Gaatjes

Gaatjes of cariës voorkomen

Wist je dat één op de vier 5-jarigen al gaatjes heeft?* Het melkgebit wordt vaak gezien als ‘tijdelijk’. Maar het is heel belangrijk om goed voor de melktanden te zorgen. Gaatjes in het melkgebit kunnen niet alleen pijn en ongemak veroorzaken, maar kunnen ook problemen veroorzaken voor de volwassen tanden die later doorkomen. Gelukkig zijn er manieren om gaatjes te voorkomen!

Foto van in samenwerking met

in samenwerking met

elmex: goede mondverzorging begint bij het eerste tandje

Inhoudsopgave

    Hoe ontstaat een gaatje in de tand?

    Het oppervlak van tanden en kiezen is bedekt met tandglazuur. Dat glazuur dient als een beschermend schild. Bacteriën in de mond zetten suikers uit voedsel en dranken om in zuren. Deze zuren tasten het tandglazuur aan, waardoor het zachter wordt.

    Als dit proces zich herhaalt door vaak eten en drinken, door suikerrijke producten en als tandplak niet goed wordt verwijderd door poetsen, kunnen er zachte plekken ontstaan in het glazuur. Deze plekken zien eruit als witte vlekjes en zijn het eerste teken van een beginnend gaatje.

    Wordt er niks aan gedaan, dan kan het glazuur verder worden aangetast en ontstaat er een echt gaatje, ook wel cariës genoemd. Als dit proces niet wordt gestopt, kan het gaatje groter en dieper worden, met pijnlijke gevolgen.

    Zuigflescariës: gaatje bij baby of kind

    Zuigflescariës is een specifieke vorm van tandbederf die bij jonge kinderen kan optreden, meestal zodra de eerste melktanden doorkomen. Het ontstaat vaak door het drinken van suikerrijke dranken uit een zuigfles of anti-lekbeker, vooral wanneer je kindje herhaaldelijk kleine slokjes neemt. Ook het geven van een flesje melk of pap vlak voor het slapengaan kan bij baby’s en peuters tot zuigflescariës leiden.

    Daarom is het belangrijk om jouw baby vanaf ongeveer 9 maanden – of zodra hij of zij zelfstandig kan zitten – te laten drinken uit een gewone beker. Wanneer je toch een fles of anti-lekbeker gebruikt, zorg er dan voor dat je kindje de fles in één keer leegdrinkt in plaats van steeds kleine slokjes te nemen.

    fles flesje baby

    Gaatjes voorkomen: wat kun je doen?

    Nog beter dan bestaande gaatjes onder controle houden, is natuurlijk gaatjes in de tanden van je kind voorkomen. Goede mondverzorging en gezonde gewoontes spelen hierbij een belangrijke rol.

    Advies: 2 keer per dag 2 minuten poetsen

    Dat betekent 2 keer per dag 2 minuten poetsen met fluoride tandpasta om alle tanden en kiezen schoon te houden, een vast aantal eet- en drinkmomenten per dag met pauzes tussendoor en suikerrijke snacks en dranken vermijden of het eten en drinken hiervan verminderen. Met die gewoontes help je jouw kind om zijn of haar gebit gezond te houden.

    Meer lezen: Babytandjes poetsen? Vroeg beginnen

    Wat moet je doen als jouw kind een gaatje heeft?

    Als jouw kindje toch een gaatje in de tand heeft, is het vooral belangrijk om verdere schade te voorkomen. Waar kun je dan op letten?

    Poetsen met fluoride tandpasta

    Fluoride versterkt het glazuur en helpt gaatjes voorkomen. Tot 2 jaar poets je één keer met fluoride tandpasta, vanaf 2 jaar poets je twee keer met fluoride tandpasta. Laat je kind na het poetsen de tandpasta uitspugen, maar spoel niet na met water. Zo blijft er voldoende fluoride achter om de tanden verder te beschermen.

    Houd het gaatje schoon

    Tandplak is de grootste vijand van je tandglazuur. Zorg ervoor dat het beginnende gaatje vrij blijft van tandplak door goed te poetsen en grondig te reinigen. Dit voorkomt dat het gaatje verder groeit. Vraag de tandarts of mondhygiënist eventueel om voor te doen hoe je dit plekje extra goed schoon kunt houden.

    Beperk het aantal eet- en drinkmomenten

    Te vaak eten en drinken (vooral suikerrijke producten) geeft de bacteriën in de mond meer kans om zuur te vormen, wat het glazuur aantast. Voor jonge kinderen zijn 7 eet- en drinkmomenten per dag voldoende. Water mag wel onbeperkt gedronken worden. Idealiter hou je steeds twee uur tussen de eetmomenten door, zodat het gebit de tijd krijgt om te herstellen.

    Ga regelmatig naar de tandarts of mondhygiënist

    Een regelmatige controle bij de tandarts of mondhygiënist is cruciaal om gaatjes in een vroeg stadium op te sporen. Neem jouw kleintje daarom vanaf het doorkomen van het eerste tandje mee naar de tandarts. Bezoeken aan de tandarts worden voor kinderen tot 18 jaar 100% vergoed vanuit de basisverzekering. De tandarts of mondhygiënist kan ook extra sterke fluoride aanbrengen wanneer dit nodig is om de tanden extra te beschermen of je kunt vaker terugkomen om goed te monitoren dat het gaatje stabiel blijft en niet dieper wordt.

    Deze gewoontes helpen jouw kindje om niet alleen nu, maar ook op latere leeftijd een gezond en sterk gebit te krijgen én te houden.

    *Bron: Zorginstituut Nederland

    Foto van Medisch beoordeeld door:

    Medisch beoordeeld door:

    mondhygiënisten en onderzoekers Denise Leusink, Peggy van Spreuwel en Brenda Grift van Gezonde Peutermonden.

    Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met elmex® en maakt deel uit van het baby- en peutermond dossier. De inhoud is onafhankelijk opgesteld door de auteurs en gebaseerd op bestaande kennis en richtlijnen.

    Schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief: zo hoef je als moeder niets te missen 📲