Een doula in het ziekenhuis

Het Amsterdam UMC is het eerste ziekenhuis in Nederland waar een doula onderdeel is van het verloskundig team. Catharina Ooijens werkt nauw samen met gynaecologen, verloskundigen, artsen in opleiding. We spreken met haar over wat vrouwen die in het Amsterdam UMC (locatie AMC) bevallen, kunnen verwachten van een doula in het ziekenhuis.

Catharina: “Als doula zorg ik voor comfort en emotionele zorg voor de vrouw. Mothering the mother, een moeder zijn voor de aanstaande moeder, dat is eigenlijk wat de doula doet” zegt Catharina. Zij werkt als klinische doula in het Amsterdam UMC.

Catharina is opgeleid als doula. Daarnaast heeft ze in haar vaardigheidpakket een zwangerschaps yoga-opleiding en massagetherapie. Door deze opleidingen weet ze veel van het vrouwelijk lichaam en hoe comfort te geven tijdens de bevalling.

Bevallen met een doula aan je bed

Hoe komt een doula terecht in een academisch medisch centrum? Catharina werkte al in het Amsterdam UMC. Tijdens haar doula-opleiding deed ze twee jaar onderzoek naar hoe vrouwen bevallen met een doula. De resultaten van dat onderzoek waren positief: van de 67 vrouwen in het onderzoek wilden 63 vrouwen opnieuw gebruik maken van de doula bij een volgende bevalling. Na dat onderzoek werd Catharina onderdeel van het verloskundig team.

Een medische indicatie

Het Amsterdam UMC is een academisch ziekenhuis. Vrouwen die in een academisch ziekenhuis bevallen, doen dat vanwege een medische indicatie en hebben daardoor meer zorg en begeleiding nodig. Bijvoorbeeld bij tweelingen, pre-eclampsie, hoge bloeddruk of een kindje wat te klein is. Je kunt dus geen ‘gewone’ poliklinische bevalling plannen in een academisch ziekenhuis zoals het Amsterdam UMC.

Zwangeren komen bij Catharina doordat ze doorverwezen worden vanuit het verloskunde team, bijvoorbeeld door de gynaecoloog. “Ik zie bijvoorbeeld vrouwen rond de 20, 24 of 32 weken, maar soms ook bij 38 weken als er vlak voor de zwangerschap sprake is van stress of angst.”

Goede begeleiding bij bevalling

Vrouwen die patiënt zijn bij het Amsterdam UMC kunnen een gesprek hebben met Catharina. “We praten dan over jouw achtergrond, eerdere bevalervaringen en je verwachtingen. Wat weet je van bevallen? Hoe werkt het lichaam bij bevallen? Wat zijn soorten pijnstilling, en wat zijn de voor en nadelen daarvan?” Als doula helpt ze vrouwen gerust te stellen en vertrouwen te geven in hun eigen lichaam. “Vertrouwen in jezelf als vrouw.”

Medische termen

Als doula is Catharina een vast gezicht voor vrouwen die, juist omdat ze in een academisch ziekenhuis moeten bevallen, vaak verschillende zorgverleners zien. “Voor vrouw is het soms abracadabra: het medische taalgebruik, onzekerheid over wat er gaat gebeuren. Ik begeleid vrouwen tijdens dat traject, en ik probeer er de hele bevalling bij te zijn.”

Geen medische ingrepen, wel aanwezig zijn

Een doula doet geen medische ingrepen, maar kijkt en luistert naar de vrouw, en overlegt met de verloskundige of arts-assistent. “Dan zeg ik tegen collega’s bijvoorbeeld: misschien kunnen we nog even wachten voordat we met een ingreep beginnen, is daar nog ruimte voor?”

Tot nu toe is het Amsterdam UMC het eerste ziekenhuis in Nederland met een doula in het verloskundig team. In Amerikaanse ziekenhuizen zijn doula’s al gebruikelijker, en ook in Nederland zijn er vrouwen die een doula inschakelen. “Ik zou het liefst zien dat alle academische ziekenhuizen een doula in hun team krijgen. Hopelijk gaat dat nog gebeuren voor mijn 67e” lacht Catharina.

“Ook help ik vrouwen privé, dus buiten mijn werk in het Amsterdam UMC, als doula om een brug te slaan tussen de medische wereld, die soms overweldigend kan zijn voor jou als vrouw, en jouw eigen wensen.” Catharina Ooijens is bereikbaar via haar eigen praktijk Birth Support, en via het Amsterdam UMC.