Help! Mijn baby slaapt overdag (ineens) heel weinig

Wat moet ik doen als mijn baby overdag weinig slaapt? Dat is een vraag die vaak in mijn mailbox binnenkomt, en die ik volledig begrijp. Want laten we eerlijk zijn: in de nacht niet slapen is vervelend, maar een baby die overdag na 20 minuten alweer van zich laat horen kan ook knap lastig zijn.

De eerste weken slapen veel baby’s heel wat uren gedurende de dag. Ze drinken, ze worden verschoond en vallen weer in slaap. Waarna jij vervolgens naar je baby zit te staren of ze alweer wakker wordt want je wil tegelijkertijd geen moment missen… Ineens is dit sprookje voorbij en is je baby onrustiger, huilt meer en slaapt mini dutjes van maar 20 minuten. Of op een goeie dag 45 minuten. Wat kan er aan de hand zijn als je baby weinig slaapt?

How About Mom’s online slaap-cursus: eerste hulp bij veelvoorkomende slaapproblemen

Slaaphormoon melatonine

Tijdens de zwangerschap komt er melatonine in het vruchtwater voor. Dit hormoon, wat ook wel het slaaphormoon wordt genoemd, zorgt ervoor dat een baby slaperig is. Melatonine stijgt bij zwangere vrouwen rond de 24 weken en daarna nog eens met 32 weken. Via het vruchtwater komt de melatonine ook in het lijfje van de baby terecht.

De eerste weken is het dan ook meer dan normaal dat baby’s gemiddeld 16 uur slapen per 24 uur. Tot ongeveer 3 weken na de geboorte blijf het hormoon in het lichaam. 

Baby’s ontwikkelen zich enorm snel in de eerste weken en maanden. Hun lichaam gaat ook zelf het slaaphormoon melatonine aanmaken. Melatonine reguleert mede onze biologische klok. Wanneer het avond is maken we melatonine aan en zijn we moe, en wanneer het ochtend is zakt dit slaaphormoon weer en worden we wakker. Gedurende de dag zien we ook verschillende pieken en dalen in de aanmaak van het hormoon. Er zijn een aantal zaken die we kunnen het hormoon een handje helpen. Voldoende blootstelling aan daglicht overdag kan helpen om s’avonds makkelijker slaperiger te worden.

Waarom slaapt mijn baby overdag weinig?

Maar… als we weer even teruggaan naar de vraag ‘waarom slaapt mijn baby overdag heel weinig?’ dan is licht ook een factor om rekening mee te houden. Een veelvoorkomende reden waarom je baby weinig slaapt is omdat we gewend zijn om de baby gezellig bij ons te hebben. In de huiskamer, in de wagen, op visite, in de box, in onze armen. Eigenlijk is onze baby constant in het daglicht. 

Na ongeveer 6 weken ontwikkelen baby’s een dag- en nacht ritme. Je hoort en leest dan ook vaak het advies “laat je baby overdag in het licht slapen zodat ze het verschil weten tussen dag en nacht”. Mijn advies is vooral om vanaf 6 weken je baby ook overdag eens in de donkere slaapkamer te laten slapen. Dit stimuleert de aanmaak van het slaaphormoon en bevordert de kans op een (langer) dutje. 

Baby doet hazenslaapjes

Heb je eindelijk de moed verzameld om de bergen was aan te pakken, hoor je na een powernap je kleintje alweer op de babyfoon… Het zijn van die typische hazenslaapjes, slaapjes die korter duren dan 45 minuten. Waarom komen die 45 minuten vandaan?

Ook hier is een stukje theorie nodig om te begrijpen waarom baby’s wakker worden. Een slaapcyclus van een pasgeboren baby bestaat uit 45/50 minuten met daarbij twee fases: de actieve slaap en stille (diepe) slaap. Tijdens de actieve slaap (lichte slaap), die uit ongeveer 25 minuten bestaat, kan een baby makkelijk wakker worden. Zo merkte je vast weleens dat je baby na het in slaap wiegen niet zo makkelijk over te leggen is in het bedje zonder hiervan wakker te worden. De actieve slaap is te herkennen aan snelle oogbewegingen, geluid maken, bewegen of zelfs lachtrekjes.

Daarna begint fase 2 van de eerste slaapcyclus en zakt je baby in stille slaap, ook wel diepe slaap genoemd. Tijdens deze fase worden baby’s niet zo snel meer van ieder geluidje of beweging wakker. Je baby ligt stil, maakt minder geluid en beweegt amper. Na de stille slaap begint weer een nieuwe cyclus met de twee fases.

Slapen is een vaardigheid die kleintjes moeten gaan leren. Sommige baby’s kunnen de verschillende fases van slaap nog niet goed aan elkaar ‘koppelen’ waardoor ze tussen de cycli wakker kunnen worden. Dat is heel normaal. Het is belangrijk dat je je realiseert dat slaap dus een vaardigheid is, net als eten of brabbelen, die je baby gaandeweg gaat leren. We mogen baby’s hier echt wel even de tijd voor geven.

Slaapcyclus newborn vs. slaapcyclus baby

De slaapcyclus van een newborn bestaat uit twee fases: ze beginnen in een actieve en lichte slaap en gaan daarna over in de stille en diepe slaap. Vanaf ongeveer 4 maanden ontwikkelen baby’s een slaapcyclus van 4 fases en beginnen ze vrij snel aan de diepe slaap en eindigt iedere slaapcyclus met een lichte slaap. Tussen de overgang van diepe naar lichte slaap worden kindjes vaak wakker (hazenslaapjes). En nu ze melatonine zelf aanmaken gaat ook licht een rol spelen. Een te lichte kamer zorgt ervoor dat ze na zo een slaapfase wakker kunnen worden en minder lange dutjes doen! 

Een cyclus duurt ongeveer 45 minuten. We hopen natuurlijk op wat langere dutjes dan 45 minuten, maar om dat te doen moet je baby de overgang kunnen maken van de ene slaapcyclus in de andere. Zoals je ziet in de afbeelding hieronder kennen we een korte wakkere periode aan het einde van een cyclus. Tijdens deze laatste fase worden ze wakker óf ze slapen weer opnieuw in zonder dat je er veel van hebt gemerkt.

Vier tips om baby overdag beter te laten slapen

Nogmaals, slapen is een vaardigheid die je baby gaat aanleren. Natuurlijk zijn er wel tips die je kunt toepassen om je baby zo goed mogelijk te ondersteunen. Ik geef je vier tips om direct mee aan de slag te gaan als je baby overdag niet veel slaapt:

• Indien je baby nog onder de 4 maanden is kun je nog starten met inbakeren. Voor veel baby’s helpt dit om in te slapen, maar ook vooral om net wat langer te kunnen slapen omdat ze niet wakker worden van hun eigen maaiende armpjes.
  
• Gebruik white noise gedurende het hele dutje om omgevingsgeluiden te blokkeren. Heb je bijvoorbeeld een oudere spelende broer of zus thuis, dan kan het zijn dat je baby in de laatste slaapfase (lichte slaap) hierdoor wakker wordt. White noise helpt ook een pasgeboren baby tijdens het inslapen en doorslapen het veilige gevoel te geven vanuit de baarmoeder. White noise is een monotoon en sussend geluid wat te vergelijken is met het geluid wat je baby 9 maanden lang heeft mogen horen in de veilige buik van mama.
  
• Probeer een vast ritme te creëren overdag. Vanaf 6 weken hebben veel baby’s baat bij een voorspelbare routine wat past bij de leeftijd en de ontwikkeling van de biologische klok. Op bepaalde tijden gedurende de dag is het slaaphormoon hoger waardoor de kans ook vergroot wordt op een beter dutje. Buiten de vaste tijden kan er ook gekeken worden naar wakkertijden. Door de wakkertijden aan te houden voorkom je dat je baby te lang wakker is gebleven en te oververmoeid is geraakt, of te vroeg op bed is gelegd en daardoor nog niet moe genoeg is om goed te slapen. Hiervoor kun je mijn slaapgids met voorbeeldroutines proberen.
  
• En natuurlijk een donkere kamer! Baby’s of dreumesen kunnen niet bang zijn in het donker en hebben daarom ook geen nachtlampje nodig die constant aanblijft. De kamer mag echt goed donker zijn! Mijn gouden tip is dan ook om verduisterde gordijnen aan te schaffen. Voor je het weet gaan we weer over in de zomertijd en heb je ook nog eens een vroege vogel naast je bed staan.

Geduld: het is een fase

Baby’s en kinderen gaan gedurende hun eerste jaren door ontzettend veel fases en sprongen heen. Dat kan een effect hebben op de slaap. We zijn vaak geneigd om te zeggen dat elke slechte slaapperiode weer een fase is die vanzelf voorbijgaat, maar soms kan dit ontzettend zwaar zijn. Het is heel normaal om hulp in te schakelen, van familie, vrienden of een profesional.  Als baby- en kinderslaapcoach is het dan ook mijn taak om jou als ouder te ondersteunen in het slaapproces van jouw kleintje. Samen zorgen we er weer voor dat jouw kindje de groei kan maken dat nodig is en jullie beiden weer heerlijk slapen.

Richelle Pinho Filipe is moeder van Loïss (’14) Amèlyn (’17). Ze werkt sinds 2021 als baby- en kinderslaapcoach en is de oprichtster van ‘To the moon and bed’.