Zo beperk je je moederlijke zorgen over de overgang van 1 naar 2 kinderen

Wanneer je een tweede kindje verwacht, kan dat zorgen voor een onzeker gevoel. Kan je je oudste zometeen nog wel voldoende aandacht geven? Wat moet je doen als de oudste moet slapen en de jongste wil drinken? En hoe ga je om met eventuele schuldgevoelens? Het zijn vragen die veel moeders zichzelf stellen wanneer ze een tweede verwachten. In dit artikel vertelt orthopedagoog Loes Waanders daarom hoe je je moederlijke zorgen over de overgang van 1 naar 2 kinderen kunt beperken.

Ook deelt ze een aantal concrete tips voor moeders en vaders die binnenkort van 1 naar 2 (of meer) kindjes gaan.

Tweede kindje

Loes Waanders is orthopedagoog en zelf moeder van twee zoons: Maes en Otis. Zowel vanuit haar eigen ervaring als vanuit haar werk als orthopedagoog weet ze dat het verwachten van een tweede kind een hoop onzekerheid met zich mee kan brengen. ‘Veel moeders vragen zich af wat de komst van een tweede kindje teweeg gaat brengen. En dat is logisch’, aldus Loes. ‘Wanneer er een broertje of zusje geboren wordt, verandert de dynamiek in het gezin. Iedereen moet wennen aan de nieuwe situatie: zowel het oudste kind als de ouders zelf.’

Loes ziet in haar praktijk over het algemeen twee soorten onzekerheden. ‘Moeders hebben voorafgaand aan de komst van hun tweede kindje vooral vragen over de praktische kant van het ouderschap van twee kinderen. Wanneer het jongste kind eenmaal is geboren, spelen juist meer de onzekerheden over gevoelens op. Denk daarbij aan schuldgevoelens en de onzekerheid of je je kinderen wel evenveel aandacht geeft.’

Filter je gedachtes

Loes stipte het net al even aan, maar het is niet gek als je als moeder je vragen en onzekerheden hebt. De komst van een tweede kindje zorgt nou eenmaal voor een hoop verandering. ‘Mocht je met veel onzekerheden en vragen zitten, dan is het in ieder geval te goed om te kijken wat je met die gedachtes kunt doen’, vertelt Loes. ‘Wanneer je zwanger bent en zorgen hebt om slaapgebrek bij de tweede, is dat natuurlijk oké, alleen kun je er op dat moment niet zoveel mee. Ik adviseer moeders op zulke momenten dan ook om hun gedachtes te filteren. Aan welke zorgen kun je nu wat doen? Pik die gedachtes eruit en ga daarmee aan de slag. Zijn er zorgen die zich nu nog niet voor doen? Probeer die dan los te laten.’

Mocht je nog niet zijn bevallen, dan is het volgens Loes dus goed om te focussen op datgeen waar je nu al invloed op kunt uitoefenen. ‘Zelf heb ik bijvoorbeeld bij m’n tweede zwangerschap gekeken naar welke hulp ik kon inschakelen als ik handen tekort had’, aldus Loes. ‘Praktische zaken kun je nou eenmaal goed van tevoren regelen en zorgt – wanneer je tweede kindje er eenmaal is – voor een hoop rust.’ Trek daarbij ook lessen uit je eerste zwangerschap: wat vond je fijn? Wat vond je lastig? En wat zou je anders doen?

Van 1 naar 2 kinderen: een nieuwe balans

Op het moment dat je tweede kindje eenmaal is geboren, krijg je uiteraard weer te maken met andere zorgen. ‘Het gaat dan echt om het vinden van een nieuwe balans in het gezin’, aldus Loes. ‘Dat heeft tijd nodig en gaat met vallen en opstaan. Daarom is het goed om realistisch te blijven. De overgang van 1 naar 2 kinderen is nou eenmaal een pittig proces waar iedereen in huis aan moet wennen.’ Je mag dan ook best erkennen dat het een intense fase is.

Volgens Loes kan het dan ook helpen om het jezelf toe te staan bepaalde momenten lastig te vinden. ‘Ik zie om me heen vrouwen die in zo’n intense periode, juist in het verzet gaan. Ze bagatelliseren hun zorgen naar de buitenwereld en geven aan: ‘Het valt wel mee’. Ook verzetten sommigen zich tegen bepaalde gevoelens zoals het zwaar vinden dat je nooit een momentje voor jezelf hebt. In plaats van daaraan toe te geven, vinden moeders dat ze dat niet mogen voelen. Daarmee leggen ze eigenlijk een hele grote druk op zichzelf. Door jezelf de ruimte te geven het af en toe zwaar te mogen vinden, zul je ook vriendelijker voor jezelf zijn.’

Zoom uit

Het jezelf toestaan om de situatie lastig te vinden, zorgt er dus voor dat je minder streng voor jezelf bent. ‘Wat daarbij ook kan helpen is het uitzoomen op de situatie. Ga na welke gedachtes in je hoofd rondspoken en bepaal voor jezelf of die gedachtes wel op z’n plaats zijn’, aldus Loes. ‘Je kunt jezelf een slechte moeder voelen, je schuldig voelen naar je kind, maar klopt dat wel? Vaak als je de situatie van bovenaf bekijkt, zul je zien dat het wel meevalt en dat je het juist heel goed doet als moeder van twee.’

Daarnaast kan het ook helpen om aan het einde van de dag terug te kijken naar de positieve momenten van die dag. Wat was een moment dat goed ging? ‘En daarmee bedoel ik niet de overvolle wasmand die je hebt weggewerkt’, aldus Loes. ‘Het gaat meer om de momenten die je echt dierbaar zijn en die je je later ook nog herinnert.’ Ook dan zul je merken dat je minder hard voor jezelf wordt en je minder de focus legt op wat je niet hebt gedaan

Dat je je schuldig kan voelen, is overigens heel normaal, vertelt Loes. ‘Het is onderdeel van het moederschap. Wanneer je dat ervaart, hoef je er niet voor te zorgen dat die schuldgevoelens verdwijnen. Leg juist meer de nadruk op wat wel goed gaat, zodat je die eventuele schuldgevoelens makkelijker kunt accepteren.’

Het oudste kind

Uiteraard moet niet alleen jij wennen aan de nieuwe situatie, maar ook je kindje kan het lastig vinden dat er ineens een broertje of zusje in huis is. ‘De overgang voor jonge kindjes is – net als voor ouders – intens. Wij kunnen onze gevoelens herkennen en benoemen, je kindje niet. Terwijl ze wel merken dat er veranderingen plaatsvinden. Kindjes kunnen dan boos worden of heel veel aandacht trekken’, vertelt Loes. ‘Moeders zijn dan vaak geneigd om het gedrag op te lossen of te compenseren.’ Hoewel dat een logische reactie is, kun je volgens Loes beter het gedrag benoemen en dat koppelen aan een emotie: ‘Ik zie dat je boos bent, omdat ik met je broertje bezig ben, dat is even wennen he?’ Verwoorden wat er in zijn of haar hoofdje omgaat zonder het te willen ‘oplossen’ zorgt voor verbinding en vermindert vaak al een deel van de frustratie.

Mocht je tweede kindje nog niet zijn geboren, dan is het ook goed je kind daar realistisch op voor te bereiden. Loes vertelt daarover: ‘Geef aan wat je kind kan verwachten. Vaak worden alleen de leuke kanten belicht. Dat is goed, maar je moet ook realistisch blijven. Vertel bijvoorbeeld dat een baby hard kan huilen en dat je binnenkort niet alleen voor je oudste, maar ook voor je jongste moet zorgen.’

Loes Waanders is orthopedagoog en begeleidt ouders bij vragen in de opvoeding en het ouderschap. Ze woont in Zweden en heeft twee zoontjes: Maes en Otis.

Meer lezen?
4 zorgen van moeders voor de komst van een tweede kindje
‘De baby moet weg’: uitdagingen in de kraamtijd van je tweede kindje