Wat kun je doen als je baby overdag weinig slaapt? Als je baby in de nacht veel wakker is, is dat lastig. Maar een baby die overdag niet slaapt of na 20 minuten alweer wakker is, kan ook knap lastig zijn.
De eerste weken slapen veel baby’s heel wat uren gedurende de dag. Ze drinken, ze worden verschoond en vallen weer in slaap. Ineens is dit sprookje voorbij en is je baby onrustiger, huilt meer en slaapt mini-dutjes van zo’n 20 minuten.
Wat kan er aan de hand zijn als je baby weinig slaapt overdag? Er zijn verschillende redenen voor het slechter slapen overdag. Je baby kan in een slaapregressie zitten, oververmoeid zijn of juist niet moe genoeg, honger hebben of niet zelf in slaap kunnen vallen.
De biologische klok van je baby
Baby’s ontwikkelen zich enorm snel in de eerste weken en maanden. Hun lichaam gaat na de geboorte zelf het slaaphormoon melatonine aanmaken. Melatonine reguleert mede onze biologische klok.
Wanneer het avond is maken we melatonine aan en zijn we moe, en wanneer het ochtend is zakt dit slaaphormoon weer en worden we wakker. Er zijn een aantal zaken die je kunt doen om dit slaaphormoon een handje helpen. Je baby voldoende blootstelling aan daglicht overdag kan helpen om s’avonds makkelijker slaperiger te worden.
De slaapomgeving van je baby
De eerste weken is het meer dan normaal dat baby’s gemiddeld 16 uur slapen per 24 uur. Maar wat als je baby bij 4 weken, 5 weken of 6 weken overdag niet slaapt?
Licht is ook een factor om rekening mee te houden. Een veelvoorkomende reden waarom je baby weinig slaapt is omdat we gewend zijn om de baby gezellig bij ons te hebben. In de huiskamer, in de kinderwagen, op visite, in de box, in onze armen. Eigenlijk is onze baby constant in het daglicht.
Na ongeveer 6 weken ontwikkelen baby’s een dag- en nacht ritme. Mijn advies is vooral om vanaf 6 weken je baby ook overdag eens in de donkere slaapkamer te laten slapen. Dit stimuleert de aanmaak van het slaaphormoon melatonine en bevordert de kans op een (langer) dutje.
Baby doet hazenslaapjes
En wat als je baby wel slaapt, maar slechts kort? Dit noemen we hazenslaapjes: slaapjes die korter duren dan 45 minuten.
Ook hier is een stukje theorie nodig om te begrijpen waarom baby’s wakker worden. Een slaapcyclus van een pasgeboren baby bestaat uit 45/50 minuten met daarbij twee fases: de actieve slaap en stille (diepe) slaap. Tijdens de actieve slaap (lichte slaap), die uit ongeveer 25 minuten bestaat, kan een baby makkelijk wakker worden. Zo merkte je vast weleens dat je baby na het in slaap wiegen niet zo makkelijk over te leggen is in het bedje zonder hiervan wakker te worden. De actieve slaap is te herkennen aan snelle oogbewegingen, geluid maken, bewegen of zelfs lachtrekjes.
Daarna begint fase 2 van de eerste slaapcyclus en zakt je baby in stille slaap, ook wel diepe slaap genoemd. Tijdens deze fase worden baby’s niet zo snel meer van ieder geluidje of beweging wakker. Je baby ligt stil, maakt minder geluid en beweegt amper. Na de stille slaap begint weer een nieuwe cyclus met de twee fases.
Slaapcyclus van een baby
De slaapcyclus van een newborn bestaat dus uit twee fases: ze beginnen in een actieve en lichte slaap en gaan daarna over in de stille en diepe slaap. Vanaf ongeveer 4 maanden oud ontwikkelen baby’s een slaapcyclus van 4 fases en beginnen ze vrij snel aan de diepe slaap en eindigt iedere slaapcyclus met een lichte slaap. Tussen de overgang van diepe naar lichte slaap worden kindjes vaak wakker (hazenslaapjes). Een te lichte kamer zorgt ervoor dat ze na zo een slaapfase wakker kunnen worden en minder lange dutjes doen.
Een cyclus duurt ongeveer 45 minuten. We hopen natuurlijk op wat langere dutjes dan 45 minuten, maar om dat te doen moet je baby de overgang kunnen maken van de ene slaapcyclus in de andere. Zoals je ziet in de afbeelding hieronder kennen we een korte wakkere periode aan het einde van een cyclus. Tijdens deze laatste fase worden ze wakker óf ze slapen weer opnieuw in zonder dat je er veel van hebt gemerkt.
Slapen is een vaardigheid die kleintjes moeten gaan leren. Sommige baby’s kunnen de verschillende fases van slaap nog niet goed aan elkaar ‘koppelen’ waardoor ze tussen de cycli wakker kunnen worden. Dat is heel normaal. Het is belangrijk dat je je realiseert dat slaap dus een vaardigheid is, net als eten of brabbelen, die je baby gaandeweg gaat leren. We mogen baby’s hier echt wel even de tijd voor geven.
4 tips om baby overdag beter te laten slapen
Is je baby overdag veel wakker of slaapt je baby nauwelijks? Ik geef je vier tips om direct mee aan de slag te gaan als je baby overdag niet veel slaapt:
Inbakeren
Indien je baby nog onder de 4 maanden is kun je nog starten met inbakeren. Voor veel baby’s helpt dit om in te slapen, maar ook vooral om net wat langer te kunnen slapen omdat ze niet wakker worden van hun eigen maaiende armpjes. Er zijn ook speciale inbakerslaapzakken te koop.
White noise
Gebruik white noise gedurende het hele dutje om omgevingsgeluiden te blokkeren. Heb je bijvoorbeeld een oudere spelende broer of zus thuis, dan kan het zijn dat je baby in de laatste slaapfase (van de lichte slaap) hierdoor wakker wordt. White noise helpt ook een pasgeboren baby tijdens het inslapen en doorslapen het veilige gevoel te geven vanuit de baarmoeder. White noise is een monotoon en sussend geluid wat te vergelijken is met het geluid wat je baby 9 maanden lang heeft mogen horen in de veilige buik van mama.
Een ritme met de baby
Probeer een vast ritme te creëren overdag. Vanaf 6 weken hebben veel baby’s baat bij een voorspelbare routine die past bij de leeftijd en de ontwikkeling van de biologische klok. Op bepaalde tijden gedurende de dag is het slaaphormoon hoger waardoor de kans ook vergroot wordt op een dutje.
Wakkertijden en slaapschema
Ook is het slim om eens te kijken naar wakkertijden. Door de wakkertijden aan te houden voorkom je dat je baby te lang wakker is gebleven en te oververmoeid is geraakt, of te vroeg op bed is gelegd en daardoor nog niet moe genoeg is om goed te slapen. Bekijk hier een voorbeeld van een slaapschema.
Donkere kamer
En natuurlijk een donkere kamer! Baby’s of dreumesen kunnen niet bang zijn in het donker en hebben daarom ook geen nachtlampje nodig die constant aanblijft. De kamer mag echt goed donker zijn! Mijn gouden tip is dan ook om verduisterde gordijnen aan te schaffen.
Baby slaapt niet overdag?
Baby’s en kinderen gaan gedurende hun eerste jaren door ontzettend veel fases en sprongen heen. Dat kan een effect hebben op de slaap. We zijn vaak geneigd om te zeggen dat elke slechte slaapperiode weer een fase is die vanzelf voorbijgaat, maar soms kan dit ontzettend zwaar zijn. Weet dat het heel normaal en goed is om hulp in te schakelen van familie, vrienden of een professional.
Dit artikel werd geschreven door: Richelle Pinho Filipe. Zij werkt sinds 2021 als baby- en kinderslaapcoach en is de oprichtster van ‘To the moon and bed’.