Maar HOE dan?! Praten over seks met kinderen

Hoe worden baby’s gemaakt? Waarom heb jij wel borsten en ik niet? Wat is verliefd zijn? Het zijn vragen die je als ouders vroeg of laat krijgt. Een goed, gepast antwoord daarop geven is niet altijd even makkelijk. Schrijfster Philippine van der Goes en gynaecoloog Karin Middelburg schreven voor ouders en hun nieuwsgierige kids het boek Maar HOE dan?! Een praktisch en leuk hulpmiddel om te praten over seks met kinderen.

De ene ouder is er heel goed in, de ander vind het een tikkeltje ongemakkelijk, maar we komen als ouders allemaal op een punt waarop we onze kinderen meer moeten gaan vertellen over seksualiteit. Over veranderende lichamen, over hoe kindjes worden gemaakt of over hoe verliefdheid nou precies werkt. Gynaecoloog Karin Middelburg en schrijfster Philippine van der Goes liepen hier als moeders allebei ook tegenaan en besloten om samen een boek te schrijven om zichzelf én anders ouders met dit stukje seksuele opvoeding te helpen.

“Mama, wat is intiem?”

Karin: “Op de kleuterschool van mijn kinderen was het thema zwanger, waarop de kleuterjuf aan mij, als gynaecoloog en moeder, vroeg: ‘Karin, kun jij daar niet iets leuks over vertellen?’ Haha, dat kon ik natuurlijk wel, maar toen ik voor mezelf bedacht wat ik zou gaan vertellen, was het toch lastiger dan ik in eerste instantie dacht: Wat vertel je kinderen van 4 en 5 jaar eigenlijk? Hoe de baby in de buik komt? Hoe de baby er weer uitkomt? Ik ben in de bibliotheek gaan kijken wat er voor voorlichtingsmateriaal was en kon maar weinig vinden wat ik geschikt vond.”

Philippine: “In die periode hadden Karin en ik als goede vriendinnen veel contact omdat ik door een moeilijke periode ging vanwege baarmoederhalskanker. Toen Karin vertelde over haar zoektocht naar wat te vertellen aan kleuters over zwangerschap, herkende ik het direct. Mijn zoontje vroeg namelijk op een doordeweekse dinsdag “mama, waar kwam ik uit je buik? Ik antwoordde: in de buurt van waar mijn plas ook uit komt. Hij: mag ik dat zien? Ik: nou dat vind ik een beetje intiem (en ik vond het ook niet zo’n handig moment zo tijdens de race tegen de klok met naar school gaan enzo). Toen volgde de reactie: Mama, wat is intiem? En doe je benen even wijd. Een prachtige anekdote die ik met Karin deelde. Dus ook ik vond het een lastig uit te leggen onderwerp aan mijn zoontje en miste net als Karin een eerlijk, divers boek met humor.”

Karin: “Omdat Philippine veel ervaring heeft met het met het maken van (kook)boeken was het idee snel ontstaan om samen een boek te schrijven, precies zoals wij het graag aan onze eigen kinderen zouden willen voorlezen; toegankelijk, eerlijk en met leuke vragen en opdrachten erin om het gesprek te stimuleren.”

Aan het boek maar HOE dan?! werkten meerdere experts mee, waaronder Rutgers, het Nederlandse kenniscentrum voor seksualiteit, en Hoogleraar Seksuologie Ellen Laan. “Zij hebben ons voorzien van goede suggesties om het boek nog inclusiever en completer te maken.”

Inclusief me too, LHBTI+ en body positivity

Waarom ontbrak een boek als Maar HOE dan?! tot nu toe in de boekwinkel? “Bij mijn zoektocht in de bibliotheek was ik echt verbaasd over wat er in andere boeken werd geschreven” vertelt Karin. “Ik vond boeken waarin verteld werd dat de Here God ons al kende toen we in de buik groeiden en boeken waarin werd geschreven dat meisjes een ‘schaamspleetje’ tussen hun benen hebben… Dat moest echt anders!’

Philippine: “Veel boeken richten zich op jongere kinderen en gaan dan vooral over het krijgen van een broertje of zusje. Of de boeken zijn meer geschikt voor pre-pubers met onderwerpen als masturbatie en menstruatie erin. Iets er tussenin was er nog niet. Tot nu toe dus.”

“Daarnaast hebben we actuele thema’s als LHBTI+, me too, black lives matters en body positivity in het boek verweven. Dat maakt het boek extra relevant. Deze onderwerpen zagen wij nauwelijks terug ook in andere kinderboeken binnen dit genre. Waarom dat zo is? Misschien vinden auteurs / ouders dat minder van toepassing voor kinderen van 5 jaar? Wij in ieder geval niet. Juist fijn en mooi wanneer je als jong kind van alles een beetje meekrijgt.”

Kennis zorgt voor seksuele gelijkheid

Mijn favoriete hoofdstuk is Verliefd – Wat voel ik nu?! Dit omdat ik zelf verliefd zijn enorm leuk vind”, vertelt Philippine. “De vlinders in je buik, de spanning. Ook omdat ik als kind al heel jong hoteldebotel was wat ik mij goed kan herinneren. Het heeft ook iets vrolijks en fladderigs. Ik had heel veel plezier erin om dat hoofdstuk te schrijven. Maar, zoals dat gaat met een boek schrijven, heeft voor mij ieder hoofdstuk wel favoriete elementen.”

Is er als laatste een tip of advies die de schrijfsters mee willen geven aan ouders die het misschien nog steeds lastig vinden om seksualiteit op een goede manier te bespreken met hun kids? “Beantwoord de vragen van kinderen zo eerlijk mogelijk, want juist kennis zorgt voor meer seksuele gelijkheid en fijnere ervaringen in de toekomst. Vergeet niet er zelf ook heel veel lol in te hebben.”

Fotocredits: Daisy Ranoe