‘Ik hoop dat ik deze familiegeschiedenis kan doorbreken’

Marjon is moeder van dochter Philou (2019) en zoon Aevar (2023). Na de geboorte van Philou ging het steeds slechter met haar. Ze kreeg een postpartum depressie en last van onverwerkte trauma’s uit haar jeugd. ‘Ik heb staan schreeuwen tegen Philou: hou op met huilen!’

‘Niet lullen maar poetsen’, dat is zo’n beetje mijn motto. Ik ben dus lang doorgegaan terwijl ik me steeds slechter begon te voelen na de bevalling van mijn dochter. Dat is mijn coping strategie.’ 

‘Ik voelde me steeds verder afglijden nadat Philou geboren was in 2019. Ze was een huilbaby en dat maakte me steeds radelozer. Toch worstelde ik door, tot het na bijna twee jaar niet meer ging. Achteraf bleek ik last te hebben van een postpartum depressie.’

Ademloos na de bevalling

Bij het ontstaan van die depressie kwamen de onverwerkte trauma’s uit haar jeugd, een traumatische bevalling en het feit dat Philou veel huilde allemaal samen. ‘Philou kwam ademloos ter wereld. Ik was net bevallen. Nadat de placenta uit me was gedrukt door de verloskundige en terwijl ik het bloed door het kraamverband voelde komen, liep ik de trap af. We moesten met spoed naar het ziekenhuis. Gelukkig herstelde Philou al snel, maar ik heb het wel als een traumatische bevalling ervaren.’

‘In de kraamperiode was er geen sprake van ‘genieten’, eerder van overleven. Philou sliep bijna niet en wij daardoor ook nauwelijks. Vanaf een week of 6 namen de huiluren toe. Het huilen van een baby gaat echt door merg en been. Zeker als je zelf steeds slechter voelt, kun je er steeds minder goed tegen. Ik dacht toen ook dat Philou huilde om mij dwars te zitten. ‘Hou nou eens je kop!’ schreeuwde ik boven de wieg. Dat beeld zie ik nu nog voor me: haar grote angstige ogen die me aankeken. Ik was zo gefrustreerd en moedeloos door het huilen, maar het lukte me niet meer om erop te reageren.’

Beter als ik er niet meer ben

‘Ik kreeg al eerder in mijn leven therapie, voordat ik zwanger werd. Toen ik steeds verder afgleed in de maanden na de bevalling, besefte ik dat ik aan de bel moet trekken. De huisarts nam mijn klachten in eerste instantie niet serieus. Uiteindelijk werd ik doorverwezen naar een EMDR-therapeut, om de traumatische bevalling te verwerken. Alleen zag ik de psycholoog maar één keer in de drie weken en kreeg ik geen begeleiding. Na die EMDR-sessies kwamen veel onverwerkte trauma’s en angstige gedachten naar boven. Die weken tussen de behandelingen duurden veel te lang en er was geen begeleiding. Ik voelde me zo verloren en verdrietig.‘Het is voor iedereen beter als ik er niet meer ben’, ging door mijn hoofd.’

‘Ook Job kon nauwelijks tot me doordringen in die periode. In het voorjaar van 2021 bleek hoe ernstig de situatie was. Ik begon mijn grip op de realiteit kwijt te raken. ‘Het gaat echt niet goed’ gaf ik aan. Zo ben ik via huisarts bij de crisisdienst van de GGZ terechtgekomen.’

Vanaf dat moment kwam er vanuit Intensive Home Treatment (IHT) elke dag een behandelaar of verpleegkundige bij Marjon en Job thuis om. Ze kregen handvatten en hulp bij de dagstructuur. ‘Alleen al de aanwezigheid van de verpleegkundige gaf rust. Ik had zo veel gekke gedachten in mijn hoofd, maar bij deze mensen mocht ik alles zeggen. Niets was te gek of vreemd.’

Alle trauma’s op een whiteboard

De lange weg naar herstel begon. Na de crisis-ondersteuning kreeg Marjon individuele psychomotorische therapie (PMT) en EMDR-therapie. ‘Tijdens een sessie moest ik alle trauma’s uit mijn leven op een whiteboard zetten. Ik schrok van alles wat daarop stond. Geen wonder dat ik een beetje in de knoei zat.’

‘Zowel voor de traumatische bevalling als voor het vele huilen van Philou werkte de EMDR-therapie bij de verwerking. Beelden die op mijn netvlies gebrand stonden, kregen een minder zware lading. Ik zag bijvoorbeeld het beeld dat ik een huilende Philou in bed wilde leggen maar haar erin liet vallen. Zo van ‘Succes, ik trek het niet meer’. Ik voelde me zo machteloos en tegelijkertijd zo slecht over hoe ik dat had aangepakt.’

‘Tweede bevalling was helend’

‘Met intensieve therapie en medicatie ben ik erbovenop gekomen. Ik ben al die tijd antidepressiva blijven slikken omdat op een gegeven wel de wens kwam voor een tweede kindje. Met deze variant kon ik ook gewoon borstvoeding blijven geven als ik wilde.’

‘Ook Aevar (2023) is een onrustige baby en huilt veel. Het kost mij en Job moeite om daar mee om te gaan. Maar nu weet ik beter wat ik kan doen als mijn emmer dreigt te overstromen. Ik merk ook dat ik anders kan reageren op Aevar en het huilen dan bij Philou destijds. De geboorte van Aevar was ook zo anders, zo helend. Het was echt een droombevalling en dat gaf me zoveel kracht.’

Familiegeschiedenis

‘Waar ik trots op ben, is dat ik zelf aan de bel heb getrokken. Zeker als je coping mechanisme is ‘het valt wel mee’ en ‘niet zeuren’. Dat is wat ik vanuit huis uit heb meegekregen, terwijl er heel veel onrust was vroeger.’

’Ik durf mijn eigen keuzes te maken en grenzen te stellen, ook als dat niet altijd wordt begrepen door mijn familie of omgeving. Ik moest mezelf zien te redden van jongs af aan. Dat is mijn overlevingsmechanisme geworden. Ik hoop dat ik die geschiedenis kan doorbreken, ervoor kan zorgen dat mijn kinderen veilig, liefdevol en in een familie opgroeien.’

Tips van Marjon

• ‘Als je midden in een postpartum depressie zit, kun je je terugtrekken of niet meer reageren. Dat is het juist fijn als iemand zegt: ik haal je morgen om 14.00 uur op om te wandelen, in plaats van vrijblijvend ‘zullen we wat afspreken?’
• ‘Voor mijn tweede zwangerschap heb ik voor een caseload verloskundige gekozen. Dat is een verloskundige die een vast aanspreekpunt is tijdens de hele zwangerschap en bij de bevalling en vaak meer tijd heeft tijdens de consulten. Het voelde zo fijn om na de eerste zwangerschap en bevalling nu hulp en ondersteuning te krijgen door iemand die mij echt zag staan.’
• ‘Probeer duidelijk te maken waar jij behoefte aan hebt. De GGZ is enorm  geprotocolleerd, maar misschien is er wat ruimte of kun je jouw wensen duidelijk maken bij je behandelaar. Zo mocht ik bijvoorbeeld langer blijven bij de groep van psychomotorische therapie. Maar ik moest daar wel zelf naar vragen. Durf dat vooral te doen. ‘Nee’ heb je,’ ja’ kun je krijgen.’
• ‘Aan mensen in je omgeving of familie: vraag door en bied je hulp aan. Ik zag er heel sterk uit na de bevalling, maar had eigenlijk zo graag hulp bij willen hebben bij de verzorging van Philou, en ook bij Aevar. Het is al zwaar genoeg, zo’n kraamperiode en laat staan met een onrustige baby.’

Op haar Instagram pagina @posts-partum deelt Marjon over haar traject, herstel en deelt ze tips over de postpartum tijd.

Dit interview met Marjon is onderdeel van de serie ‘De vele gezichten van een postnatale depressie’. Met dit fotoproject willen How About Mom en fotografe Sanne Ravensbergen het taboe rondom postnatale depressie doorbreken. In deze serie worden tien vrouwen geportretteerd die een postpartum depressie hebben meegemaakt.