Hoe en waarom kies je een doula?

De vraag naar doula’s groeit. Maar waarom zou je als zwangere vrouw kiezen voor iemand die jou in deze periode extra ondersteuning biedt? En hoe vind je een fijne doula die goed met jou en je eventuele partner matcht?

Het woord ‘doula’ (spreek uit als doela) komt uit het oud-Grieks en betekent ‘dienende vrouw’. Een doula biedt ondersteuning voor, tijdens en na afloop van de geboorte. Dit kan emotionele, fysieke of informatieve ondersteuning zijn. Bij emotionele ondersteuning kun je bijvoorbeeld denken aan gesprekken over alle gevoelens die je hebt over het (opnieuw) moeder worden. Dit kunnen gevoelens van blijdschap zijn, maar ook zorgen of angsten. Fysieke ondersteuning kan een doula bijvoorbeeld geven in de vorm van massages, het leren van geboortehoudingen of het geven van tegendruk tijdens de weeën. Tot slot kan een doula je – als je dat wilt – informatie geven over het geboorteproces en alle keuzes en mogelijkheden die je als aanstaande ouder hebt. 

Een doula is (meestal) niet medisch geschoold. Het medische gedeelte van jouw zwangerschap en de bevalling ligt immers bij de verloskundige of de gynaecoloog. Een doula heeft dus echt een andere rol dan de medische zorgverlener en zal deze alle ruimte geven om deze medische zorg te kunnen verlenen. Tegelijkertijd houdt de doula goed in de gaten hoe jij je voelt bij bepaalde keuzes en interventies en kan ze ondersteunen in de communicatie tussen jou en de medische zorgverleners. 

Wat doet een doula?

Tijdens jouw zwangerschap zien jullie elkaar meerdere keren. Jullie leren elkaar kennen en samen gaan jullie aan de slag om de geboorte zo goed mogelijk voor te bereiden. Tijdens de bevalling komt de doula op het moment dat je aangeeft haar nodig te hebben. Ze gaat pas weer weg als je kindje geboren is en als je aangeeft dat de doula kan gaan. Meestal ontmoet je de doula na de geboorte nog één of twee keer om de geboorte na te bespreken. 

Waarom kiezen voor een doula?

Veel ouders vinden het fijn om een vertrouwd gezicht bij de bevalling te hebben. Iemand die jouw diepste wensen en angsten en ook je grootste kracht kent. Een belangrijk pluspunt is daarnaast dat een doula continue ondersteuning biedt. Ze draagt je niet over en blijft bij je, ook al verplaatst jouw bevalling zich van thuis naar het ziekenhuis en moet je – als het medisch wordt – afscheid nemen van je verloskundige. 

In 2016 is er onderzoek gedaan naar het effect van continue begeleiding op het verloop van de bevalling en de manier waarop moeders de geboorte hebben ervaren*. Hieruit is onder andere gebleken dat moeders die deze continue ondersteuning kregen gemiddeld sneller bevallen, minder behoefte hadden aan pijnbestrijding, minder kans hadden op een kunstverlossing of keizersnede en – heel belangrijk – met meer tevredenheid terugkijken op hun bevallingservaring. 

Daarnaast zijn er nog talloze andere redenen om voor een doula te kiezen.

Bijvoorbeeld:

• Je vindt het spannend om moeder te worden en hebt behoefte aan iemand die rust en vertrouwen uitstraalt en een ontspannen sfeer kan scheppen
• Je wilt je partner meer betrekken in de zwangerschap en de geboorte van jullie kindje
• Je bent alleenstaand en wilt een sparringpartner in je zwangerschap en continue ondersteuning bij de geboorte
• Je voelt angst als je aan de geboorte denkt en wilt dit graag ombuigen naar vertrouwen
• Je hebt een vervelende eerdere geboorte-ervaring gehad en wilt het dit keer anders
• Je zou graag willen dat bij de geboorte niet alleen jij maar ook jouw partner wordt ondersteund
• Je hebt behoefte aan handvatten om beter te kunnen communiceren met zorgverleners
• Je zou graag willen dat jouw (geboorte)partner zich bij de geboorte helemaal op jou kan richten en niet steeds weg hoeft (bijvoorbeeld om de deur te openen, eten of drinken te halen, het badwater op temperatuur te houden, washandjes of teiltjes te halen)
• Je vindt het fijn als er straks iemand bij de bevalling is die precies weet welke ondersteuning of woorden jij nodig hebt als het zwaarder wordt

Maar de allerbelangrijkste reden om voor een doula te kiezen, is dat jij voelt dat jij er baat bij kan hebben. 

Doula is een vrij beroep

Doula is een vrij beroep. Dat betekent dat in principe iedereen zich doula mag noemen. Als je kiest voor een doula die hier speciaal voor opgeleid is, weet je dat je te maken hebt met iemand die de nodige kennis en praktijkervaring heeft. Er zijn in Nederland momenteel vijf erkende opleidingen tot doula te volgen.

Beroepsvereniging

Als je je oriënteert op een doula, is het goed om te weten dat er een beroepsvereniging voor doula’s bestaat: de Nederlandse Beroepsvereniging voor Doula’s (afgekort NbvD). De NBvD zet zich in om de professionaliteit van doula’s in Nederland te waarborgen. Een doula die is aangesloten bij de NbvD heeft een diploma op zak, ervaring met het begeleiden van zwangerschap en geboorte, houdt zich aan de gedragscode van de NbvD en schoolt zich regelmatig bij. Ook heeft de NbvD een klachtenprocedure voor als je vindt dat de doula ergens tekort geschoten is.

Alle doula’s op een rij

Er zijn in Nederland zo’n 300 gediplomeerde doula’s actief dus de kans is groot dat hier een doula bij zit die precies past bij jou en jouw wensen. Maar waar begin je met zoeken? De website doula.nl biedt een handig overzicht van gediplomeerde doula’s en doula’s in opleiding in jouw regio. Als je budget beperkt is, zou je kunnen kiezen voor een doula in opleiding voor wie de ondersteuning een stage-ervaring is.

Elke doula is weer anders en veel doula’s hebben nog extra’s te bieden. Zo heeft de ene doula zich gespecialiseerd in postpartum massages, de ander in het verwerken van traumatische bevalervaringen en weer een ander weet veel over voeding tijdens en na de zwangerschap. Sommige doula’s zijn ook fotograaf, kraamverzorgende, draagconsulent of yogadocent. Voor ieder wat wils dus. 

Het is de kunst om die doula te vinden waarbij jij je helemaal op je gemak voelt. De ‘klik’ is ontzettend belangrijk, want je laat iemand toe tijdens de meest intieme en kwetsbare momenten in je leven. De meeste doula’s bieden daarom de mogelijkheid om gratis en vrijblijvend kennis te maken om te ervaren of er een match is.

*Cochrane Collaboration, overzicht van de resultaten van 16 gerandomiseerde studies, waarbij 13.391 vrouwen betrokken waren in uiteenlopende omstandigheden, in elf verschillende landen, waaronder Engeland en België, gegevens verzameld en geanalyseerd in oktober 2016.