Durven te voelen: haptonomie en haptotherapie

Ons lichaam geeft ons signalen. Je kunt fysieke spanning of gevoelens ervaren op bepaalde plekken in je lijf. Het zijn signalen waar we ons niet altijd bewust van zijn. Soms weten we ook niet wat die signalen betekenen. Een haptonoom of een haptotherapeut kan je helpen om je lichaam en gevoel meer met elkaar te verbinden. Dat kan zeker tijdens de zwangerschap of daarna een uitkomst zijn.

Haptonomie en haptotherapie gaan over voelen en aanraken. Haptotherapie kan helpen contact te leggen met je lichaam en je gevoel. Een haptotherapeut behandelt door bewuste aanrakingen van je lichaam jouw pijn of klachten.

Maar niet alleen als je ergens ‘last’ van hebt is haptonomie of haptotherapie een uitkomst. Ook kun je, al dan niet samen met je partner, zwangerschapshaptonomie volgen als voorbereiding op de geboorte. Het helpt je erop te vertrouwen dat je lijf in staat is een baby te laten groeien en geboren te laten worden.

Verschil haptonomie en haptotherapie

De termen haptonomie en haptotherapie worden vaak door elkaar gebruikt, maar zijn niet hetzelfde. Haptonomie is een manier van kijken naar mensen en omgaan met mensen, waarbij voelen en contact maken centraal staan. Wanneer een zorgverlener een basisopleiding haptonomie volgt, is dat een toevoeging op een bestaand beroep. Zo zijn er fysiotherapeuten en verloskundigen die op haptonomische basis werken.

Een haptotherapeut heeft een hbo-opleiding afgerond. Tijdens die vijf-jarige opleiding wordt een nieuw vak geleerd, waarna je jezelf haptotherapeut mag noemen. Een haptotherapeut is een officiële zorgverlener die is aangesloten bij de beroepsvereniging VVH.

Zwangerschapshaptonomie

Je lichaam voelen. Bewust verbinding maken met het kindje in je buik. Dat kun je doen door haptonomische zwangerschapsbegeleiding, ofwel zwangerschapshaptonomie. Deze begeleiding kun je alleen of met je partner samen doen. Het uitgangspunt bij zwangerschapshaptonomie is dat je je – eventueel samen met je partner – voorbereidt op wat er gaat komen. Je staat bewust stil bij het feit dat er een nieuw kindje bijkomt en dat je kindje in je buik al ruimte inneemt. De therapeut helpt je om erop te leren vertrouwen dat je lijf in staat is een baby te laten groeien en geboren te laten worden.

Aanstaande ouders vinden haptonomie een fijne manier om zich voor te bereiden op de bevalling. Je kunt het kindje al tijdens de zwangerschap verwelkomen door aanraking, en contact met hem of haar maken. Ook leer je hoe je met de weeën om kunt gaan, en hoe het proces van een geboorte verloopt.

Bij pijn, stress of angst

Haptotherapie kan zinvol voor veel verschillende aandoeningen en klachten, bijvoorbeeld bij (chronische) pijn, slapeloosheid, overspannenheid, vermoeidheid, hyperventilatie, angstgevoelens en hoofdpijnklachten. Ook zijn er therapeuten zijn gespecialiseerd in klachten tijdens en na de zwangerschap, bijvoorbeeld wanneer je een moeilijke of traumatische bevalling hebt meegemaakt of bij een ingrijpende gebeurtenis als een vroeggeboorte.

Nare of traumatische herinneringen slaan we niet alleen op in ons geheugen, maar ook als het ware in ons lichaam. Sommige nare herinneringen kun je heel fysiek voelen: het kan pijn doen om ergens aan te denken. Soms lukt het een tijdje (of een lange tijd) om een gevoel onderdrukken, maar op een gegeven moment kan het gevoel losbarsten.

Bang om te bevallen

Met gezonde spanning je bevalling tegemoet zien, is helemaal niet gek. Maar wat als je bang bent om te bevallen? Je kunt bang zijn voor de pijn, voor ingrepen of om de controle te verliezen, of misschien ben je bang dat er iets met je kindje gebeurt. Haptotherapie kan dan helpen bij angst voor de bevalling.

Haptotherapeut Gert Klabbers deed zijn promotieonderzoek naar haptotherapie bij bevallingsangst. Uit dat onderzoek bleek dat haptotherapie helpt bij het verminderen van bevallingsangst. Vrouwen hadden minder last van pijn bij hun bevalling. Ook zag Gert dat bij de vrouwen die haptotherapie volgen in hun zwangerschap, er minder symptomen van stress en depressie tijdens de zwangerschap waren, en minder symptomen van PTSS na de bevalling.

Wil je een haptonomische zwangerschapsbegeleider bij jou in de buurt vinden? De vereniging haptonomische zwangerschapsbegeleiders (VHZB) houdt een overzicht bij van praktijken.