Hangen, hurken, staan of liggen: houdingen tijdens de bevalling

Je kunt, als alles goed gaat, zelf kiezen in welke houding je de weeën wilt opvangen en wilt persen tijdens de bevalling. Dat hoeft niet één houding te zijn. Sterker nog, blijven bewegen gedurende de bevalling kan helpen tegen de pijn en kan de bevalling zelfs sneller laten verlopen doordat je de zwaartekracht mee laat werken in het bevalproces. Zowel tijdens het opvangen van de weeën als het persen kun je variëren in bevallingshoudingen.

Ter voorbereiding op je bevalling kun je vast eens over deze bevalhoudingen nadenken. Hoewel het misschien lastig is om je voor te stellen hoe het straks is als je weeën hebt, kun je de feitelijke bevallingshoudingen wel alvast eens uit proberen nu je er nog fris en fruitig bij zit. Ook is het goed om alvast bij wat praktische dingen stil te staan.

Oefenen met bevallingshoudingen

Ervaar eens hoe het is om op een fitness- of bevalbal te zitten en heen en weer te wiegen met je heupen. Heb je het idee dat je balans kunt houden, moet je de bal misschien harder op blazen of juist wat leeg laten lopen? Lijkt het je fijn om onder de douche de weeën op te vangen? Kijk dan alvast eens of je een stoel of krukje in huis hebt die je in de douche kunt zetten.

Wil je graag in bad de weeën opvangen of zelfs bevallen, dan zul je een bad moeten regelen voor thuis of navragen in het ziekenhuis of ze een bad hebben. Het kan ook fijn zijn om een rugsteun te hebben in bed. Daar kun je met je rug tegenaan leunen, maar je kunt ook met je gezicht naar die steun toe op je onderarmen leunen terwijl je op je knieën zit op bed. Als je thuis wilt bevallen, kun je zo’n rugsteun ook huren. Je kunt aan de verloskundige vragen of je vast eens op de baarkruk mag zitten, zodat je ook een idee hebt hoe dat voelt. Test eens of het aanrecht of de eettafel een fijne hoogte heeft om op te leunen of voorover op te liggen.

Bevallingshoudingen tijdens het opvangen van de weeën

Aan wat voor actieve bevallingshoudingen kun je denken tijdens het opvangen van de weeën? Je kunt zitten en heen en weer wiegen met je heupen op een fitnessbal of leunen over het aanrecht of de tafel. Je kunt zitten op je handen en knieën en je rug ondertussen hol en bol maken. Misschien is rustig rondlopen nog een optie, waarbij je bij een wee steun zoekt aan een muur of stoel. Mocht je iemand hebben die bij jouw bevalling is (partner, familielid, vriendin of doula), dan kun je ook proberen of het fijn is om aan hem/haar te hangen, terwijl je met jouw bovenlichaam voorover of juist achterover leunt. Misschien kun je samen wat heen en weer wiegen of kan hij of zij wat druk op je onderrug geven.

Houdingen om in te persen

Een klassieke bevallingshouding om in te persen is op je rug (we vertellen hier waar die houding vandaan komt), maar dit hoeft natuurlijk niet als het goed gaat met jou en de baby. Je kunt ook persen op handen en knieën. Dat vind je nu misschien een gek idee, maar denk eens na aan hoe dieren bevallen. Zo natuurlijk is het dus. Deze bevalhouding zorgt voor veel meer ruimte in het bekken en kan daarnaast prettig zijn als je veel last hebt van rugweeën, omdat het de druk op je onderrug en stuitje verlaagt.

Een hurkzit kan ook, al is die houding wel zwaar. Je hebt steun in je rug nodig van je bevalpartner en zult misschien tussen weeën door op moeten staan om de kracht op je benen wat te verlichten. Het is ook een optie om de baarkruk te gebruiken als je in deze houding wilt persen, dan kun je daar ondersteuning uit halen. Voordeel van de baarkruk is dat je partner achter je kan zitten om je te ondersteunen of om tegenaan te hangen.

Luister naar je lichaam

Een actieve bevalling, waarbij je andere bevallingshoudingen aanneemt dan op je rug op het bed liggen, heeft veel voordelen. Doordat je beweegt heb je over het algemeen minder pijn tijdens de weeën. Een ‘actieve bevalling’ duurt over het algemeen korter dan een bevalling waarbij je veel ligt. Staan of zitten tijdens je bevalling kan je een groter gevoel van controle geven. Je kunt minder het idee hebben overgeleverd te zijn aan de pijn en situatie, en je kunt de ruimte beter overzien.

Als je eenmaal mag gaan persen, dan gaat dit doorgaans ook makkelijker in een actieve positie: de zwaartekracht helpt om het kindje te laten zakken, het persen kan minder pijnlijk zijn en ook minder lang duren. Het nadeel van staand, hurkend of op handen en knieën persen is wel dat je meer bloed kunt verliezen, zegt de KNOV, de beroepsorganisatie van verloskundigen.

Als je een idee hebt welke bevalhoudingen misschien fijn zijn voor jou, bespreek dit dan ook met de verloskundige en met je partner en neem ze op in het bevalplan. Als laatste: luister naar je lichaam. Uiteindelijk moet je zelf bepalen wat voor jou op welk moment het beste voelt en wat je aan kan. Als je heel moe bent of de bevalling lang(er) duurt, zul je misschien een andere keuze moeten of willen maken, dan wanneer je nog wel energie hebt.

Ervaring: bevallen op mijn knieën

Anna vertelt over haar ervaring met all fours, ofwel op handen en knieën: “Bij mijn eerste bevalling leek het me fijn om tijdens het opvangen van de weeën veel te bewegen en tijdens het persen ook een actieve houding aan te nemen. Ik heb gedanst, gewandeld en veel op mijn fitness bal heen en weer gewiebeld. Tijdens het persen zat ik drie tellen op de baarkruk en sprong er daarna snel weer vanaf: dat voelde absoluut niet goed. De houding daarna, op mijn knieën en steunend op mijn onderarmen tegen de rugleuning van het bed werkte wel goed. Ik ben dankbaar dat mijn yogadocente me destijds op die houding wees, als een van de meest natuurlijke manieren om te bevallen, want ik had er zelf niet aan gedacht.”

“Bij mijn tweede bevalling wilde ik graag weer op die manier de persfase doen. Ik ving de laatste weeën op zittend onder de douche, toen het ineens snel ging. Er zette een hevige persdrang op, ik bleek al volledige ontsluiting te hebben, maar mijn vliezen moesten nog gebroken worden. Daarvoor moest ik op mijn rug liggen. ‘Wilde je nog persen in een andere houding?’ – vroeg mijn verloskundige. Ze was goed op de hoogte van mijn bevalplan.”

“Ik knikte, maar had tegelijkertijd geen idee hoe ik mijn lijf nog in een andere positie moest krijgen met die oer-perskracht die aan de gang was. ‘Ja’ zei Dirk-Jan kordaat, ‘dat wil ze graag’. Ik kon ‘m wel zoenen, ware het niet dat ik op dat moment druk bezig was onze zoon te baren. Hop, daar ging ik, mijn bevalteam hielp me van mijn rug op mijn handen en knieën. Net op tijd, want nog geen twee minuten later was Jacob er al. ‘Het leek wel alsof hij eruit gevlogen kwam’, grapte een verloskundige, die tijdens het moment supreme haar hoek om de deur had gestoken.”

Voorbereiden op bevalling

Voorbereiden op de bevalling? De How About Mom app helpt je met artikelen en begeleide audio-oefeningen, o.a. door zwangerschapsyoga docent Daniëlle. Zo ga jij met zelfvertrouwen de bevalling tegemoet.