Pijnstilling bij de bevalling
Je bevalling komt in zicht en je vraagt je misschien af: hoe ga ik straks om met de weeën? Er zijn veel verschillende soorten pijnstilling en mogelijkheden om de pijn bij de bevalling draaglijker te maken of deels weg te nemen.
How About Mom
Met ons team van 50 experts geven we jou betrouwbare informatie en advies in deze bijzondere fase van je leven.
Waarom doen weeën pijn?
Laten we er niet omheen draaien: bevallen doet pijn. Die pijn ontstaat als de spieren van je baarmoeder hard samentrekken. Dit heet een wee. Door de weeën gaat de uitgang van je baarmoeder (de baarmoedermond) steeds verder open. Dit heet ontsluiting.
De meeste vrouwen voelen weeën onder in de buik. Je kunt weeën ook in je rug voelen en soms in je bovenbenen. Tussen de weeën is er meestal tijd om zonder pijn te ontspannen. De tijd tussen de weeën duurt meestal langer dan de wee zelf.
Pijn bij bevallen
De pijn is anders bij elke vrouw. Hoe erg je de pijn van de weeën voelt, hangt af van veel dingen. Je kunt bijvoorbeeld hier aan denken:
- Je kunt beter omgaan met de pijn of je voelt de pijn minder als je ontspannen bent of aan iets anders denkt. Of als je mensen om je heen hebt bij wie je je veilig voelt.
- Als je moe, gespannen of bang bent, kun je minder goed omgaan met de pijn of meer last hebben van de pijn tijdens de bevalling.
- Tijdens je bevalling maakt je lichaam hormonen aan die werken als pijnstiller, zoals endorfinen. Het duurt soms wel even voordat je dit merkt.
Welke pijnstilling is er?
Er zijn ontspanningstechnieken en pijnstillingsmethoden zonder medicijnen, en er is pijnbestrijding in de vorm van medicatie.
Pijnstilling zonder medicatie
Met natuurlijke pijnstilling worden manieren bedoeld om te ontspannen zonder medicijnen. We zetten een aantal technieken en pijnstillingsmethoden zonder medicijnen voor je op een rij.
Wisselen van houding
Rondwandelen en wisselen van houding: zitten, liggen, hangen, leunen of steunen. Zoek naar die houding waarin jij je het meest comfortabel voelt.
Fitnessbal
Bewegen of wiebelen op een geboorte- of fitnessbal: veel vrouwen vinden het prettig om te draaien met hun heupen en van links naar rechts te wiegen.
Bad of douche
Een warm bad of douche: het kan fijn zijn om in de douche een krukje neer te zetten waar je op kunt zitten. Heb je al over een badbevalling nagedacht?
Ademhalings- of ontspanningsoefeningen
Als je het ritme van je ademhaling volgt, ben je minder gericht op de pijn. Dat helpt je te ontspannen en kun je de weeën beter opvangen. Vertraag je uitademing. Dit kalmeert je zenuwstelsel en geeft direct ontspanning.
Ontspannen kaakspieren
Ontspan je schouders en je kaak. Je kaakspieren zijn sterk verbonden met je bekkenbodemspieren. Dus laat je kaak zo veel mogelijk hangen en ontspannen.
Warmte
Warmte, bijvoorbeeld een dekentje, kersenpitkussen of kruiken. Denk ook aan warme voeten: trek warme sokken aan zodat je voeten en lichaam warm blijven.
Massage
Massage van je (onder)rug, benen en voeten.
Een TENS apparaat
TENS is een apparaatje waarmee je jezelf kleine stroomstootjes geeft. Je bedient het apparaatje zelf, wat je een gevoel van controle kan geven.
Pijnstilling met medicatie
Daarnaast is er pijnstilling in de vorm van medicatie. Voor pijnbehandeling met medicijnen moet je naar het ziekenhuis. De meest voorkomende pijnbehandelingen met medicijnen zijn:
Lachgas
Lachgas is beschikbaar in het ziekenhuis en in het geboortecentrum. Lachgas zorgt ervoor dat je een beetje suf wordt. Hierdoor ontspan je en ervaar je minder pijn. Lachgas werkt snel: al na 1 minuut voel je het. Het effect duurt ook maar kort: heis snel weer uit je lichaam.
Je krijgt lachgas via een kapje over je mond en neus. Je bepaalt zelf wanneer je het kapje opzet. Lachgas helpt bij pijn tijdens de bevalling, maar minder goed dan de ruggenprik en een pompje met de pijnstiller Remifentanil. Je kunt lachgas het in de laatste paar uur van de ontsluiting krijgen, maar niet meer als je gaat persen. Lachgas werkt zo’n 1 tot 2 uur.
Medicatie: een pompje met Remifentanil
Remifentanil is een soort morfine. Het werkt goed bij pijn tijdens de bevalling. Je krijgt het in het ziekenhuis, via een infuus in je hand of onderarm. Je bepaalt zelf wanneer de pijnstiller in je lichaam komt door op de knop van de pomp te drukken. De pijnstiller werkt elke keer kort: 3 tot 5 minuten.
Deze vorm van pijnstilling is alleen in het ziekenhuis beschikbaar. Je kunt deze pijnstiller krijgen als je ontsluiting hebt, maar nog niet aan het persen bent. Het is vooral geschikt als je niet meer dan 2 tot 4 uur iets tegen de pijn nodig hebt. Daarna gaat Remifentanil minder goed werken.
Een ruggenprik (epiduraal)
Een ruggenprik krijg je in het ziekenhuis. Bij een ruggenprik krijg je een pijnstiller in je rug via een slangetje. Door de pijnstiller voel je de pijn van de weeën niet of bijna niet meer. Van alle medicijnen en middelen helpt een ruggenprik het beste in de pijn (bijna) volledig wegnemen. Wel zijn er bijwerkingen, dus is het belangrijk om je weten wat de voor- en nadelen zijn van de ruggenprik.
Je kunt een ruggenprik krijgen als je ontsluiting hebt, maar nog niet perst. Een ruggenprik is alleen in het ziekenhuis beschikbaar. Het helpt goed tegen de pijn en kan de hele bevalling werken. Bij een ruggenprik komen de medicijnen niet bij je baby.
Welke pijnstilling is er beschikbaar?
Heb je bepaalde wensen wat pijnbehandeling met medicijnen betreft, dan is het slim om vooraf aan je verloskundige te vragen wat er in het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor mogelijkheden zijn. De verloskundige kan je ook informeren over de eventuele bijwerkingen en risico’s van de pijnstilling.
Je verloskundige of gynaecoloog zal je vooraf en tijdens de bevalling adviseren welke soort pijnstilling het beste bij je past afhankelijk van het bevalproces en je wensen. Ben je bijvoorbeeld bijna bij de persfase aangekomen, dan is een ruggenprik niet meer haalbaar, terwijl je aan het begin van je bevalling daar wel baat bij kunt hebben.
Wil je meer lezen over de verschillende voor- en nadelen van pijnbestrijding in de vorm van medicatie? Op deze website Omgaan met pijn bij de bevalling kun je een keuzehulp doorlopen. Jouw voorkeuren bespreek je voordat je bevalling begint met je verloskundige of gynaecoloog. Ook op de website van De Verloskundige staan de verschillende opties en alle voor- en nadelen.
Pijnstilling bij de bevalling: jouw keuze
Wat je ook kiest, een goede pijnstilling, met of zonder medicatie, helpt om je stressniveau te verlagen en je bevalling op gang te helpen. Je goed voorbereiden op je bevalling helpt om met de pijn om te gaan en om zelf beslissingen te nemen. Realiseer je ook dat het niet aan andere mensen is om te bepalen of je pijn hebt. Dat mag en kun jij alleen zelf doen.
Geboorteplan
In een geboorteplan bespreek je met jouw verloskundige of gynaecoloog je wensen voor de bevalling. Ook pijnstilling is daar een onderdeel van.
Rond week 34 van je zwangerschap zal de verloskundige je uitnodigen om het geboorteplan te bespreken. Dan is er alle tijd om over jouw wensen en verwachtingen van de bevalling te praten.
How About Mom: een 'onmisbare app voor aanstaande moeders' 📲