De fase waar weinig over gesproken wordt: de perimenopauze. Wat gebeurt er met je als vrouw en moeder in deze periode? In gesprek met menopauze coach en personal trainer Jill Thurman, die vrouwen begeleidt in deze fase.
Wat is de perimenopauze?
De menopauze, het moment waarop je twaalf maanden geen menstruatie meer hebt gehad, valt gemiddeld tussen de 45 en 55 jaar. De jaren daarvoor, waarin je hormonen beginnen te schommelen, noemen we de perimenopauze.
De perimenopauze is de overgangsperiode vóór de menopauze. Gemiddeld start deze rond je 40e, maar bij sommige vrouwen al vanaf hun 35e.
Perimenopauze: symptomen en klachten
In deze periode begint het oestrogeen- en progesteronniveau in je lichaam grilliger te worden. Dat kan van alles in gang zetten: fysieke én mentale klachten die je niet meteen als hormonale verandering herkent. Denk aan slecht slapen, vermoeidheid, prikkelbaarheid, angst, brain fog (een wazig, verward gevoel), kort lontje, heviger bloedverlies of juist kortere cycli, stemmingswisselingen, gewrichtspijn, hartkloppingen en plotselinge gewichtstoename, met name rond je buik.
Slecht(er) slapen, andere menstruatie, kort lontje
Ken je dat gevoel dat je ineens ontploft om iets kleins en daarna denkt: waarom maak ik me hier zó druk om? Of dat je ’s ochtends wakker wordt na een volle nacht slaap en nog steeds het gevoel hebt alsof je geen oog hebt dichtgedaan? En je menstruatie, die is ineens heviger, korter of komt op totaal onverwachte momenten?
“Als je ergens tussen de 35 en 45 bent en je voelt je anders dan voorheen, dan is het heel goed mogelijk dat je in de perimenopauze zit. Alleen weet bijna niemand dat, omdat er nauwelijks over gesproken wordt. In tegenstelling tot de zwangerschap of bevalling kent deze levensfase weinig voorbereiding, rituelen of erkenning. Je lichaam verandert, je stemming ook, maar er is bijna niemand die zegt: hé, dit hoort erbij. Je denkt al snel dat het aan jou ligt aan de drukte, aan je werk, aan het moederschap“, zegt Jill Thurman, menopauze coach, personal trainer en oprichter van Draagkracht.
Perimenopauze: levensfase waar niemand je op voorbereidt
Veel vrouwen komen bij hun huisarts met deze klachten en krijgen te horen dat ze te jong zijn voor de overgang. Daardoor blijft de perimenopauze vaak onbenoemd en dus onbegrepen. Menopauze coach en personal trainer Jill Thurman, die vrouwen begeleidt in deze fase, herkent dat maar al te goed: “Het voelt als een tweede grote overgang. Tijdens mijn IVF-behandelingen die ik onderging om moeder te worden van Stevie, wist ik waar ik naartoe werkte: moeder worden. Nu is het doel minder zichtbaar, maar de impact minstens zo groot”.
Moederschap in de mix maakt het extra ingewikkeld
Wat deze fase extra beladen maakt, is dat ze meestal samenvalt met een periode waarin er al veel speelt. Kinderen die zorg vragen, werk dat je aandacht nodig heeft, relatieperikelen of gewoon het leven. Alles lijkt tegelijk te komen, terwijl je lijf langzaam minder meewerkt
Het is daarom niet altijd makkelijk om te onderscheiden waar je klachten vandaan komen. Is het de peuter die slecht slaapt? De werkdruk? Of ligt het aan je lichaam? Jill ziet dat veel vrouwen zichzelf wegzetten en vinden dat ze zich niet moeten aanstellen: “Maar je bent niet zwak. Je lichaam vraagt gewoon iets anders van je. En dat mag”.
Perimenopauze: vaak niet herkend
De menopauze staat gelukkig wel steeds meer op de kaart in de medische sector, maar de perimenopauze is nog vaak onbekender. Dat maakt dat veel zorgprofessionals ook niet altijd adequaat kunnen adviseren.
Je lijf verandert en vraagt om afstemming
Tijdens de perimenopauze verandert niet alleen je hormoonhuishouding, maar ook je spiermassa, botdichtheid, vetverdeling en insulinegevoeligheid. Vanaf je 30e verlies je elk jaar gemiddeld 1 tot 3% spiermassa. Door de afname van oestrogeen versnelt dat proces. Ook je botten worden brozer. Omdat je lichaam gevoeliger wordt voor suikers en stress, kun je je sneller opgejaagd of uitgeput voelen.
Wat veel vrouwen opmerken, is dat hun gebruikelijke manieren van omgaan met drukte en stress niet meer werken. Jill herkent dat. “Ik merkte het aan alles: mijn herstel duurde langer, ik werd emotioneler en mijn energie voelde ineens veel fragieler. Wat eerder vanzelf ging, vroeg nu afstemming”. Haar aanpak veranderde. Van dóórgaan naar afremmen, naar afstemmen.
Krachttraining tijdens perimenopauze
Juist in deze onzekere fase ontdekte Jill de extra waarde van krachttraining. Niet als doel op zich, maar als manier om sterker te worden, fysiek én mentaal.
“Krachttraining is geen luxe, het is zelfzorg.”, legt ze uit, “Het helpt niet alleen je spiermassa en botten, maar geeft je ook grip op je lijf en gevoel van regie. Dat je je – juist in deze fase als moeder of vrouw – krachtig mag voelen. Dat is zó belangrijk als je het gevoel hebt dat je alle controle verliest”.
Toch schrikt het woord ‘krachttraining’ veel vrouwen af. Want wat als je nog nooit in een sportschool bent geweest? Of geen idee hebt waar je moet beginnen? Juist dan is de boodschap: begin klein. Jill: “Je hoeft niet eerst fit of sterk te zijn. Dat bouw je juist op”. Ze adviseert om thuis te starten, met simpele oefeningen en een paar gewichten. Eén keer per week, een half uur, is al genoeg om verschil te merken.
De impact is groot. Niet alleen op je fysieke veerkracht, maar ook mentaal. Vrouwen ervaren meer rust, voelen zich weer krachtig en merken dat ze beter met stress kunnen omgaan. Het geeft structuur in een fase waarin alles beweegt.
Hormoonsuppletie voor perimenopauze
Krachttraining is één ding, maar niet de enige oplossing. Het is een combinatie van factoren die je kunnen helpen om je beter te voelen. Overweeg om met je huisarts hormoonsuppletie te bespreken. Niet iedereen heeft hormonen nodig, maar voor sommigen kan het verlichting brengen.
Ook voeding speelt een belangrijke rol in deze fase. Je lijf reageert soms ineens anders op dingen die je voorheen goed verdroeg. Slaap, stressreductie, beweging en aandacht voor je mentale gezondheid, het heeft allemaal impact. Het allerbelangrijkste is: neem jezelf en eventuele klachten serieus. Je hoeft het niet allemaal zelf uit te zoeken. Je mag hulp vragen.
Jill: “Je bent niet aan het afbouwen. Je bent aan het veranderen. En dat vraagt niet minder van je, maar iets anders.”
Perimenopauze: ook een nieuw begin
We praten veel over het moederschap als transitie, maar zelden over wat het betekent om ook als vrouw opnieuw in beweging te komen. De perimenopauze is geen ‘pauze’, maar een verschuiving. Zoals elke verandering brengt het ongemak met zich mee én groei
Stop met de signalen van je lichaam onder de mat te schuiven onder de noemer stress. Het is de hoogste tijd beter voor je lichaam en geest te gaan zorgen, omdat het hierom vraagt. Je lichaam is niet tegen je gaan werken. Het vertelt je dat je mag afremmen, dat je grenzen mogen verschuiven, dat kracht en zachtheid voortaan samen mogen gaan.