Kies een zorgverlener die bij je past

Of het nou om een fertiliteitstraject gaat, kraamzorg bij je thuis of medische onderzoeken: voor alle soorten van zorg is het enorm belangrijk dat jij je op je gemak voelt. Zoek een arts of zorgverlener die bij je past. Durf een second opinion aan te vragen, of zelfs een andere zorgverlener te kiezen. Het is jouw lijf: jij mag en kunt iemand vinden waar jij je goed bij voelt.

Wat we vaak terughoren van vrouwen, is dat ze zich niet gehoord en gezien voelen. Ze voelen zich behandeld als een ‘nummertje’, de zoveelste die zich meldt met fertiliteitsproblemen of lichamelijke klachten.

Kiki vertelt over haar wens om zwanger te worden. Ze heeft endometriose wacht op een operatie. “Naarmate we langer bezig waren om zwanger te raken, nam onze wanhoop en onzekerheid toe. Ik wilde graag meer informatie over wat die operatie inhield, maar er werd me verteld om me gewoon te melden in het ziekenhuis. Toen ik de gynaecoloog – op eigen initiatief – probeerde te bellen voor de geplande operatie, om te horen wat de gevolgen waren voor mijn kinderwens en bijvoorbeeld mijn eierstokken, werd het een vluchtig telefoongesprek waarin ze bot reageerde. Ik voelde me een nummer, de zoveelste patiënt met een probleem.” Waar Kiki het meeste moeite mee had, was hoe weinig ze betrokken werd en hoe weinig antwoorden ze kreeg op haar vragen.

“Het is jouw lichaam”

Je niet gezien en gehoord voelen, dat was ook de ervaring van Florine, die na een traject van ruim 4 jaar inmiddels zwanger is. “Bij het eerste ziekenhuis waarnaar ik werd doorverwezen ben ik niet goed geholpen. Ik had geen klik met de fertiliteitsarts en merkte dat ik me niet gehoord voelde. ‘Weer zo eentje die zwanger wil worden’, dat gevoel kreeg ik. Dus hup aan de Clomid (een hormoonbehandeling, red.) en kijken hoe hoog we die dosis kunnen opvoeren. Zo kwam het bij mij over.”

Florine en haar man besluiten naar een ander ziekenhuis te gaan. “Achteraf, in het nieuwe ziekenhuis waar we de IUI-behandeling kregen, bleek ik helemaal niet aan de Clomid te hoeven. Ze gaven mij een ander medicijn dat veel minder bijwerkingen had. Ik was blij dat ik naar mijn eigen gevoel heb geluisterd. Dat is dan ook mijn advies. Het is jouw lichaam en het onderwerp is meer dan gevoelig. Jij moet je fijn voelen bij en gehoord door een arts.”

Twijfel, angst of somberheid

Charlene, moeder van 2, kreeg een postpartum depressie na beide bevallingen. De eerste keer werd er helaas niet goed naar haar klachten geluisterd door de huisarts. Ze vertelt: “Mijn negatieve emoties en gedachten hadden de overhand. Ik werk in de kinderopvang en dacht regelmatig: ik wil mijn baby hier achterlaten. Ik wil hem niet meer meenemen naar huis. Je schrikt zo van zulke gedachten.”

Charlene klopt aan bij haar huisarts, maar die wuift haar klachten weg. “Mijn klachten werden niet echt serieus genomen. We hebben het over acht jaar geleden, ik denk dat er toen veel minder open werd gesproken over negatieve emoties en gevoelens. Nu is het een stuk normaler om te bekennen dat het moederschap een grijze wolk kan zijn.” Haar klachten werden na de geboorte van haar tweede kindje gelukkig wel serieus genomen door de huisarts. “Dit keer werd ik meteen doorverwezen naar de praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg en kon ik met haar praten over een behandeling met cognitieve therapie en medicatie.”

Veel nieuwe moeders schamen zich voor negatieve emoties en gevoelens die ze na de geboorte van hun kindje kunnen ervaren. Weet dat het volkomen normaal is om pieken en dalen aan emoties te ervaren. Soms gaan die gevoelens van twijfels, angst en somberheid over in een postpartum depressie. Jaarlijks ontstaat bij zo’n twintigduizend vrouwen in de weken tot maanden na de bevalling een postnatale depressie. Het is daarmee de meest voorkomende aandoening bij nieuwe moeders. Daarom is het ook zo belangrijk dat je jouw kraamhulp, verloskundige of huisarts inschakelt als je twijfel, angst of somberheid ervaart.

Geen klik met kraamzorg

De meeste vrouwen zijn blij met de komst van de kraamverzorgende. Een goede kraamverzorgende kan eraan bijdragen dat de kraamweek prettig verloopt en ze begeleidt jou of jullie tijdens die eerste intense dagen. Mocht je echter geen goed gevoel hebben bij de kraamverzorgster en bijvoorbeeld juist onrustig of gespannen worden van haar aanwezigheid, neem dan altijd contact op met het kraambureau om dit te bespreken. Wie weet kan een andere kraamhulp inspringen en ben je achteraf blij dat je naar je gevoel geluisterd hebt. Lactatiekundige en kraamverzorgster Céline zegt daarover: “Alles is bespreekbaar. Durf je vragen te stellen en te bespreken waar je mee zit met de kraamverzorgster. Zij is er om jou een zo prettig mogelijke kraamweek te bezorgen.”

Tips als jij geen klik hebt met een zorgverlener

Gelukkig heb je in de meeste gevallen wel een goede klik met een professional: de meeste zorgverleners zijn empathisch en kunnen zich inleven in jouw situatie. Het gaat vaak om uitzonderingen, maar toch vinden we het belangrijk dat je weet dat jij een keuze hebt. Een paar tips:

• Ga je naar de dokter? Een goed gesprek is nodig om samen met je dokter te kiezen voor een behandeling die bij jou past. Bedenk thuis wat je wilt vragen en wat je wilt zeggen. Praat over je wensen, angsten en zorgen.
• Neem iemand mee naar het gesprek.
• Je kunt een geluidsopname maken van het gesprek met de dokter. Bijvoorbeeld met je telefoon. Je kunt het dan thuis nog eens beluisteren en erover nadenken.
• Maak een lijstje met vragen, op papier of in je telefoon, die je graag wil stellen en beantwoord wil hebben.
• Je beslist samen met je dokter welke behandeling je krijgt, maar je hoeft niet direct te beslissen. Het kan zijn dat je er langer over na wil denken. Of dat je eerst met iemand anders wilt praten. Die tijd mag je nemen: je hoeft niet meteen te beslissen.
• ‘Second opinion’ betekent letterlijk: tweede mening. Een andere arts geeft zijn oordeel over de bevindingen van je eigen dokter. Je eigen behandelaar, je huisarts of je zorgverzekeraar kan je helpen bij het vinden van iemand die een tweede mening wil geven. Soms neemt de tweede arts contact op met je eigen behandelaar voor aanvullende informatie. Informeer bij je verzekeraar naar de vergoeding: veel zorgverzekeraars vergoeden een second opinion alleen als je behandelend arts je doorverwijst naar een collega.

Je mag je lichamelijke of mentale klachten serieus nemen. Zoek een zorgverlener die dat ook doet.