“Mama is even verdrietig”: hoe kinderen leren van jouw emoties

Vorige week deelden we een artikel over hoe je om moet gaan met een driftbui van jouw peuter. In dit artikel vertelt orthopedagoog Carolien Hooijmans meer over hoe kinderen leren van onze emoties en wat onze rol als ouders is om kinderen te leren hun emoties te reguleren. “Kinderen hoeven niet altijd beschermd te worden voor emoties van hun ouders.”

Jezelf woest op de grond storten is een kunst die peuters goed beheersen. Waarom en vooral waar, dat maakt ze niet uit. Als je nu boos bent, ben je nú boos. Als volwassenen weten we inmiddels dat we niet gaan staan stampvoeten op kantoor of woedend worden tijdens een feestje, maar dat we dit soort emoties in een privé setting ventileren. Kinderen gaan dit gaandeweg hun opgroeien ook vanzelf leren, zegt Carolien. Ze krijgen, mede door het naar school gaan, door wat sociaal geaccepteerd gedrag is.

Daarnaast worden kinderen ook ouder. Ze gaan over meer vaardigheden beschikken om zichzelf te uiten en om met hun emoties om te gaan. Dat leren ze op school, tijdens het spelen, maar ook en vooral van jullie als ouders. “Binnen hun hechtingsrelatie met jou of jullie als ouder(s) leren ze hun emoties te reguleren. Als het bij jullie thuis gebruikelijk is dat iedereen alles eruit laat zonder weinig remming, dan zal een kind zijn emoties ook sneller laten zien. Als een kind opgroeit in een huis waar emoties sterk vermeden worden, dan zal een kind ook een vermijdende stijl van emotie regulatie ontwikkelen. Je bent als ouder met andere woorden een belangrijk voorbeeld voor je kind als het gaat om het omgaan met emoties.”

Mama is ook weleens boos of verdrietig

Moeten kinderen per definitie beschermd worden voor emoties van hun ouders? “Dat geloof ik niet”, zegt Carolien. “Ik denk dat het heel goed is dat kinderen af en toe emoties van volwassenen meekrijgen. Dat een kind leert dat ook papa en mama wel eens boos of verdrietig is, dit hoort tenslotte bij het leven. Als er vervolgens maar duidelijk wordt uitgelegd waarom papa of mama deze emotie ervaart. Door er woorden aan te geven, bied je jouw kind veiligheid en duidelijkheid. Kinderen betrekken dingen namelijk snel op zichzelf. Daarnaast zijn kinderen erg gevoelig voor stress of spanning. Een belangrijke nuancering is nog dat het hier gaat om het af en toe tonen van de eigen emotie en niet om een situatie waarin ouders structureel hun eigen (hevige) emoties richting een kind uiten.”

Het gebeurt natuurlijk ook dat je boos wordt op of vanwege je kind. Wanneer je een drukke dag hebt gehad kan een klein incident de druppel zijn waardoor jouw emmer overloopt en je plots meer kwaad wordt dan je misschien had willen zijn. Als het je lukt om -voordat je uitvalt tegen je kind- bij jezelf al door te hebben dat je eigen emmer vol zit, kun je er ook voor kiezen om je kind hierin mee te nemen: “mama is erg moe van haar werk en kan vanavond even niet zoveel hebben”.

Ontploffingsgevaar

In het meest gunstige geval helpt het om je kind in de ‘meewerkstand’ te krijgen. In andere gevallen bied je in ieder geval duidelijkheid en voorspelbaarheid over het ‘potentiële ontploffingsgevaar’. Bovendien laat je aan je kind zien dat je -naast moeder- ook gewoon een mens van vlees en bloed bent, met grenzen aan je geduld en energie. Mocht je toch uitgevallen zijn tegen je kind en heftiger gereageerd hebben dan je zou willen, is het belangrijk om later (als je weer gekalmeerd bent) aan jouw kind uit te leggen waar die emotie vandaan komt. “Sorry dat mama zo boos werd, ik ben eigenlijk gewoon heel erg moe, maar ik had niet zo tegen jou mogen doen”, bijvoorbeeld.” 

Kinderen emoties leren

Op deze manier help jij jouw kind bij het begrijpen van jouw emoties, vertelt Carolien. “Dat is belangrijk, want kinderen betrekken het snel op zichzelf. Daarnaast zorg je op die manier voor een goede afsluiting. Die afsluiting of closure hebben kinderen nodig. Zelfs bij hele kleine kinderen, die jouw woorden nog niet begrijpen, is dit belangrijk. Door de manier waarop je praat, het feit dat je even een moment hebt met elkaar en afsluit met een dikke knuffel of kus, laat je voelen dat het weer goed zit.”

En daarmee geef je jouw kinderen ook een belangrijke les mee: leren omgaan met emoties. Ook lastige emoties zoals verdriet, boosheid of woede.

Meer lezen?
“IK GA NIET MEEEEE”: Omgaan met een driftbui van je peuter
De voordelen van een dagboek bijhouden (juist in deze tropenjaren)
Heeft mijn baby of kind een trauma?