Hoe is jouw lichaamsbeeld?

Na de bevalling moeten wennen aan je ‘nieuwe’ lijf. Veel vrouwen herkennen dit. Hoe zit het met jouw lichaamsbeeld? En wat kun je doen om het beeld dat je hebt van jouw lichaam, wat positiever te bekijken?

De manier waarop we naar ons lichaam kijken wordt ‘lichaamsbeeld’ of ‘zelfbeeld’ genoemd. Eigenlijk klopt die term ‘lichaamsbeeld’ niet helemaal, zegt Liesbeth Woertman, hoogleraar psychologie aan de Universiteit Utrecht. “Lichaamsbeeld is eigenlijk de optelsom van hoe andere mensen naar jou kijken, vanaf dat je een baby bent.”

“We worden geboren zonder lichaamsbeeld, maar de vorming van dat beeld ontstaat al op jonge leeftijd. Een tweejarige peuter herkent zichzelf al in de spiegel. En op latere leeftijd, tijdens de pubertijd, ontwikkelt het lichaamsbeeld zich verder wanneer je lichaam verandert.”

Lichaamsbeeld mede gevormd door omgeving

Je lichaamsbeeld wordt mede bepaald door jouw omgeving, vertelt Liesbeth. “Je ouders, leraren op school, klasgenoten, vrienden en familie, collega’s: allemaal zien ze jou op een bepaalde manier. De omgeving, cultuur of religie waar je mee opgroeit, hebben ook allemaal invloed op jouw lichaamsbeeld.”

Daarom is het volgens haar ook heel belangrijk om je vrienden of partner zorgvuldig uit te kiezen. “Heb je een partner die de hele tijd opmerkingen over jouw uiterlijk maakt of vrienden die jou afbreken, dan zou ik zeggen: neem daar afscheid van. Want dat is enorm slecht voor je lichaamsbeeld.”

Lichaamsbeeld = schoonheid?

Lichaamsbeeld gaat dus veel meer om de vraag: ben je tevreden over jezelf? Misschien herken je het wel: je kent een bloedmooie vriendin, die vaak ongelofelijk onzeker is. Of neem mensen die cosmetische chirurgie of ingrepen als botox of fillers ondergaan, maar zich daarna niet gelukkiger voelen. Je kan nog zo knap zijn, als je een slecht lichaamsbeeld hebt maakt dat niks uit.

Lichaamsbeeld heeft niet per se te maken met schoonheid, maar gaat over of je veilig gehecht bent en opgegroeid bent. Als je je als baby gekoesterd voelt, en voelt dat er van je wordt gehouden, dan ontwikkel je een positief lichaamsbeeld, zegt Liesbeth. Kinderen die in een minder goede of veilige omgeving opgroeien hebben onveiligheid als basis voor hun lichaamsbeeld. “Als je de pech hebt dat je geboren wordt in een gezin met veel stress, ruzie, misbruik, werkloosheid, ouders die zelf onvolwassen zijn of met trauma’s zitten, dan kun je als kind onveilig gehecht raken. Kinderen die veilig gehecht zijn, hebben meestal een positiever lichaamsbeeld. Onveilige hechting levert vaak een lastige relatie met je lichaam op.”

Photoshop en filters

Maar niet alleen je opvoeding en jeugd heeft een effect op jouw lichaamsbeeld. De hoogleraar vind het ook belangrijk om ons erop te wijzen dat we tegenwoordig constant bloot staan aan ideaalbeelden. “We leven in een maatschappij vol afbeeldingen van knappe mensen: reclames op tv, social media, billboards, magazines en tijdschriften. Die beelden zijn vaak gefotoshopt of bewerkt, en dat heeft ook een effect op ons lichaamsbeeld.” Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat een 17-jarig meisje al 250.000 aan schoonheid gerelateerde beelden heeft gezien. Dit beeldenbombardement is typisch voor onze tijd en het is vrijwel onmogelijk om je eraan te onttrekken”, schrijft Liesbeth in haar boek Je bent al mooi. De schoonheid van imperfectie.

Want of je nu op social media zit, een magazine leest of de tv aanzet, je krijgt continu beelden te zien van jonge, slanke mannen en vrouwen. Gelukkig is dat beeld wat aan het kantelen en komt er meer ruimte voor verschillende lichaamstypes, huidskleuren en vormen.

Wat kun je doen om het beeld dat je hebt van jouw lichaam, wat positiever te bekijken? “Goed contact hebben met je lijf heeft veel invloed op je psychisch en lichamelijk welzijn”, zegt Liesbeth. Blij zijn met je lichaam heeft te maken met waardering en tevredenheid, en je niet vergelijken met gemanipuleerde ideaalbeelden op tv of social media. “Vergeet borstvergrotingen en superslanke tailles maar accepteer je lichaam inclusief de onvolkomenheden. Richt je op je gezicht en lichaam als een geheel en op die delen die je mooi vindt.”

Wat is het effect van een zwangerschap op je lichaamsbeeld? En wat kun je als moeder kunt doen om jouw kindje te helpen aan een gezond lichaamsbeeld? Lees meer in het artikel Is jouw lichaamsbeeld veranderd?

Houden van je postpartum lichaam

Heb jij de How About Mom app voor iOS of Android al gedownload? Vol tips en advies om weer van je postpartum lichaam te (leren) houden. Of bekijk eens de fotoserie Ode aan het Moederlijf.