Hazenslaapjes: waarom je baby alleen maar korte dutjes doet

How About Mom’s slaapexpert Simone Meijer beantwoordt iedere week een vraag van een moeder. Want baby’s en slaap, daar valt een hoop over te vertellen. Hoe zit het bijvoorbeeld met korte slaapjes overdag, ook wel hazenslaapjes genoemd? ‘Is het erg als mijn kindje alleen maar kort slaapt overdag?’

Simone, gecertificeerd slaapcoach en therapeut i.o.: ‘In de praktijk zie ik veel gezinnen kindjes, met name (jonge) baby’s die maar kort slapen. Wat is kort? Wanneer spreken we van een hazenslaapje?

Wat zijn hazenslaapjes?

Over een hazenslaapje spreken we eigenlijk pas als een kind minder dan 30 minuten per keer slaapt. Korte slaapjes van 40 tot 45 minuten zijn eigenlijk heel prima, mits er niet alleen maar van deze korte slaapjes worden gedaan.

Toch zijn er best wat ‘mitsen en maren’. Daarom leg je ik graag in een notendop uit hoe slapen bij baby’s en jonge kinderen werkt.

Slaapritme van een baby

Als een baby geboren wordt, is er nog een omgekeerd dag- en nacht ritme. Je baby slaapt eigenlijk de hele dag af en aan, met de voedingen, verschoningen en knuffels van jou als onderbrekingen. Rond de 6 tot 8 weken komt hier een kantelpunt en zullen de meeste baby’s ’s nachts wat langer achter elkaar kunnen slapen, met de voedingen als korte onderbrekingen. Je baby zal overdag langer wakker kunnen zijn dan voor alleen een voeding, maar dat zal ’s nachts minder het geval zijn: veel kindjes vallen na de 6-8 weken na of tijdens de voeding opnieuw in slaap gedurende de nacht.

Overdag is er zeer veel variatie in slaap. Soms zal je baby een langer blok slapen en soms maar een heel kort slaapje doen. Dat is volkomen normaal.

Slaapcyclus van een baby vs. volwassene

Zowel baby’s als volwassenen slapen in cycli: je doorloopt een slaapcyclus en dan volgt daarna een nieuwe cyclus. Bij volwassenen is zo’n cyclus wel twee keer zo lang als bij een baby. Pasgeboren baby’s hebben een slaapcyclus van 40-45 minuten, waarbij ze na 30 minuten uit de diepste slaap komen.

Vanaf de leeftijd van 4 maanden gaan baby’s slaap makkelijker consolideren. Dit houdt in dat ze beter in staat zijn om slaapcycli aan elkaar te koppelen. Voorafgaand aan die slaap-vaardigheid is er vaak een periode van minder goede slaap. Dit heeft deels met deze slaapontwikkeling te maken en deels met de motorische ontwikkeling: je baby heeft steeds meer door dat hij zelf zijn lichaam kan bewegen rond deze periode. Sommige kindjes beginnen zelfs al een klein beetje met (proberen te) rollen. Dit alles kost energie en dat heeft invloed op het slaappatroon. Tijdelijk minder goed slapen wordt ook wel de slaapregressie rond de 4 maanden genoemd.

Vanaf de leeftijd van 4 maanden doen om deze reden veel baby’s hazenslaapjes. Wat ik vaak hoor, is dat ouders de klok er op gelijk kunnen zetten: op 30 minuten wordt hun baby wakker en is met geen mogelijkheid weer in slaap te krijgen.

Deze korte slaapjes houden in de meeste gevallen aan tot je baby ongeveer 5 tot 5,5 maand is. Je hoeft je geen zorgen te maken dat het kwaad kan voor jouw baby, mits je op tijd weer een nieuw slaapje aanbiedt. De meeste baby’s kunnen nu maximaal 1,5 uur wakker zijn, maar met de korte slaapjes doe je er goed aan om deze tijd in te korten naar 60-75 minuten.

Baby alweer wakker

Het kan wel heel belastend en frustrerend voor jou als ouder zijn: je bent soms langer bezig met het in slaap krijgen van je baby dan dat het uiteindelijke slaapje duurt. Het kan voelen of je echt alleen maar met het slapen van jouw kind bezig bent.

Mijn tip: zet in deze periode af en toe beweging in als hulpmiddel. Door je baby te dragen, te wiegen of te wandelen met de wagen, zal het in slaap vallen vaak makkelijker gaan en de kans is ook groter dat je baby iets langer slaapt. Zeker als je bijvoorbeeld wandelt of in beweging bent kort voor de 30 minuten, als je baby uit de diepste slaapfase komt. Werkt beweging niet voor jouw kindje? Je kan er ook voor kiezen om bijvoorbeeld een keer per dag samen te slapen (probeer dan zelf ook te slapen).

Veel ouders zijn door alle info over afhankelijke slaapassociaties een beetje bang hiervoor. Maar er is niks mis mee. Wandelen in de wagen, samen in slaap vallen: zolang het voor jou ook werkt, kan je het blijven doen. alle gewoontes die je hebt aangewend, kan je ook weer afwennen. Wil je er vanaf? Dan kan je in kleine stapjes weer terug naar meer zelfstandig slapen. In How About Mom’s slaapcursus leggen we ook uit hoe je dat kan aanpakken.

Ouder dan 4 maanden en korte slaapjes

Is je kindje ouder van 4 maanden en spelen de korte slaapjes nog steeds? Ook dan hoef jij je geen zorgen te maken. Ieder kindje is anders en ontwikkelt op eigen tempo. Houd vast aan het in de gaten houden van de kortere wakkertijden en bied een paar keer per dag hulp bij het slapen, bijvoorbeeld door te wandelen of te wiegen.

Rond de 8 maanden komt er wéér een zogenaamde slaapregressie voorbij, waardoor baby’s die heel goed wat langer konden slapen ineens weer korte slaapjes gaan doen. Dit is een volkomen normale ontwikkeling en vaak van voorbijgaande aard.

Merk je dat jouw kindje alleen maar korte slaapjes doet, ook met hulp en/of na de leeftijd van 9-9,5 maand, dan is het goed om daar toch eens naar te kijken. Als er niks fysiek speelt bij je kindje, kan je het vaak met een paar aanpassingen en een dosis geduld écht beter krijgen. In deze complete slaapcursus krijg jij alle informatie die je nodig hebt om je kindje te helpen aan een fijn slaapritme én fijne slaapgewoontes. Zowel rond de 4 en 8 maanden slaapregressie, als de eerste 4 jaar van je kind.

Is er een fysieke oorzaak?

Korte slaapjes zijn dus in heel veel gevallen heel normaal. Maar echte hazenslaapjes (korter dan 30 minuten) is in veel gevallen wel een andere oorzaak voor. Het is goed om te starten met het uitsluiten van fysieke factoren: heeft je kindje last van pijn, jeuk of ander ongemak? Ga naar de huisarts als je twijfelt.

Het kan ook zijn dat er geen fysieke oorzaak is van de hazenslaapjes maar het in het temperament van jouw kindje zit. Vaak zijn dit de alerte kindjes die altijd ‘aan’ staan, veel huidhonger hebben en nieuwsgierig de wereld inkijken. Soms is dit terug te herleiden naar de zwangerschap of geboorte, soms is het gewoon erfelijk temperament.

Wil je meer weten?

Ook jouw alerte kindje kan je helpen om langere slaapjes te gaan doen. Dat is eigenlijk altijd maatwerk. Ik help je daar graag mee op weg. Samen kunnen we kijken op welke manier ik jullie het beste kan helpen. Op mijn website vind je verschillende contactmogelijkheden of je kan een mailtje sturen naar simone@slaapmoon.nl.