© 2025 // How About Mom
Hoeveel zakgeld geef je een kind van zes? Moet je uitleggen wat een pinautomaat doet? En hoe leer je je kind dat geld op is, ook al betaal je met een pasje? Praten over geld voelt soms ongemakkelijk, maar juist op jonge leeftijd kunnen die gesprekken ontzettend waardevol zijn. Experts Jongeren & Geldzaken Babet Boswinkel en Marisja Heisterkamp van ABN AMRO delen hun tips om geldzaken op een speelse, positieve manier onderdeel te maken van de opvoeding.
Het idee dat kinderen nog “te jong” zijn voor geldzaken, is iets wat Babet en Marisja regelmatig horen van ouders. Zonde, zeggen ze. ‘Onderzoek laat zien dat kinderen die al jong leren omgaan met geld, later minder vaak financiële problemen hebben’, vertelt Marisja. ‘Ze worden bewuster van wat geld is, wat het waard is, en wat hun eigen keuzes zijn.’
Kinderen worden vanaf hun achttiende financieel zelfstandig, wettelijk gezien. Maar de basis voor hoe ze met geld omgaan, wordt al veel eerder gelegd. ‘Ouders spelen daar een cruciale rol in. Hoe jij thuis met geld omgaat, bepaalt voor een groot deel het financiële gedrag van je kind later’, vult Babet aan.
Een goed moment om te beginnen met financiële opvoeding? Rond het zesde levensjaar, zeggen beide experts, maar het verschilt natuurlijk van kind tot kind. ‘Voor die tijd kun je wel winkeltje spelen, maar het echte besef van geld ontstaat meestal vanaf zes jaar’, zegt Marisja. ‘Vanaf dan kun je kinderen spelenderwijs bewust maken van geld en keuzes.’
Dat hoeft niet meteen met euro bedragen of ingewikkelde begrippen. ‘Begin klein’, tipt Babet. ‘Op onze website staan bijvoorbeeld kleurplaten met biljetten of muntjes, zodat kinderen spelenderwijs leren herkennen hoe geld eruitziet. Of kaartjes met voorwerpen waarop ze mogen aangeven: wat is duur? En wat is belangrijk voor mij?’
Want waarde is niet alleen wat iets kost, benadrukken de experts. ‘Een knuffel van drie euro kan voor een kind waardevoller zijn dan een dure plant. Dat soort gesprekken, wat vind jíj belangrijk, wat maakt jou blij?, leert kinderen de waarde van geld en wat zij iets waard vinden op een laagdrempelige manier ervaren. Dat helpt om op latere leeftijd ook bewuster keuzes te maken rondom geld uitgeven.’
Hoe zorg je ervoor dat geld geen ‘zwaar’ onderwerp wordt, maar juist iets normaals, luchtigs en leuks? Babet en Marisja geven verschillende praktische voorbeelden:
Veel ouders herkennen het wel: je kind ziet iets in de winkel – een nieuwe knuffel, speelgoed, iets lekkers – en je koopt het ‘even snel’ om gedoe te voorkomen. Maar juist die momenten zijn volgens Babet waardevol om kinderen iets te leren. ‘Je kunt dan zeggen: ‘Wil je dit echt graag? Dan kun je ervoor sparen.’ Als kinderen dat leren, voelen ze trots als ze het later zelf kopen. En soms merken ze onderweg dat ze het toch niet zo graag wilden. Dat is óók waardevol.’
Uit onderzoek blijkt dat kinderen vaak beter leren omgaan met geld als ze ook écht verantwoordelijk worden gemaakt voor hun zakgeld of kleedgeld. ‘Dan voelen ze: dit is mijn geld, ik moet keuzes maken’, zegt Marisja. ‘Dat betekent ook dat het soms misgaat, bijvoorbeeld dat ze spijt hebben van een aankoop, of iets kopen dat snel kapot gaat. Maar juist dat zijn de leermomenten. Als je daar open en zonder oordeel over praat, worden ze zelfbewuster.’
Zakgeld is bij uitstek een manier om kinderen spelenderwijs te leren omgaan met geld. ‘Geef zakgeld niet alleen als beloning, maar echt als leergeld’, stelt Babet. ‘Je helpt je kind oefenen met sparen, keuzes maken, en verantwoordelijkheid nemen.’
Een handige tool is het zakgeldcontract, waarin je samen met je kind afspraken maakt: hoeveel krijg je, wanneer, waar mag je het aan uitgeven, spaar je een deel? Marisja: ‘Ouders zijn vaak bang dat ze te veel ‘regels’ opleggen, maar kinderen vinden duidelijkheid vaak juist prettig.’
Starten met zakgeld: inmiddels digitaal of toch nog steeds contant?
Contant geld zie je, digitaal geld niet. Dat maakt het extra belangrijk om kinderen bewust te maken van wat er gebeurt als je pint of online iets koopt. ‘De eerste keer dat een kind een pinpas gebruikt, beseft het vaak niet dat het écht geld is’, vertelt Babet. ‘Een moeder vertelde me dat haar zoon onlangs voor het eerst zelf zijn pinpas mee had mogen nemen op schoolreisje. Hij kocht daar patat voor de hele klas. Pas toen hij zijn saldo zag, realiseerde hij zich: het is op. Dat was even slikken, maar ook een waardevolle les.’
Een handige manier om dat inzicht te geven is via een app als Gimi. ABN AMRO werkt samen met Gimi, deze saldo app is een voorloper op de ABN AMRO App en gratis te gebruiken door klanten. Kinderen kunnen in de app zien hoeveel geld ze hebben, wat ze hebben uitgegeven, en wat hun spaardoelen zijn. ‘Ze kunnen er niet mee betalen, maar het maakt digitaal geld wel tastbaar. Plus het is veel praktischer als ze zelf dit inzicht hebben en ze niet iedere keer aan een van de ouders hoeven te vragen om hun online banksaldo in de app te bekijken.’ Naast het tonen van het saldo op de kinderrekening zitten er ook financiele educatie lessen en quizjes in Gimi.
Ook online geld uitgeven kun je samen oefenen. Laat je kind meekijken als je iets online koopt. Klopt het adres? Is de webshop veilig? Hoe betaal je? Welke stappen doorloop je? Door je kind te betrekken, leert het dat online shoppen geen ‘magisch klikken’ is, maar net zo goed keuzes en verantwoordelijkheid vraagt.
Soms zijn ouders huiverig om over geld te praten uit angst dat het kind zich zorgen gaat maken. Babet stelt gerust: ‘Kinderen voelen het vaak toch wel aan als er stress is. Maar als je het gesprek luchtig houdt en ze laat meedenken over oplossingen – ‘we gaan vandaag iets leuks doen, maar wel binnen dit bedrag’ – dan wordt geld iets waar je samen keuzes over maakt.’
En als iets niet kan? ‘Dan kun je ook zeggen: ‘Laten we kijken of je het zelf kunt sparen.’ Of: ‘Vandaag niet, maar misschien volgende week.’ Door geld niet te vermijden, maar juist bespreekbaar te maken, voelt het voor kinderen normaal om er vragen over te stellen.’
Ouders denken vaak dat financiële opvoeding pas nodig is als er iets misgaat, bijvoorbeeld als een kind onverantwoord met geld omgaat. Maar dat is juist te laat, zeggen de experts. ‘Geldgedrag ontstaat veel eerder, vaak door wat kinderen zien bij ouders of grootouders’, aldus Marisja. ‘Een deel van dat gedrag wordt onbewust over genomen terwijl juist het in een gesprek goed is om bewust te kijken naar hoe spaar je, welk deel van je zakgeld wil je uitgeven en welk deel sparen etcetera.’
Een andere misvatting is dat geldgesprekken altijd serieus en ‘aan tafel’ moeten. ‘In de praktijk ontstaan de beste gesprekken juist spontaan. Tijdens het boodschappen doen, als je samen online iets bestelt, of als je kind iets wil kopen. Grijp die momentjes aan,’ zegt Babet.
Financiële zelfstandigheid: de waarde van geld
Het belangrijkste om te onthouden? Je hoeft niet alles in één keer goed te doen. Financiële opvoeding is geen eenmalig gesprek, maar een reeks van kleine, dagelijkse momenten waarop je je kind iets meegeeft.
Babet: ‘Of het nu gaat om de eerste keer zelf iets betalen, leren sparen voor een doel, of ontdekken wat iets écht waard is: elk stapje helpt. En als je dat samen doet, in een sfeer van vertrouwen, dan weet je kind later ook: als ik ergens mee zit, dan kan ik bij mijn ouders terecht.’
Krijgt jouw kind zakgeld en is hij of zij op den duur toe aan een eigen rekening? Bij de Jongerenrekening van de ABN AMRO heb jij als ouder controle en kun je je kind rustig aan steeds meer verantwoordelijkheid geven. Zo kun je bijvoorbeeld wel toegang geven tot internet bankieren, geld overmaken en het saldo bekijken, maar kan alleen jij de paslimiet aanpassen en betalingen doen. Je kunt ook pushberichten aanzetten, onder andere bij afschrijvingen, bijschrijvingen of als het saldo van je kind onder een bepaald bedrag komt. Dat kan ook een fijne manier zijn om nog een oog in het zeil te houden op de uitgaven van jouw kind.
Goed om te weten: als je vóór 4 augustus een gratis Jongerengroeirekening afsluit, krijg je direct €15 zakgeld cadeau.
Wil je als ouder aan de slag met financiële opvoeding? Op de website van ABN AMRO vind je veel leuke downloads zoals een zakgeldcontract, de ‘ja-dag’ en spelletjes om samen over geld te praten.
How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen
© 2025 // How About Mom