Je knippert twee keer en ineens is het zover: je kind gaat naar de basisschool. Je zit vaak nog midden in de fase om je kind uit de luiers te krijgen en hij of zij gaat nog naar de opvang, terwijl je al moet gaan nadenken over de volgende stap. Hoe kies je de juiste school voor je kind?
Ga je voor de dichtstbijzijnde school of kies je bewust voor een onderwijsvorm als Montessori of Jenaplan? We vertellen je welke onderwijsvormen er zijn.
Een ‘gewone’ basisschool?
Wanneer je je gaat oriënteren, merk je al snel dat scholen met verschillende onderwijsvormen zich flink profileren. Maar de meeste kinderen in Nederland gaan nog steeds naar een reguliere basisschool. Deze scholen volgen de kerndoelen van het ministerie en hanteren vaak een klassiek lesmodel: leerkracht voor de klas, vaste methodes, duidelijke structuur.
Naast deze reguliere scholen bestaan er alternatieve onderwijsvormen die net een andere pedagogische of didactische visie hanteren.
Welke onderwijsvormen zijn er?
Monterrosi-onderwijs
Montessori: kinderen leren in hun eigen tempo en kiezen zelf (binnen kaders) waarmee ze aan de slag gaan. Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid staan centraal.
Dalton-onderwijs
Dalton: gericht op samenwerking, zelfstandigheid en reflectie. Leerlingen krijgen meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor hun taken.
Jenaplan-onderwijs
Jenaplan: klassen zijn vaak gemengd in leeftijd en er is veel aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Kinderen presenteren regelmatig hun werk en leren van elkaar.
Freinet-onderwijs
Freinet: kinderen leren via hun eigen ervaringen en interesses. Creativiteit en expressie krijgen veel ruimte.
Vrije school of Waldorf
Vrije School (Waldorf): er wordt veel aandacht besteed aan kunst, muziek, verhalen en ritme. Cognitieve ontwikkeling komt wat later op gang.
Wat betaal je voor onderwijs?
Basisonderwijs in Nederland is gratis. Ook als je kiest voor Montessori of Dalton, vallen die scholen meestal onder het reguliere bekostigde onderwijs. Wel vragen veel scholen een vrijwillige ouderbijdrage voor uitjes, extra lessen of bijzondere projecten. Bij Vrije Scholen of sommige Jenaplanscholen kan die bijdrage iets hoger zijn vanwege de materialen of extra vakken.
Particuliere of internationale scholen zijn een ander verhaal. Die kosten kunnen oplopen tot duizenden euro’s per jaar en zijn dus echt een aparte keuze.
Hoe maak je de juiste schoolkeuze?
Sommige ouders kiezen op basis van visie of lesaanpak, anderen kijken juist naar praktische zaken: is de school op fietsafstand? Zit het buurmeisje er ook op? Kunnen we makkelijk afspreken met andere ouders? Dat is begrijpelijk. School is niet alleen een leerplek, maar ook een sociaal netwerk voor kind én ouder.
Ben jij aan het oriënteren op een school voor je kind(eren)? Je kunt naar een kennismakingsgesprek of open dagen in, of praten met andere ouders. Voel je vrij om al je vragen te stellen.
Is er bijvoorbeeld extra begeleiding, zoals logopedie? Hoe groot zijn de klassen en de school? Past het tempo bij je kind? Voelt de sfeer prettig? Word je kind gezien? Je kan overigens altijd nog veranderen van keuze als blijkt dat het niet bij je kind past of dat je kind er niet goed tot zijn recht komt.
Leerplicht: hoe zit dat ook alweer?
En hoe zit het eigenlijk met de leerplicht als je nog op vakantie wil voordat het schoolregime zich aandient?
Vanaf 5 jaar leerplichtig
In Nederland is je kind vanaf vijf jaar officieel leerplichtig. Toch zijn de meeste kinderen al met vier op school te vinden, simpelweg omdat ze dan welkom zijn. Het voordeel? Je kunt als ouder dus nog even flexibel zijn. Wil je nog een paar maanden reizen of een vakantie plannen buiten het hoogseizoen, dan is dat in het jaar dat je kind vier wordt wettelijk gezien nog toegestaan.
Thuisonderwijs
Zie je het (nog) niet zitten dat je kind naar de basisschool gaat? Thuisonderwijs is in Nederland mogelijk, maar alleen in uitzonderlijke gevallen. Denk aan diepgewortelde levensovertuigingen of specifieke omstandigheden. Je hebt daar toestemming van de leerplichtambtenaar voor nodig en die wordt zelden zomaar gegeven.
Volg je gevoel én je kind
Er is geen perfecte school en geen juiste keuze voor iedereen. Wat telt is dat jij en je kind je er prettig voelen. Laat je niet gek maken door meningen of hypes, maar vertrouw op je observatie en intuïtie.
Bedenk: uiteindelijk is een school geen eindstation, maar een startpunt. En dat mag best een plek zijn waar je elke ochtend met een goed gevoel naartoe fietst!