Marjon, Karen, Chamali, Nanine, Mylène, Leonie, Joyce, Marieke, Bianca en Lisanne. Het zijn 10 vrouwen die één overeenkomst hebben: ze maakten allemaal een postnatale depressie mee. Met de fotoserie ‘De vele gezichten van een postnatale depressie’ willen How About Mom en fotografe Sanne Ravensbergen het taboe rondom postnatale depressie doorbreken.
In Nederland wordt 1 op de 10 vrouwen ziek tijdens of na haar zwangerschap. Dat zijn ongeveer 16.000 vrouwen per jaar.
Postpartum depressie, beter bekend als postnatale depressie, is één van de meest voorkomende aandoeningen bij moeders. Toch wordt de ziekte vaker gemist dan dat de juiste diagnose wordt gesteld.
Schaamte en eenzaamheid
Hoe kan het dat een ziekte die zoveel vrouwen treft en zoveel impact heeft op een jong gezin, nog steeds gepaard gaat met zoveel schaamte, eenzaamheid en onbegrip? Dat was voor How About Mom en fotografe Sanne Ravensbergen van Stories of New Life de aanleiding om deze fotoserie te lanceren.
We willen laten zien dat een postnatale depressie niet één gezicht of uitingsvorm heeft en dat het iedereen kan overkomen. Het is niet jouw schuld dat je ziek bent geworden.
De vele gezichten van een postnatale depressie
Fotografe Sanne Ravensbergen portretteerde tien vrouwen die allemaal een postnatale depressie doormaakten. De vrouwen houden een foto vast uit de periode van hun depressie. Het was confronterend om die foto’s van de depressie periode weer te bekijken, vertelden ze, maar het laat ook de reis naar herstel zien. Krachtig en kwetsbaar tegelijk.
Geen roze wolk
In hun interviews met How About Mom delen deze vrouwen de rauwe realiteit van een depressie en vertellen ze over een van de donkerste periodes uit hun leven. Deze verhalen staan in schrijnend contrast met die zogenoemde ‘roze wolk’, het beeld dat je vooral blij en gelukkig bent na de geboorte van je baby.
De vele gezichten van postpartum depressie
‘Ik ben sterker dan ik zelf dacht’
Marieke
In 2012 maakte Marieke een zeer ernstige postpartum depressie door na de geboorte van haar eerste kind. Uiteindelijk duurt het 10 weken voordat Marieke de juiste diagnose en hulp krijgt bij haar postpartum depressie. ‘Op de verkoeverkamer dissocieerde ik: ik trad buiten mijn lichaam.’
‘Ik kon niet voor haar zorgen.'
Joyce
Joyce maakte twee keer een postnatale depressie door. ‘Als je midden in de zwartste periode van je leven zit, dan is het moeilijk om je voor te stellen dat het goed gaat komen. Hoe dan? En vooral: wanneer dan?’
'Ik zat opgesloten in mijn eigen hoofd'
Bianca
Hoewel Bianca snel aan de bel trekt na de bevalling van haar zoon Micah en ze psychologische hulp krijgt, verergeren haar klachten in de maanden voor Micah’s eerste verjaardag. ‘Ik heb het eerste jaar met Micah gemist. Die gedachte breekt mijn hart en maakt me nog steeds verdrietig.’
‘Waar ik zo bang voor was, gebeurde toch wel’
Leonie
Nadat haar eigen moeder na de zwangerschap in een psychose raakte, is Leonie zelf ook bang om moeder te worden. Na de geboorte van haar tweeling Lev en Viggo zakt ze steeds dieper weg in een postpartum angst- en stemmingstoornis. ‘Ik ben zo trots op de veerkracht van mijn gezin.’
'Zo'n angst voor de nacht'
Mylène
‘Slapen lukte niet. Ik heb zo vaak Bob wakker gemaakt, terwijl hij zijn slaap ook nodig had om voor Noor te zorgen. Soms was ik zo radeloos dat ik benoemde uit het raam te willen springen van paniek. Ik was bang dat ik zou doordraaien. Ik leefde continu in fight-flight-freeze modus.’
‘Ik wil de familiegeschiedenis doorbreken’
Marjon
Na de geboorte van Philou ging het steeds slechter met Marjon. Ze kreeg een postpartum depressie en last van onverwerkte trauma’s uit haar jeugd. ‘Ik heb staan schreeuwen tegen Philou: hou op met huilen!’
‘Je bent niet je gedachten’
Karen
Dat overweldigende gevoel van liefde voor je kind hoopte Karen nog een keer mee te maken na de geboorte van haar eerste zoon. Maar de tweede kraamtijd verliep anders dan verwacht. Ze kampte met suïcidale gedachten en bleek een zware postpartum depressie te hebben.
‘Wat is er met me aan de hand?’
Chamali
‘Het meisje in mijn armen vond ik mooi en schattig en ik wíst dat ze mijn kind was, maar zo voelde het niet. Dat moedergevoel, waar iedereen je over vertelt, ontbrak.’
‘Is hij echt mijn kind?’
Lisanne
‘Als ik online naar postpartum depressie zocht, kwamen mijn klachten niet 100% overeen met de symptomen waardoor ik het zelf ook niet kon plaatsen. ‘Ik ben niet depressie gevoelig’, zei ik altijd. Ik durfde met niemand te delen hoe ik me écht voelde.’
‘Mijn lijf is stuk!’ riep ik
Nanine
De sociale en vrolijke Nanine verandert na de geboorte van haar zoontje Vic in een steeds banger persoon. Door een postpartum depressie, sterk beïnvloed door hormonen en slaapgebrek, krijgt ze steeds meer angsten en piekergedachten. ‘Ik veranderde in een bang vogeltje dat nergens meer naartoe durfde.’
Professionals over postpartum depressie
In gesprek met hulpverleners en onderzoekers
Wat maakt soms een postpartum depressie zo lastig om te herkennen? Hebben mannen ook net zo veel kans op een postpartum depressie na de bevalling? Welke behandelingen zijn er en hoe zou de zorg voor vrouwen beter kunnen?
How About Mom sprak voor het fotoproject De vele gezichten van een postnatale depressie ook met experts uit de praktijk en de wetenschap, gespecialiseerd in postpartum depressie. Zo willen we actuele kennis en nieuwe wetenschappelijke inzichten over postpartum depressie delen.
Psycholoog
Estrella Montoya
‘We moeten meer praten over en meer onderzoek doen naar de werking van hormonen, en vooral hoe hormonen sociaal gedrag en processen in het vrouwelijke lichaam beïnvloeden tijdens de cyclus, zwangerschap en postpartum.’
Psychiater en onderzoeker
Peter Mulders
‘Lichamelijke aandoeningen en psychische klachten kunnen veel invloed op elkaar hebben. Als je een lichamelijke aandoening hebt, kan het zijn dat je daar angstig of somber voor wordt. En andersom geldt: als je je slechter voelt, weten we dat lichamelijke klachten kunnen ontstaan of verergeren.’
Psychiater en universitair hoofddocent
Mijke Lambregtse
‘Bij een postpartum depressie denken we vaak aan een pas bevallen vrouw. Maar mannen of partners kunnen ook psychische klachten tijdens de zwangerschap en na de bevalling krijgen. Uit internationaal onderzoek blijkt dat zo’n vijf tot tien procent van de mannen depressieve klachten ervaart na de bevalling.’
Verloskundige
Lianne van der Heiden
‘Postpartum depressie kan lastig te herkennen zijn. Soms lijken de eerste tekenen van depressie niet zo duidelijk, of sluimert het en verergert het pas na onze bezoekjes in de kraamweek. In de kraamweek speelt natuurlijk ook de vermoeidheid, het ‘landen’ als kersverse ouders en ook onzekerheden die heel normaal kunnen zijn.’
Verloskundige
Sarah Kalt
‘Een belangrijk signaal is wanneer vrouwen aangeven niet te kunnen genieten van hun baby en weinig voor het kindje voelen. Deel als je ergens mee zit of je zorgen maakt. Het helpt enorm om je hart te luchten. Van bijkomen van de bevalling, moeten wennen aan het moederschap tot sombere of depressieve gevoelens ervaren: weet dat je niet de enige bent.’
Psycholoog
Dorien Yassa
‘Als de depressie behandeld is, volgt er vaak een periode van rouw. Dat is een gezonde psychologische reactie op een betekenisvol verlies, want je bent eigenlijk een hele periode verloren door de depressie. Die komt niet meer terug, en je had dat zo graag anders gewild.’
Jeugdverpleegkundige
Gesa van Delft
‘Ik begeleid vrouwen en mannen in het ouderschap, waarvan het omgaan met hun kindje een onderdeel is. Hoe je contact kunt maken, wat je kindje laat zien aan signalen en hoe je daarop kan inspelen, het zijn allemaal vaardigheden die je als ouder kunt leren.’
Kinderarts
Ineke de Kruijf
‘Er is een duidelijk verband tussen baby’s die veel huilen en postpartum depressie. Met een huilbaby in het gezin ervaren vaders en moeders minder binding en tegelijk meer stress, en meer angst en depressieve gevoelens dan ouders zonder huilbaby.’
Zoek je meer informatie?
In dit artikel lees je meer over de symptomen, oorzaken en de behandeling van postpartum depressie. Neem contact op met je verloskundige (tot 6 weken na de bevalling) of je huisarts wanneer je de volgende klachten hebt:
- De depressieve klachten worden steeds erger.
- Je raakt in de war en je verliest het contact met de werkelijkheid. Je denkt bijvoorbeeld dat je kind niet van jou is.
- Je bent bang dat je je kind of jezelf iets aandoet.
- Je kunt je baby niet goed verzorgen.
- Je maakt je zorgen over je gezondheid of die van je kind.
Symptomen van een postnatale depressie
Van slapeloosheid tot heel veel slapen, van angst tot somberheid: een postnatale depressie kan er voor iedereen anders uitzien. Je hoeft niet aan alle symptomen te voldoen om een postnatale depressie te hebben, zegt psycholoog Dorien Yassa: ‘Er zijn ook vrouwen die een postpartum depressie hebben, die geen negatieve gevoelens hebben tegenover hun baby en wel veel voelen bij hun kindje. Zij kunnen nog wel in enige mate genieten van de kraamtijd en het moeder zijn.’
Hulp bij psychische klachten
Heb je vragen over postpartum depressie, bijvoorbeeld over de hulp die er is? Neem dan anoniem contact met de Info- en advieslijn van Mentaal Vitaal (onderdeel van het Trimbos-instituut). Je kunt bellen (0900-1994, €0,10 p/min), chatten (via de website) of mailen (info@mentaalvitaal.nl). Je kunt er terecht voor betrouwbare informatie, advies en ondersteuning: voor jezelf of als naaste.
Denk je aan zelfmoord? Via 113 Zelfmoordpreventie kun je – anoniem – chatten en bellen (0800-0113, 24/7 beschikbaar).
Contact met How About Mom
Zie jij mogelijkheid om als journalist, uitgever, influencer of zorgprofessional aandacht te besteden aan onze fotoserie en belangrijke boodschap? Fantastisch 🙂 Je kunt ons bereiken via frederieke@howaboutmom.nl of anna@howaboutmom.nl.
De fotoserie in de media
- Linda.nl: Anna & Frederieke willen meer aandacht voor postpartum depressie
- Metro Nieuws: Chamali had een postnatale depressie: ‘Heeft me ook veel gebracht’
- RTL Nieuws: Zo ziet een postpartum depressie eruit: ‘Ik dacht: ik ben gestoord aan het worden’
- Flair: ‘Uniek fotoproject onthult vele gezichten van een postnatale depressie: ‘Het kan iedereen overkomen’
- Vakblad Vroeg: Campagne toont vele gezichten postpartum depressie
Over How About Mom
How About Mom biedt zwangere vrouwen en moeders met hun gelijknamige app, het eerlijke moeder-boek en online community betrouwbare informatie, eerlijke verhalen en dagelijkse inspiratie. How About Mom is opgericht door ondernemers, zussen en moeders Anna Jacobs en Frederieke Jacobs en wordt ondersteund door (geboorte)zorgprofessionals door heel Nederland.
Over Sanne Ravensbergen
Sanne Ravensbergen is doula, zwangerschaps-, geboorte- en newborn-fotograaf en oprichter van Stories of New Life. How About Mom en Sanne Ravensbergen werkten eerder samen aan de serie Ode aan het moederlijf.
