Laten we er niet omheen draaien: december is druk. En dat niet alleen: ook de aanloop daarnaartoe vraagt extra veel van ons als ouders en kinderen. Is jouw kind in deze periode sneller boos, vaker huilerig of regelmatig defensief? Dan kan dit zomaar de verklaring zijn.
Grote kans dat je kind met behoorlijke spanning uitkijkt naar de komst van Sinterklaas, en hier al weken van tevoren mee bezig is.
Ondertussen gaan school, de zwemles, die wekelijkse sportactiviteit en speelafspraakjes door (waar je natuurlijk ook anders in kan kiezen als ouder). Yep, druk dus.
Natuurlijk verschilt het per gezin en per kind hoe zij deze periode ervaren. Zo zal het ene kind vooral heel blij zijn als deze denkt aan Sinterklaas, terwijl het andere kind – vaak de meer gevoelige – misschien eerder angst en spanning voelt.
Prikkels die een kind niet altijd goed kan verwerken, met bijvoorbeeld nachtmerries, driftbuien en buikpijn als resultaat. Als ouder snap ik dat dit niet altijd even leuk is, maar de verklaring is logisch. Daarvoor neem ik je mee naar het brein van je kind.
Wat je hierboven ziet gebeuren in het (kinder)brein – de manier waarop het alle indrukken en signalen oppikt en verwerkt – noemen we zintuiglijke prikkelverwerking. Het is het systeem dat ervoor zorgt dat een kind informatie uit zijn lijf en uit de omgeving kan binnenlaten, ordenen en er vervolgens op kan reageren. Wanneer dat systeem overloopt, zie je dus die typische reacties zoals spanning, drift of lichamelijke klachten zoals buikpijn.
Dit proces gaat de hele dag door, waarbij het brein zelf filtert hoe belangrijk elke prikkel is. Bij het ene kind zal bijvoorbeeld het Sinterklaasjournaal als zachte en fijne prikkel binnenkomen, terwijl bij het andere kind die prikkel een stuk harder en scherper is. Logisch: het ene kind is gevoeliger dan het andere.
Nu we het toch over die overprikkeling hebben, wil ik deze ook met je delen. Wat namelijk ook niet bijdraagt aan het spanningsniveau van je kind, is het welbekende beloningssysteem rond Sinterklaas. Denk aan opmerkingen als: “Je krijgt alleen cadeautjes als je lief bent”, “Sinterklaas weet alles, dus gedraag je!” en “Als je stout bent, ga je in de zak mee terug naar Spanje”.
Angst zaaien dus, met een leuke verpakking eromheen. Zullen we bij deze afspreken dat we daar mee stoppen?
Meer lezen: Werkt straffen of belonen bij een kind?
Zoals gezegd (en zoals je waarschijnlijk zelf ervaart) zijn er in december dus meer prikkels. Dit zijn er vaak zoveel, dat het kinderbrein dit niet helemaal goed kan verwerken. Een beetje vergelijkbaar met wanneer je kind ziek is, gestrest of moe bijvoorbeeld. Dan heeft het brein ook meer moeite met het verwerken van prikkels. Waarom? Omdat deze nog vol in ontwikkeling is én de energie er simpelweg niet is.
Terug naar die decembermaand. Al deze prikkels kunnen dus zorgen voor overprikkeling, zéker bij gevoelige kinderen. Hierdoor kan het kind zich bewust worden van álle prikkels. Want: het brein kan de prikkels niet meer goed filteren. Dus… is jouw kind in deze periode sneller boos, vaker huilerig of regelmatig defensief? Dan kan dit zomaar een verklaring zijn.
Kimberley Roerdink is opgeleid als kinderpsycholoog en gezinstherapeut en moeder van een zoon en twee dochters. Met Generatie GevoelsRijk helpt ze ouders van chaos naar rust, plezier en verbinding binnen het gezin. Wat haar betreft is de sleutel tot groei in verbindend ouderschap een combinatie van je kind leren begrijpen en jezelf (her)opvoeden. Ze helpt ouders met de online training Thuishaven, met persoonlijke trajecten of de podcast die ze samen met haar man Bas maakt.
How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen