Verlies in de zwangerschap komt veel voor. Ruim één op de vier vrouwen maakt in haar leven een zwangerschapsverlies door, soms zelfs meerdere keren. Toch wordt de impact van zwangerschapsverlies nog regelmatig onderschat, zowel door vrouwen en stellen die het meemaken als door werkgevers en (zorg)professionals die met hen te maken hebben.
Er heersen helaas ook nog veel taboes. Zowel rond het verdriet om miskramen, stilgeboortes en zwangerschapsafbrekingen als rond het zoeken van hulp bij het verwerken ervan. Dat maakt het voor veel vrouwen lastig om het verlies en het verdriet de aandacht te geven die het nodig heeft.
Zwangerschapsverlies: grote sociale-emotionele impact
Dat is zonde. Het zorgt voor veel stil verdriet, onzekerheid, eenzaamheid en andere psychische klachten. Ruim één op de vijf vrouwen die een miskraam meemaakt heeft na drie maanden last van symptomen van PTSS en/of ernstige angstaanvallen. Het merendeel van hen heeft deze klachten na negen maanden nog steeds. En dan is er natuurlijk ook nog de partner, voor wie het net zo goed een groot verlies is, maar voor wie er helaas vaak veel minder aandacht en erkenning is.
De impact van verlies in de zwangerschap is groot en dringt door tot alle levensgebieden. Het verlies heeft invloed op jou als vrouw, jouw partner, jullie relatie, het gezin, werk, vriendschappen, familiebanden, sociale activiteiten, de toekomst en natuurlijk ook op een eventuele nieuwe zwangerschap.
Triggers
De impact is er niet alleen als het verlies net heeft plaatsgevonden, maar ook nog maanden en jaren later. Het verlies is er een leven lang. Dat betekent dat er levenslang ‘triggermomenten’ kunnen zijn, waarop het verdriet en het gemis weer even extra aanwezig zijn. Denk aan feestdagen, de geboortedag of de uitgerekende datum. Ook een nieuwe zwangerschap of de geboorte van een gezond kindje kunnen het verlies en alle bijbehorende emoties weer naar boven halen of versterken. Omgaan met zwangerschapsverlies betekent dus niet alleen omgaan met je emoties, het betekent ook omgaan met allerlei lastige situaties in je werk- en je privéleven.

Hoe ga je verder na een zwangerschapsverlies?
Er zijn enkele (algemene) tips die kunnen helpen om met je verlies en met je emoties om te gaan.
Praat of schrijf over je verlies
Praten kan helpen om te verwerken wat je hebt meegemaakt. Als je er niet over wilt of kunt praten, kan het helpen om het op papier te zetten. Praat en/of schrijf over wat er is gebeurd, hoe je het ervaren hebt en wat het met je deed en (nog steeds) doet.
Bewaar herinneringen
Verzamel spulletjes die je herinneren aan je zwangerschap en/of het kindje dat er zo kort was en bewaar ze zoveel mogelijk op één plek.
Lees of beluister verhalen van anderen
Er zijn veel boeken over zwangerschapsverlies in verschillende vormen. Ik stelde een lijst met boeken, plus samenvattingen, over zwangerschapsverlies samen. Ook zijn er diverse besloten Facebookgroepen en podcasts over miskramen, stilgeboortes en zwangerschapsafbrekingen. Onder andere ‘Miskraammonologen’ en ‘Het taboe doorbreken van miskramen, stilgeboorte en alle verlies rondom zwangerschap’.
Luister muziek
Luister naar muziek die je troost of die je helpt om bij je emoties te komen. Er zijn verschillende afspeellijsten te vinden op Spotify, o.a. van Stille Levens en Miskraambegeleiding Nederland.
Maak of doe iets ter herinnering aan je zwangerschap en/of het kindje dat er zo kort was
Dat kan éénmalig of als ritueel, zo lang als het voor jou prettig voelt. Je kunt regelmatig een kaarsje branden of bijvoorbeeld een sieraad, beeldje, schilderij of foto (laten) maken. Ook kun je een boompje planten, iets bakken of een speciale (herdenkings)plek bezoeken ter ere van of ter herinnering aan het kindje.
Wat als je er zelf niet uitkomt?
Als je merkt dat je er alleen of samen met je partner niet uitkomt of als het emotionele herstel je veel te lang duurt, dan is het goed om te weten dat er gespecialiseerde hulp bestaat op dit gebied. Gerichte begeleiding helpt je om te gaan met je verlies en met de emoties die je zelf niet altijd toelaat of waarvan je niet weet wat je ermee aan moet. Door hier speciale aandacht aan te geven, ontstaat er sneller rust en ruimte voor verbetering. Het zorgt ervoor dat je sneller weer goed functioneert in je werk en privéleven én dat je sneller weer een nieuwe zwangerschap durft aan te gaan.
Begeleiding na zwangerschapsverlies of miskraam
Gespecialiseerde begeleiding na zwangerschapsverlies wordt in de regel niet vergoed door zorgverzekeraars. Gelukkig zijn werkgevers wel steeds vaker bereid om te investeren in het psychische welzijn van werknemers. Voordelen voor je werkgever: het verkleint de kans op langdurige uitval door ziekte en het vergroot de kans dat je sneller weer op volle kracht aan het werk bent. Vraag dus vooral je werkgever even naar de mogelijkheden. Ben je ZZP’ er? Dan is er een kans dat je arbeidsongeschiktheidsverzekering de begeleiding vergoed.
Wil je meer weten over rouw na zwangerschapsverlies en wat je kunt doen om je verlies de aandacht te geven die het verdient? Volg dan het gratis webinar ‘Rouwen om verlies in de zwangerschap’ .