Waarom betrokken vaders belangrijk zijn voor kinderen

Zanger en vader André Hazes vertelde in de podcast ‘Real Talk’ eerlijk over hoe het was om op te groeien met zijn vader. Een vader die er de eerste tien jaar van zijn leven wel was, maar geen vaderrol speelde voor hem. Toen André tien was overleed zijn vader. Hij wil voor zijn eigen zoon een betere vader zijn en werkt hier hard aan.

‘Ik heb altijd iemand gemist tegen wie ik opkeek’, zegt de bekende zanger in de podcast. Hoe moeilijk zijn jeugd met zijn vader ook was, André Hazes junior wil het voor zijn eigen zoontje André anders aanpakken.

Welke rol speelt een vaderfiguur voor een kind?

De aanwezigheid van een vader of vaderfiguur blijkt van grote invloed te zijn op de ontwikkeling van een kind, zowel emotioneel als sociaal. Dat begint zelfs al voor de zwangerschap: de gezondheid van een man is net zo belangrijk als die van een vrouw.

Wanneer er een kind geboren wordt, gaat de aandacht vaak uit naar de moeder. Niet zo verwonderlijk na de prestatie die de moeder levert bij een bevalling, maar voor een vader verandert natuurlijk ook veel. Daarnaast is de rol van de vader net zo belangrijk voor een kind als de rol van een moeder.

Zorgen voor een baby of kind

Ook al zijn ze niet zwanger en hebben ze geen kind gebaard, ook bij vaders of partners neemt het oxytocineniveau toe als ze contact maken met hun baby, bijvoorbeeld door oogcontact, aanrakingen en de geur van de baby. Zorgen voor een baby maakt je dus zorgzamer.

Zowel vader als moeder zijn dus belangrijk voor de hechting met een kindje. Onderzoek laat zien dat kinderen met een betrokken vader (of vaderfiguur zoals een opa) vaak zelfverzekerder zijn, beter omgaan met emoties en makkelijker relaties opbouwen. Vaders spelen een unieke rol in het leven van hun kind. Die rol kan speels, beschermend, stimulerend of juist ondersteunend zijn en die rol verschuift ook naarmate het kind ouder wordt.

Verzorgen en uitdagen

Daarbij is het niet gek als jullie een andere rol hebben. Moeders zijn doorgaans voorzichtiger en staan soms doodsangsten uit wanneer kinderen een hoog klimrek opklimmen. Vaders moedigen vaak de kinderen aan en laten ze hun grenzen opzoeken. Juist dat samenspel tussen verzorgen en uitdagen blijkt een gouden combinatie te zijn voor de ontwikkeling van een kind.

Dit is waarom een ‘harde’ opvoeding en toxische mannelijkheid samenhangen

Wat als er geen vader (meer) is?

Anno 2025 is het doorsnee gezin lang niet altijd een vader en een moeder. Denk aan alleenstaande ouders of gezinnen met twee moeders of twee vaders. Dat betekent niet dat een kind per definitie iets tekortkomt. Zeker niet zelfs! De kern zit niet per se in het biologische ouderschap, maar in de aanwezigheid van een liefdevolle, betrokken opvoedfiguur. Dat kan een bonusvader zijn, een opa, een oom of een andere belangrijke verzorger in het leven van een kind.

Het gaat erom dat een kind iemand heeft die het ziet, steunt, grenzen geeft én ruimte biedt. Iemand die veiligheid geeft én uitdaagt. Dat hoeft tegenwoordig niet altijd in de vorm van een vader te zijn.

Moeder, vader, opvoeder: hoe verschillen de rollen?

Elke ouder is anders. Toch zie je gemiddeld genomen dat moeders en vaders verschillende accenten leggen in hun opvoeding. Moeders zijn vaak emotioneel afgestemd in de eerste jaren, verzorgen meer, praten en benoemen vaker gevoelens. Vaders bouwen hun band vaak via spel en fysieke interactie. Ze stimuleren, relativeren, en moedigen aan om net een stapje verder te gaan.

Deze verschillen zijn geen vaste patronen meer. Het is natuurlijk allang niet meer zo dat de moeder thuis is en de vader standaard zorgt voor brood op de plank. Er zijn talloze vaders die fulltime zorgen en moeders die leren fietsen zonder zijwieltjes. En in andere gezinssamenstellingen wordt de rol van vader of moeder ingevuld door iemand anders. Het belangrijkste blijft: een kind heeft baat bij liefdevolle verbinding, uitdaging, veiligheid en ruimte om zichzelf te zijn.

Het gaat om betrokkenheid, niet om het label

De rol van een vaderfiguur is waardevol, dat staat vast. Het kan zelfs tekent zijn, kijk naar André Hazes in dit geval. Hoe moeilijk zijn jeugd met zijn vader ook was, hij trad desondanks in zijn voetsporen met alle gevolgen van dien. Gelukkig werkte hij hard aan zichzelf om een betere en aanwezige vader te zijn voor zijn eigen zoontje André.

Wat een kind nodig heeft, is iemand die beschikbaar is. Die meejuicht bij kleine overwinningen, troost als het tegenzit, die het altijd met de beste intenties voor een kind zorgt. Vader of moeder, biologisch of niet: het is de betrokkenheid die telt.