding

Wat vind je waardevol om je (toekomstige) kind te leren? Wat zijn belangrijke waarden voor jou en je partner? Bijvoorbeeld eerlijkheid, respect, behulpzaamheid, vertrouwen, humor of ambitie etc. Jouw waarden zeggen iets over wat jij belangrijk vindt in je leven en over manier waarop je met anderen omgaat.

Om erachter te komen welke waarden voor jou of jullie belangrijk zijn, kun je de volgende oefening doen. Leg een groot leeg vel papier op tafel en schrijf daar (samen) op wat je allemaal belangrijk vindt. Nadat je allerlei waarden hebt opgeschreven, knip je alle waarden uit en ga je ze in een rij leggen. Begin met de meest belangrijke waarden vooraan, en leg de minder belangrijke waarden achteraan, op volgorde van belangrijkheid dus. Tip: maak een foto van je top 5 zodat je die altijd bij de hand hebt als geheugensteuntje.

Kind leert van jouw gedrag

Als je eenmaal weet wat je belangrijk vindt, kom je voor de belangrijkste vraag te staan: hoe ga jij je kind leren wat belangrijk is? Veel (nieuwe) ouders vragen zich dit af. Hoe kan ik er voor zorgen dat mijn kindje deze waarden ook leert of meeneemt? Het antwoord is simpel: door het voor te doen. Je kind leert niet door te vertellen wat voor jou of volgens jou belangrijk is, maar door jouw gedrag. Doordat je leeft volgens jouw waarden.

Vooral jonge kinderen zijn heel goed in kopiëren van gedrag van volwassenen. Leren door te kopiëren is belangrijk voor hun persoonlijke ontwikkeling. Hoe jonger een kindje is, hoe kleiner zijn of haar wereldje en hoe meer invloed jezelf als moeder hebt. Bedenk hoe je de waarden die jij belangrijk vindt in je eigen gedrag kunt voordoen.

Een voorbeeld: als jij het belangrijk vindt dat je kind (zelf)vertrouwen ontwikkelt, helpt het als jij je kind het goede voorbeeld geeft door vertrouwen in je kind te hebben èn te vertrouwen in jezelf. Of neem behulpzaamheid als waarde. Als jij het belangrijk vindt dat je kind behulpzaam is, doe dit dan voor door zelf andere mensen te helpen en je kind te laten ervaren dat dit voor jezelf en de ander fijn is. Het gaat erom dat je zo goed mogelijk probeert te leven in overeenstemming met jouw of jullie waarden.

Gedrag kopiëren

Je kind neemt niet alleen positief, maar ook ‘negatief’ gedrag over. We weten uit onderzoek dat kinderen (maar ook volwassenen) vaak zonder erover na te denken doen wat anderen ook doen. Dat geldt niet alleen voor positief gedrag, maar ook voor negatief gedrag. Als je wilt dat je kind positief gedrag leert, zorg er dan ook voor dat er zo weinig mogelijk negatief gedrag te kopiëren valt.

Je hoeft geen perfecte ouder te zijn om een goede ouder te zijn. De ene dag zal het makkelijker zijn om het goede voorbeeld te geven dan de andere. Dat herkennen we allemaal en is heel normaal.

Een waardevolle ontwikkeling van je kind begint bij jou. Kinderen kunnen heel goed kopiëren. Laten we zorgen dat ze een goed voorbeeld aan ons hebben. Durf te kiezen en praat erover met anderen die dierbaar zijn voor jou en je (toekomstige) kind. Misschien vind je dat een uitdaging of moeilijk vooruitzicht, maar ik wil je graag geruststellen: kinderen zijn gelukkig ook heel flexibel. Je krijgt eigenlijk iedere dag opnieuw weer de kans van ze om het (nog) beter te doen.

Hanne Peerenboom is moeder van 3 kinderen. Al van jongs af aan wilde ze met kinderen werken en een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Dit doet zij tegenwoordig door naast haar gezinsleven als adviseur jeugdbeleid mee te denken hoe de jeugdhulpverlening beter kan worden vormgegeven en tools en trainingen voor ouders en professionals te ontwikkelen om het opgroeien en opvoeden van kinderen ondersteunen. Zij werkt samen met haar collega’s Berthe en Yvonne in een maatschap, Peer3.