Is fluoride in kindertandpasta veilig?

Misschien heb je wel eens ‘natuurlijke’ tandpasta of fluoridevrije tandpasta gezien bij de drogist en vraag je je af: hebben kinderen fluoride nodig en is het veilig? We bespreken waar je op moet letten bij het poetsen met fluoridevrije tandpasta, en waarom tandpasta met fluoride de beste keuze is. Juist voor kinderen.

We spreken erover met mondhygiënisten en onderzoekers Denise Leusink, Peggy van Spreuwel en Brenda Grift van Gezonde Peutermonden. Dit zijn hun antwoorden:

Hebben kinderen fluoride nodig? 

Ja, fluoride is belangrijk voor zowel kinderen als volwassenen. Het helpt het tandglazuur te versterken en beschermt de tanden tegen gaatjes. Het effect van fluoride is wetenschappelijk onderzocht.

Hoe werkt dit precies? De buitenkant van tanden en kiezen bestaat uit tandglazuur, een harde beschermlaag. In de mond zetten bacteriën de suikers en koolhydraten uit voeding om in zuren. Deze zuren kunnen het tandglazuur aantasten, vooral als je vaak eet of drinkt en de tandplaque niet goed wegpoetst. Wanneer zuren het tandglazuur verzwakken, ontstaan zachte plekken, die je in een vroeg stadium als witte vlekjes kunt zien. Als dit proces doorgaat, raakt het glazuur verder beschadigd en ontstaat uiteindelijk een gaatje.

Wat doet fluoride?

Fluoride uit tandpasta speelt een belangrijke rol in het herstellen van deze schade. Het helpt het aangetaste glazuur weer sterker te maken en voorkomt dus eigenlijk dat bacteriën schade kunnen veroorzaken. Daarom is fluoride zo belangrijk in de dagelijkse mondverzorging, zeker voor kinderen. De melktanden hebben namelijk een dunner tandglazuurlaagje dan blijvende volwassen tanden en kiezen.

Is fluoride veilig voor kinderen?

Ja, fluoride is veilig voor kinderen, zolang het op de juiste manier en in de juiste hoeveelheden wordt gebruikt.

Bij het poetsen gebruik je een hoeveelheid tandpasta ter grootte van een erwtje. Dit is voldoende om het tandglazuur te beschermen tegen de zuuraanvallen zonder dat je je zorgen hoeft te maken over inslikken. Jonge kinderen eten vaak de tandpasta op en moeten nog leren om de tandpasta uit te spugen. Als je de richtlijnen van de tandarts of mondhygiënist volgt, hoef je je geen zorgen te maken over de veiligheid van fluoride.

Het is belangrijk om een tandpasta te kiezen die is afgestemd op de leeftijd van je kind. Voor jonge kinderen (tot 5 jaar) wordt een peutertandpasta met een lagere concentratie fluoride aanbevolen, meestal 500-1000 ppm (parts per million). Dit staat achterop de tube tandpasta en een leeftijdsaanduiding op de voorkant van de tube. 

Babytandjes poetsen: zo begin je

Waarom kiezen voor tandpasta zonder fluoride?

Sommige ouders kiezen voor tandpasta zonder fluoride vanwege zorgen over inslikken, vooral bij jonge kinderen die nog niet goed kunnen uitspugen. Daarnaast kiezen sommige ouders bewust voor natuurlijke of fluoridevrije tandpasta omdat ze chemische toevoegingen willen vermijden.

De tandpasta zonder fluoride is minder effectief in het voorkomen van gaatjes. Zonder fluoride mist tandpasta deze beschermende werking, waardoor het risico op gaatjes groter kan zijn.

De beste tandenpoets tips van experts en andere moeders

Risico van tandpasta zonder fluoride: minder bescherming tegen gaatjes

Wil je toch poetsen met een tandpasta zonder fluoride? Dan is het vooral heel belangrijk om de zuuraanvallen op de tanden te beperken. Als je kiest voor tandpasta zonder fluoride, is het extra belangrijk om de tanden goed te beschermen tegen zuuraanvallen. Dit doe je door:

1. Het aantal eet- en drinkmomenten te beperken. Geef jonge kinderen maximaal 5 momenten per dag (3 hoofdmaaltijden en 2 tussendoortjes). Water drinken mag altijd.
2. Goed te poetsen om tandplaque te verwijderen. Bacteriën in tandplaque zetten suikers en koolhydraten om in zuur, wat het glazuur aantast. Bij jonge kinderen kan poetsen een uitdaging zijn en daarom is juist in deze doelgroep fluoride in de tandpasta zo belangrijk. 
3. Regelmatige controles bij de tandarts of mondhygiënist. Zij kunnen controleren of het gebit van je kind gezond is. Zijn er bijvoorbeeld witte vlekken op het tandglazuur te zien? Dit zijn vroege tekenen van schade. Als de vlekken veranderen of groter worden, kan fluoride nodig zijn om de tanden beter te beschermen.

Het gebruik van tandpasta zonder fluoride vraagt dus om extra aandacht voor voeding en mondhygiëne. Overleg bij twijfel altijd met de tandarts of mondhygienist.

Krijgen alle kinderen standaard fluoride bij de tandarts?

‘Vroeger’ kregen bijna alle kinderen standaard fluoridebehandelingen bij de tandarts. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat poetsen met een fluoridetandpasta vaak voldoende is voor kinderen met een laag risico op gaatjes.

Tijdens een controle beoordeelt de tandarts of mondhygiënist of het gebit van je kind gezond is en wat het risico op gaatjes is. Als het risico verhoogd is – bijvoorbeeld doordat het poetsen nog niet goed gaat, er veel eet- of drinkmomenten zijn, of als er witte vlekken of afwijkingen in het glazuur te zien zijn – kan extra fluoride nodig zijn. Dit wordt meestal aangebracht als een fluoridegel of -lak die direct op de tanden wordt gebruikt. Fluoridebehandelingen geven een extra beschermingslaag en zijn volledig veilig, vooral voor kinderen met een verhoogd risico op cariës.

Meer lezen?

5 veelvoorkomende mondproblemen bij jonge kinderen

Fopspeen en tandjes

Leren drinken uit een beker