Is er vijf jaar na de bevalling nog iets te doen aan urineverlies?

Kun je vijf jaar na de bevalling nog iets aan urineverlies doen? En moeten we iedere dag bekkenbodemoefeningen doen? We leggen deze en andere vragen van (aanstaande) moeders voor aan Marloes Reijman, bekkenfysiotherapeut met een aantekening seksuologie.

Iedere dag bekkenbodemoefeningen

‘Ik vrees dat ik hierop het antwoord al wel weet… Maar moet ik eigenlijk iedere dag even mijn kegel-oefeningen doen (ik ben drie maande geleden bevallen)?‘

Oefenen je met de bekkenbodem om deze te versterken, dan is het antwoord inderdaad ja, die ‘moet’ je iedere dag doen. Het liefst zelfs drie keer per dag. Als je met jouw geregistreerd bekkenfysiotherapeut juist bezig bent voor de ontspanning van je bekkenbodem, dan kan het zijn dat je een ander oefenschema mee hebt gekregen. Maar om je vast gerust te stellen: niet iedere mama heeft tijd, ruimte en energie om gelijk vanaf 6-8 weken na de bevalling dagelijks drie keer per dag te gaan oefenen. Dat is ook helemaal niet erg. Bekkenbodemspier oefeningen werken ook nog steeds goed als je later start.

Wat te doen bij urineverlies na de bevalling?

‘Ik ben ruim een jaar geleden moeder geworden en ik heb nog steeds soms last van urineverlies. Het wordt niet meer, maar ook niet per se beter. Ik merk o.a. dat ik er last van heb bij oefeningen als jumping jacks of oefeningen met veel bewegingen, zoals armen boven het hoofd. Als ik hardloop gaat het 9 van de 10 keer goed, maar verlies ik ook nog wel eens urine. Is dat normaal en zo nee: wat kan ik hier aan doen?’

Is het normaal? Nee, als in: het hoeft er niet ‘bij te horen’ zoals je vaker hoort. Komt het vaak voor? Ja, en je kunt er zeker wat aan doen. Belangrijk is om met een geregistreerd bekkenfysiotherapeut uit te zoeken wat de oorzaak van het urineverlies is. Na de bevalling kan dat zowel door teveel spanning, te weinig spanning als een verkeerde coördinatie in de bekkenbodem komen. Ook zou het verkeerd reduceren van de buikdruk en een diastase een onderhoudende of oorzakelijke rol kunnen spelen. Mijn advies is: zoek een geregistreerde bekkenfysiotherapeut bij jou in de buurt is en maak een afspraak.

Bekkenbodemoefeningen tijdens de zwangerschap?

‘Ik ben nu 38 weken zwanger en ik hoor zowel verhalen dat het goed is om nu al bekkenbodemoefeningen te doen als verhalen dat het slecht is om dat nu te doen. Wat is de waarheid?’

De waarheid ligt een beetje in het midden. Op zich zijn bekkenbodem spieroefeningen in de zwangerschap heel goed. Maar veel vrouwen doen helaas te hard hun best met oefenen. Hierdoor krijg je juist overactieve spieren. Een overactiviteit is niet fijn tijdens de bevalling. Als je gaat oefenen dan moet dat voelen alsof je en/of de anus, de vagina, het perineum (tussenstuk tussen de anus en de vagina) zachtjes naar binnen trekt. Maar daarna ook weer helemaal los laat.

Er mogen geen andere spieren meedoen zoals je billen, binnenkant bovenbenen of je buik. Als je het op die manier kan doen is het heel goed om al in de zwangerschap te gaan oefenen. Lukt het niet meer omdat het gevoel door de zwangerschap verminderd is in het bekkenbodem gebied, begin dan lekker pas na de bevalling. Doe dit vanaf 6 tot 8 weken na de bevalling, tenzij anders met je bekkenfysiotherapeut afgesproken. Als je gaat oefenen, dan maximaal 3x per dag.

Vijf jaar na de bevalling nog steeds soms urineverlies

‘Heeft het ook na vijf jaar nog zin om met bekkenbodemklachten, met name urineverlies bij inspanning, naar een bekkenbodemfysio te gaan of oefeningen te doen. Of ben ik te laat?’

Het is zeker niet te laat! Heel vaak kunnen we de klachten nog oplossen. We zien in de praktijk wel vaker dat vrouwen in de tropenjaren geen rust en ruimte hebben om te werken aan de bekkenbodem. Wanneer we daarna aan de slag gaan kan het soms wel iets langer duren voordat het opgelost is, maar dat maakt het niet minder succesvol. Laat wel goed uitzoeken of het gaat om teveel spanning in de bekkenbodem, te weinig spanning of een coördinatieprobleem. Want voor alle achterliggende oorzaken van het urineverlies zijn andere oefeningen. Ga dus niet zomaar oefeningen doen.

Hoe ziet een afspraak eruit?

‘Ik kreeg het advies om naar een bekkenbodemfysiotherapeut te gaan, maar ik vind het eigenlijk een beetje spannend en gênant. Kun je iets meer vertellen over hoe zo’n afspraak eruit ziet en wat er gebeurt qua onderzoek?’

Ik kan niet voor al mijn collega’s spreken, maar meestal ziet een afspraak bij een bekkenfysiotherapeut er als volgt uit: de eerste keer is het vooral praten en kennismaken om de klachten in kaart te brengen. Vervolgens vinden er korte onderzoeken plaats om te achterhalen wat de oorzaak is en of er onderhoudende factoren zijn. Wat voor onderzoeken dat zijn, is natuurlijk afhankelijk van de klacht. Maar de meeste van mijn collega’s beginnen niet direct met een inwendig onderzoek (in de vagina). Sowieso wordt een inwendig onderzoek altijd besproken en doen we dat alleen als je er achter staat.

Bespreek het met de bekkenfysiotherapeut dat je het spannend vindt, dan kunnen ze daar rekening mee houden. Geloof me, je bent echt niet de enige die de eerste afspraak heel spannend vindt. Bij mij in de praktijk vraag ik altijd aan het eind van de intake of het mee viel, en altijd is het antwoord; “ja, ik had me er echt niet druk over hoeven maken.” Datzelfde geldt trouwens voor een inwendig onderzoek. Dat hoort niet pijnlijk te zijn en ik vind het zelf altijd heel belangrijk dat je kan ontspannen, dus dat je je veilig en vertrouwd voelt. Hopelijk neemt dit de angst een beetje weg. Als je zeker wilt weten hoe het er bij jouw bekkenfysiotherapeut in de buurt aan toe gaat, bel of mail gewoon. Het is geen gekke vraag.

Meer lezen?

Wat is een verzakking na de bevalling en is het te herstellen? Bekkenfysio Inge geeft antwoord

Seks na de bevalling: luister naar je lijf