‘Doe ik het wel goed als ouder?’ Waarom opvoeden niet perfect hoeft

‘Doe ik het wel goed als ouder?’ Het is een vraag die veel moeders en vaders zichzelf stellen. Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam doet hoogleraar pedagogiek Maartje Luijk onderzoek naar opvoeden en modern ouderschap. ‘Bij opvoeden werkt goed genoeg beter dan perfect.’

‘Doe ik het wel goed?’ Die vraag schiet ongetwijfeld ook wel eens door je heen. Bijvoorbeeld wanneer je iets meer afgeleid bent door je smartphone dan je zou willen. Wanneer je een driftbui van een peuter probeert te tackelen. Of worstelt met slaap van je baby. Er zijn zoveel momenten in de tropenjaren met kleine kinderen waarop je uitgedaagd wordt als ouder.

Maartje Luijk is hoogleraar pedagogiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en richt zich op het ondersteunen van ouders bij alledaagse opvoedvragen. ‘Op de vraag ‘doe ik het wel goed als ouder’ is eigenlijk geen goed antwoord te geven’, zegt Maartje. ‘Opvoeden is per definitie rommelig. Er is niet één perfecte manier en opvoeden hoeft niet perfect. Bij opvoeden werkt goed genoeg beter dan perfect. Zowel voor ouders als voor kinderen.’

Opvoeden: meer informatie, meer onzekerheid

Er is iets vreemds aan de hand: terwijl er steeds meer boeken, apps, sites en communities komen waar informatie over opvoeden te vinden is, zijn ouders onzekerder over hun eigen kunnen, aldus Maartje. ‘Er is meer kennis dan ooit, en tegelijkertijd is opvoeden zwaarder dan ooit.’

Waarom is opvoeding voor veel ouders zo lastig? Dat komt door drie ontwikkelingen, blijkt uit Maartjes onderzoek. ‘We leven in een maakbare samenleving, waarbij het idee is ontstaan dat opvoeding altijd beter kan, waarbij je het idee kunt krijgen dat opvoeden iets is dat je perfect moet doen.’

‘Verder is er is veel onzekerheid bij moderne ouders. Ze hebben twijfels over wat eigenlijk ‘normaal’ is in de ontwikkeling van een kind, terwijl er niet één normale manier is waarop kinderen zich ontwikkelen. Ook zijn we als maatschappij steeds individualistischer geworden: opvoeden doen we vaak alleen, terwijl het juist een taak is voor een groep of netwerk.’

Doe ik het wel goed als ouder?

Als de vraag ‘doe ik het wel goed’ weer eens door je hoofd spookt, helpt het om hier aan te denken. ‘Opvoeden is tegelijkertijd prachtig en uitdagend’, zegt Maartje. ‘Besef je dat opvoeden per definitie niet perfect verloopt. Een ‘perfecte opvoeding’ is goed bedoeld en het past bij deze tijd, maar het leidt vaak niet tot de beste resultaten. Niet voor de ouders en niet voor het kind.’

‘En realiseer je: opvoeden doe je samen. Durf een beroep te doen op je familie, vrienden, kennissen en buren. Je hoeft het niet alleen te doen. Steun van je omgeving helpt om de opvoeding wat lichter te maken’ zegt Maartje.

Opvoed twijfels?

Laat je inspireren en informeren – want je hoeft het niet alleen te doen in de opvoeding – maar laat je nooit vertellen dat iets moet. Dé waarheid als het om opvoeden gaat bestaat namelijk niet, aangezien ieder kind, iedere ouder en daarmee ieder gezin uniek is. Laat je dus nooit gek maken daarin en kijk vooral goed naar jouw kind. Meer lezen over opvoeding?

Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd op 27 september 2023. Laatste update: 30 januari 2025.