opvoeding straf bewustwording
17/01/2025

Mijn opvoeding: geen straf, maar bewustwording

Zonder dat mijn ouders het wisten, waren ze al vroeg bezig met wat we nu mindful opvoeden noemen. We zijn opgevoed met een sterke focus op bewustwording, waarbij empathie en verantwoordelijkheid centraal stonden. Op mijn twaalfde begreep ik al wat zelfreflectie betekende, iets wat ik nu enorm waardeer.

Een van de mooiste lessen die ik van mijn ouders heb geleerd, is hoe je bewustwording kunt combineren met empathie. Dit noem ik de ‘iets liefs zeggen’-methode, en het is een aanpak die mij als kind écht heeft gevormd. Wat houdt die methode in? In plaats van alleen “sorry” te zeggen, leerden mijn ouders me om ook iets positiefs te zeggen over degene die ik bijvoorbeeld boos had gemaakt.

Als ik mijn zusje of broertje een duw gaf, moest ik niet alleen sorry zeggen, maar vervolgens ook iets aardigs over haar zeggen. “Je hebt een mooie trui” bijvoorbeeld, of “Je bent een lieve zus.”

Deze aanpak haalde me uit het negatieve moment en bracht me naar iets positiefs. Het zorgde ervoor dat ik écht nadacht over mijn gedrag en tegelijkertijd verbinding maakte met de ander.

Waarom straffen vaak niet werkt

Straffen kan tijdelijk gedrag corrigeren, maar het brengt zelden echte bewustwording. Kinderen leren niet waarom iets niet oké was of hoe ze het anders kunnen aanpakken. Voorbeelden van ineffectieve methoden zijn bijvoorbeeld een kind in de hoek zetten, regels laten opschrijven als straf of lijfstraffen (een kind pijn doen is NOOIT het antwoord).

‘Als je nu niet luistert’: is straffen of belonen een goede opvoedtechniek?

Wat werkt wél?

Begrijp de reden achter het gedrag. Vaak wil een kind gewoon iets simpels, zoals een bal afpakken, en is het helemaal niet zo zwaar als het lijkt. Door het gedrag bespreekbaar te maken, creëer je een veilige en leerzame situatie. Stel jouw kind pakt een bal af van een ander kind. Als je dit hebt gezien, kun je op een rustige toon zeggen: ‘Ik zie dat je de bal hebt afgepakt. Dat is niet aardig. Op deze manier benoem je het gedrag zonder het kind te beschuldigen of te veroordelen. Als je het niet hebt gezien, maar alleen twee boze kinderen aantreft, kun je een open vraag stellen. ‘Klopt het dat je de bal hebt afgepakt?’ Geef daarbij aan dat je niet boos zult worden als je kind eerlijk is. Het is belangrijk om dit ook daadwerkelijk waar te maken. Dit creëert een gevoel van veiligheid en moedigt eerlijkheid aan.

Een andere methode is het moment ombuigen. Vraag je kind bijvoorbeeld om iets liefs te zeggen tegen de ander. Laat je kind kort nadenken en help anders met een voorbeeld: “Je kunt bijvoorbeeld zeggen: je hebt leuke schoenen” of “Je bent aardig.” Dit helpt kinderen hun gedrag om te buigen en zorgt vaak voor een lach. Het ombuigen zorgt ervoor dat kinderen verantwoordelijkheid nemen, maar gecombineerd met positiviteit. Dit helpt hen empathie en verantwoordelijkheid te ontwikkelen.

Mijn ervaring in de praktijk

Ik gebruik deze aanpak al jaren bij kinderen en de reacties zijn altijd fantastisch. Zelfs als ik er niet bij ben, hoor ik hoe kinderen tegen elkaar zeggen: “Je moet ook iets liefs zeggen.”

Ik merk dat deze methode niet alleen zorgt voor minder strijd, maar dat het kinderen ook laat groeien in hun empathie en zelfreflectie. Het geeft mij als opvoeder zoveel voldoening om te zien hoe kinderen op een positieve manier leren omgaan met situaties.

Mijn tip voor jou: probeer deze aanpak eens een week uit en kijk hoe de sfeer thuis verandert. Je geeft je kind niet alleen een waardevolle les, maar versterkt ook de band die jullie delen. Minder strijd voor jou als ouder en meer positiviteit in huis.

Mindfulness met jouw kind: 4 simpele manieren om rust en verbinding te creëren

Roberta Van Melick Holymoly

Mijn naam is Roberta, ik ben 38 jaar en werk als assistent-leidinggevende op een buitenschoolse opvang. Sinds mijn 18e werk ik met kinderen, waaronder als nanny. Momenteel studeer ik voor kindercoach en ben ik oprichter van HolyMolyWorld.com, een platform met mindfulness-animatieseries voor gezinnen. Mindfulness is mijn passie, en ik vind het geweldig om gezinnen te inspireren dit toe te passen in hun dagelijks leven.

Gratis een wekelijkse update?

How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen