Baby’s en sprongetjes: een kritische blik

Veel nieuwe moeders gebruiken de ‘Oei, ik groei’-sprongen als een leidraad voor de ontwikkeling van hun baby. Is je kindje huilerig, hangerig of slaapt ‘ie slecht? We denken vaak snel dat het een sprong is. Maar wist je dat deze theorie eigenlijk achterhaald is? Een kritische blik op sprongetjes en slaap: wat je écht moet weten.

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat baby’s zich niet allemaal op dezelfde momenten in sprongen ontwikkelen. Dit kan voor onnodige onzekerheid en frustratie zorgen als jouw baby niet ‘volgens het boekje’ groeit.

De waarheid over sprongetjes: waarom elke baby uniek ontwikkelt

Veel ouders vertrouwen op de ‘Oei, ik groei’-sprongen om de ontwikkeling van hun baby te begrijpen. De theorie daarachter is dat er 8 groeisprongen zijn die baby’s meemaken in het eerste jaar.

Klinisch psycholoog en IMH-specialist Marilene de Zeeuw legt het in deze video mooi uit: de ontwikkeling van kinderen is geen ‘trappetje’ omhoog. Elk kind gaat rollen, zitten, kruipen of lopen maar die ontwikkelingen gebeuren op een eigen moment en in een eigen tempo.

Professor Carolina de Weerth (Radboud Universiteit) weerlegde de Oei ik groei-theorie: zij vond geen bewijs vond voor sprongetjes die samenhangen met huilen, hangerigheid of vaste mijlpalen. Kinderen ontwikkelen zich wel in ‘sprongen’ maar elk kind kan deze ontwikkeling op een op een ander moment meemaken.

Waarom dit belangrijk is voor jou als ouder

Veel ouders zoeken verklaringen voor slaapproblemen of slaapregressies in sprongen en missen daardoor belangrijke signalen van hun baby. Dit kan onzekerheid veroorzaken als een mijlpaal nog niet is bereikt. In plaats van je baby te volgen, volg je dan een schema in een app.

Slaaptraining bij baby’s: is het nuttig?

Ontwikkeling van het kind

Marilene legt uit dat de ontwikkeling van een kind veel complexer is dan een vast patroon van sprongen. Het is een dynamisch proces waarin genetische aanleg, omgevingsfactoren en ervaringen samen een rol spelen. In de ontwikkelingspsychologie is het idee van vaste stadia of sprongen al lang losgelaten.

Of het nu gaat om rollen, zitten, kruipen of lopen, elk van deze mijlpalen wordt bereikt op het tempo dat past bij het kind. Elk kind volgt zijn eigen unieke ontwikkelingspad op haar of zijn eigen tempo.

Waarom je sprongetjes mag loslaten

De sprongetjes-theorie geeft een verklaring voor gedrag dat ouders niet kunnen verklaren, zegt onderzoeker Carolina de Weerth. Aan de ene kant geven de groeisprongen houvast, maar er komen ook onzekerheden en zorgen voor in de plaats als de ontwikkeling van de baby niet volgens het boekje gaan. Zeker als langdurig huilen bij de baby niet te verklaren is, denken vooral moeders al snel: dan doe ik iets niet goed.

Ewelina: ‘Ik spreek veel ouders die een verklaring zoeken voor slaapproblemen van hun kind in een sprong. Ze maken zich zorgen over slaapregressies. Vaak vinden ouders het lastig om sensitief aan te voelen wat hun kind hen wil laten weten of nodig heeft.  En ik zie ook veel ouders onzeker worden als hun kind de mijlpaal of sprong nog niet bereikt heeft. Ouders raken op die manier steeds meer verwijderd van de werkelijkheid. Ze volgen een schema in een boek of in een app in plaats van hun eigen kind.’

Hoe kun je omgaan met sprongen?

Ewelina: ‘Ik weet dat de sprongen theorie wat inzicht kan geven over ontwikkelingen die je kind mee gaat maken en er ouders zijn die het boek volgen. Ik heb daar geen oordeel over. Maar weet dat elk kind uniek is en zijn eigen ontwikkeling volgt. Moederschap is geen wetenschap of schema, maar draait om voelen en goed naar je kindje kijken.’

‘Raak niet in paniek als je kindje een mijlpaal nog niet heeft bereikt. Ik gun je dat je vanuit vertrouwen op jezelf je kindje volgt in zijn eigen ontwikkeling. Jij kunt aanvoelen wat hij of zij nodig heeft. Die kennis zit in jou en daar heb je geen boek voor nodig.’

Dit artikel werd geschreven door Ewelina de Groot van Eindelijk Slapen. Ewelina is socioloog, oprichter van Eindelijk Slapen en gecertificeerd Gentle Sleep Coach voor baby’s en kinderen tot 6 jaar.