Veel vrouwen voelen zich zo nu en dan angstig tijdens de zwangerschap of voor de bevalling. Maar wat als die angstige gevoelens van invloed zijn op de keuze voor een kind? Dan kan er sprake zijn van tokofobie, extreme angst voor de zwangerschap en de bevalling. Wat houdt de angststoornis in? Hoe ontstaat het? En hoe ziet een behandeltraject eruit?
How About Mom
Met ons team van 50 experts geven we jou betrouwbare informatie en advies in deze bijzondere fase van je leven.
Wat is tokofobie?
Je zenuwachtig of een beetje angstig voelen ten opzichte voor een zwangerschap of bevalling is heel normaal. Als de angst extremer wordt noemen we dit tokofobie. Tokofobie (tokos= geboorte en phobos =fobie) is een pathologische angst voor een zwangerschap en een bevalling.
Mensen die tokofobie hebben vermijden de zwangerschap en een bevalling het liefste helemaal en stellen het vervullen van een kinderwens zo lang mogelijk uit.
Deze extreme angst voor de zwangerschap of bevalling kan ontstaat bij een vrouw die nog niet eerder zwanger is geweest.
Extreme angst voor de zwangerschap of bevalling kan ook ontstaan na een eerdere traumatische zwangerschap of bevalling. Of voortkomen uit een depressie tijdens de zwangerschap.
Oorzaken van extreme angst
Tokofobie kan dus ontstaat na een zwangerschap maar ook als je nog nooit eerder zwanger bent geweest. Het verschilt van vrouw tot vrouw hoe hun extreme angst is ontstaan.
Zo kan een traumatische ervaring tijdens de zwangerschap of een hevige bevalling een oorzaak zijn. Een traumatische ervaring met bijvoorbeeld seks of intimiteit kan ook een oorzaak zijn om een extreme angst te ontwikkelen op latere leeftijd. Daarnaast zijn er diverse risicofactoren voor het ontwikkelen van tokofobie, namelijk:
- Angst voor pijn
- Angst om geen controle te hebben over een situatie
- Angst voor onprofessioneel medisch personeel
- Angst om een keizersnede te krijgen
- Angst om gewond te raken
- Angst voor naalden
- Angst voor bloed
- Angst om niet vaginaal te kunnen bevallen
- Angst voor ziekenhuizen
- Misbruik in het verleden
- Een eerdere traumatische bevalling
- Een eerdere depressie tijdens de zwangerschap
- Psychiatrische aandoeningen
- Laag zelfbeeld
- Angst geen goede moeder te zijn
- ‘Horrorverhalen’ van andere vrouwen
Kinderwens, maar angst voor een zwangerschap
Vrouwen met tokofobie kunnen hun kinderwens uitstellen vanwege angst voor de bevalling. Dat betekent niet dat vrouwen niet verlangen naar een kind, maar wel dat hun extreme angstgevoelens zo groot zijn dat ze een zwangerschap uit de weg gaan. Stel jij je kinderwens uit vanwege je angst? Bespreek dit dan met je huisarts of met een psycholoog.
Petra stelde haar kinderwens jarenlang uit vanwege de angst voor een vaginale bevalling. Na twee jaar lukte het haar om een keizersnede op verzoek te krijgen en durft ze het aan om zwanger te raken én te gaan bevallen.
Tokofobie en zwangerschap
Het kan goed zijn dat vrouwen ook tijdens hun zwangerschap hevige angstgevoelens ervaren. Mocht dat het geval zijn, dan is het goed om aan de bel te trekken bij de verloskundige of gynaecoloog.
Claire Stramrood, gynaecoloog en onderzoeker: ‘Ik zie regelmatig vrouwen die heel erg opzien tegen de bevalling. Dan probeer ik erachter te komen waar ze precies bang voor zijn, en waar die angst vandaan komt. Het kan al helpen om dat te benoemen, bijvoorbeeld: je hebt eerder een heftige bevalling gehad, of bent ooit tijdens een medische ingreep helemaal in paniek geraakt. Zo willen we zorgen voor herkenning en erkenning: het is niet raar dat je tegen de bevalling opziet en bevalangst hebt.’
Het bespreken van de angst met je partner, vrienden, familie of een psycholoog is belangrijk voor vrouwen met tokofobie. Stichting Bevallingstrauma raadt vrouwen met tokofobie dan ook aan om steun te zoeken in hun omgeving. Onderzoek wijst namelijk uit dat hoe meer steun je uit je eigen omgeving hebt, hoe lager de prenatale stress is. Uiteraard kun je ook in gesprek met een psycholoog.
Behandeling van tokofobie
In de meeste gevallen hangt tokofobie samen met een angststoornis of paniekstoornis.
Psychologische behandelingen als EMDR of cognitieve gedragstherapie worden regelmatig ingezet om tokofobie te verminderen of te verhelpen. Ook zijn er ziekenhuizen met een POP-poli, die psychische ondersteuning bieden bij zwangerschap. Ook hypnobirthing, het opstellen van een geboorteplan of een rondleiding door het ziekenhuis kunnen onderdeel zijn van een behandelplan. Daarnaast zou de ondersteuning van een doula tijdens de bevalling, of groepsbijeenkomsten van Centering Pregnancy jou kunnen helpen bij angst verminderen.
Herken jij je in dit artikel en heb je het vermoeden dat je lijdt aan tokofobie? Aarzel dan niet om aan de bel te trekken en psychische hulp te zoeken. Afhankelijk van het type angst, wordt in gesprek met een verloskundige of een medisch specialist gekeken welk behandeltraject het beste aansluit op het verminderen van de angst voor de zwangerschap en bevalling.
Verder lezen:
How About Mom: een 'onmisbare app voor aanstaande moeders' 📲
