Laat de controle los: hoe doorbreek je maternal gatekeeping?

Je wilt het beste voor je kind. Je kent zijn of haar behoeften als geen ander en weet precies hoe je hem/haar het snelst in slaap krijgt of het liefst voedt. Maar merk je ook dat je de neiging hebt om je partner te corrigeren of zelf het voortouw te nemen? Dan ben je niet de enige. Veel moeders worstelen met maternal gatekeeping – de neiging om de zorg voor de kinderen te bewaken en onbewust de betrokkenheid van hun partner te beperken.

Hoewel dit vaak voortkomt uit liefde en verantwoordelijkheid, kan het leiden tot overbelasting voor jou, frustratie bij je partner en een scheve taakverdeling in het gezin. Hoe herken je maternal gatekeeping bij jezelf, en – belangrijker nog – hoe kun je het loslaten? In deze blog neem ik je stap voor stap mee.

Wat is maternal gatekeeping?

Maternal gatekeeping verwijst naar het gedrag van moeders die – bewust of onbewust – de betrokkenheid van hun partner bij de zorg voor de kinderen beperken of sturen. Dit kan variëren van subtiele correcties (“Ik doe het wel even”) tot het volledig overnemen van zorgtaken omdat je denkt dat je het zelf sneller of beter doet.

Het is een bekend fenomeen, vooral bij moeders die perfectionistisch zijn, een sterke behoefte aan controle hebben en zich sterk verantwoordelijk voelen voor het welzijn van hun kinderen. Het idee dat alleen jij weet wat het beste is, kan geruststellend zijn. Maar als je te veel in deze rol blijft hangen, wordt het moeilijk om hulp te accepteren – en draag jij uiteindelijk de volledige last van het ouderschap.

Herken je dit bij jezelf? Denk bijvoorbeeld eens aan deze situaties:

• Je corrigeert je partner als hij iets ‘anders’ doet dan jij.
• Je doet bepaalde taken liever zelf omdat je denkt dat het dan beter of sneller gaat.
• Je voelt je schuldig als je de zorg uit handen geeft.
• Je ervaart frustratie omdat je het gevoel hebt dat alles op jouw schouders terechtkomt, terwijl je partner zich minder verantwoordelijk lijkt te voelen.

Hoewel maternal gatekeeping vaak voortkomt uit liefde en zorg, kan het de verdeling van verantwoordelijkheden uit balans brengen. En dat heeft gevolgen – voor jou, je partner én je kind(eren).

Waarom komt maternal gatekeeping zo vaak voor?

Als je merkt dat je de controle moeilijk loslaat, ben je niet de enige. Maternal gatekeeping komt vaak voort uit diepgewortelde overtuigingen en maatschappelijke verwachtingen:

Perfectionisme en controlebehoefte

Veel moeders willen het ‘goed’ doen en voelen zich verantwoordelijk voor het welzijn van hun kind. Het idee dat je partner het misschien niet op dezelfde manier doet, kan onrust oproepen. Loslaten betekent dat je moet vertrouwen op een aanpak die anders is dan die van jou – en dat is niet makkelijk als je gewend bent alles te overzien.

Maatschappelijke verwachtingen

Hoewel we in een tijd leven waarin vaders steeds meer betrokken zijn, rust er nog altijd een onzichtbare druk op moeders om de ‘primaire’ ouder te zijn. Dit kan ervoor zorgen dat je onbewust meer verantwoordelijkheid op je neemt dan nodig is.

Oude patronen

Hoe werd de zorg verdeeld in jouw gezin van herkomst? Als je bent opgegroeid met een moeder die alles regelde, kan dat je onbewust beïnvloeden. Je hebt geleerd dat moeders ‘de spil van het gezin’ zijn, waardoor het lastig is om taken te delen.

Gebrek aan vertrouwen in de ander

Soms spelen praktische zorgen mee: je partner heeft minder ervaring of doet dingen anders dan jij. Dat kan de neiging versterken om zelf de leiding te houden, ook al is dat niet altijd nodig.

Wat zijn de gevolgen van maternal gatekeeping?

De drang om alles zelf te doen is begrijpelijk. Het geeft een gevoel van controle in een wereld die vaak chaotisch voelt. Maar op de lange termijn is maternal gatekeeping vermoeiend en kan het je relatie onder druk zetten.Want wat gebeurt er als niks verandert?

• Je draagt alle zorglast alleen; Door alles zelf te willen doen, raak je sneller overbelast. Je gunt jezelf geen pauzes en voelt je constant ‘aan’ staan. Dit kan leiden tot stress, uitputting en zelfs gevoelens van frustratie naar je partner toe.

• Je partner voelt zich buitengesloten; Als je steeds taken overneemt of subtiel aangeeft dat hij dingen ‘fout’ doet, kan dat ervoor zorgen dat hij of zij zich minder competent voelt. Geleidelijk aan trekt je partner zich mogelijk terug, omdat hij of zij het idee krijgt dat ze het toch nooit ‘goed genoeg’ kunnen doen.

• Je kind mist de balans van twee opvoeders. Kinderen leren van beide ouders, juist omdat ze verschillende stijlen en aanpakken hebben. Als vaders minder betrokken worden, krijgen kinderen minder ruimte om die diversiteit te ervaren, wat belangrijk is voor hun ontwikkeling.

• Frustratie en wrok: Als jij je alleen verantwoordelijk voelt en je partner zich aan de zijlijn geplaatst voelt, kan dat leiden tot wederzijdse irritatie en meer afstand tot elkaar.

Meer lezen: Schuilt er niet in elke moeder ‘de moeder van Mike’?

Hoe doorbreek je maternal gatekeeping?

Als je jezelf herkent in maternal gatekeeping, betekent dat niet dat je ‘fout’ bezig bent. Bewustwording is de eerste stap! Hieronder enkele manieren om het los te laten en de zorg écht te delen.

1. Erken dat er meerdere ‘juiste’ manieren zijn

Jouw manier is niet de enige manier. Misschien doet je partner dingen anders, maar dat betekent niet dat het fout is. Laat los dat alles perfect moet en geef hem de ruimte om zijn eigen aanpak te ontwikkelen.

2. Geef je partner de ruimte om het op zijn manier te doen

Als jij degene bent die altijd de instructies geeft, voelt je partner zich misschien niet vrij om zijn eigen aanpak te ontwikkelen. Probeer eens een stap terug te doen en hem volledig verantwoordelijk te laten zijn voor een bepaalde taak – zonder correcties of aanwijzingen.

3. Bespreek je gevoelens openlijk

Veel moeders voelen zich zo verantwoordelijk dat ze het lastig vinden om die last te delen. Vertel je partner waarom je soms moeite hebt met loslaten en luister naar hoe hij/zij het ervaart. Vaak helpt het al enorm om je bewust te worden van je eigen patronen, maar op deze manier kan je ook samen op zoek naar een oplossing.

4. Gun jezelf de rust die het oplevert

Je hoeft niet alles zelf te doen. Door taken te delen, geef je jezelf de kans om even op adem te komen. Gebruik die tijd om te herstellen en te genieten van het moederschap zonder constante druk.

Meer lezen: Zo werkt Acceptance and Commitment Therapy

Waarom is dit zo belangrijk?

Moederschap is geen solo-avontuur. Het is een proces dat je samen met je partner aangaat, waarin jullie allebei mogen groeien. Maternal gatekeeping kan een hardnekkig patroon zijn, maar het bewust doorbreken ervan brengt meer rust in je gezin.

Je hoeft niet alles alleen te doen. Je hoeft niet altijd ‘de beste’ te zijn. Soms is goed genoeg écht goed genoeg. Door los te laten, geef je niet alleen je partner meer ruimte, maar ook jezelf. En uiteindelijk profiteert je kind hier het meeste van: een ontspannen moeder en een betrokken vader zorgen samen voor een warm en evenwichtig thuis.

Dus de volgende keer dat je merkt dat je wilt ingrijpen – haal even adem, stap een stapje terug en laat het gebeuren. Misschien ontdek je wel dat je partner het op zijn manier net zo goed – of zelfs bèter – doet dan jij. En dat is iets om trots op te zijn.