Bijna vier jaar geleden werd ik moeder van het allerleukste kindje ter wereld: Otis. Dat deed ik niet op de meest conventionele manier. Tien jaar geleden emigreerde ik naar Portugal en toen mijn relatie daar spaak liep, besloot ik: ik ga bewust alleenstaande moeder worden in Portugal.
Na de eerste IVF-poging bij een privékliniek werd ik zwanger en al snel ontstond de vraag: ga ik hier bevallen of in Nederland? Ik wist al snel dat het Nederland moest worden, maar hoe doe je dat als je geen zorgverzekering in Nederland hebt?
Nu alle emoties zijn verwerkt, vier jaar later, kan ik concluderen dat ik het mezelf niet makkelijk heb gemaakt. De keuze om alleenstaande moeder te worden vond ik op zich een hele gemakkelijke, logische en natuurlijke keuze. De weg ernaartoe, daar heb ik me wellicht op verkeken…
Ik kan het me nog herinneren als de dag van gisteren. Ik had mijn eerste en oriënterende gesprek uitgerekend op mijn 39ste verjaardag bij de fertiliteitskliniek. Het gesprek duurde ruim twee uur en toen ik wegliep, belde ik op de parkeerplaats mijn ouders: “Ik wil dit gaan doen.”
Ik had geen enkele, maar dan ook geen enkele twijfel. Eigenlijk heb ik die tot op de dag van vandaag nog steeds niet. Het is de allerbeste keuze die ik ooit heb gemaakt. Ik ben elke dag dankbaar dat dit zonnestraaltje op mijn pad is gekomen en mijn leven op alle vlakken mooier heeft gemaakt.
Het medische pad vond ik achteraf gezien pittig. In Nederland ga je eerst voor IUI en mocht dat niet lukken, dan kan er een overstap gemaakt worden naar een IVF-traject. Ik besloot echter om voor het particuliere pad te gaan in Lissabon.
Mijn arts zei gelijk dat ze het, gezien mijn leeftijd, aanraadde om direct voor IVF te gaan. Ik snap nu waarom ze hier in Nederland terughoudend in zijn. IVF vond ik een van de meest ingrijpende dingen die ik ooit heb ondernomen, nog ingrijpender dan de bevalling als je het mij vraagt. Maar een half jaar na mijn eerste bezoek aan de kliniek had ik een positieve zwangerschapstest in mijn hand.
Mijn zwangerschap verliep niet bepaald over rozen. Zowel mentaal als lichamelijk vond ik zwanger zijn vreselijk. Ik had meermaals vrij heftige bloedingen waardoor ik me meldde bij de eerste hulp. Ik kan niet anders dan met heel veel lof spreken over de Portugese gezondheidszorg. Ik vond mijn gynaecoloog fantastisch en elk WhatsApp-berichtje, ook al was het midden in de nacht, werd snel beantwoord. Ze stelde me zo vaak gerust.
Mentaal vond ik de zwangerschap ver weg van mijn familie eenzaam, ondanks dat mijn moeder er bij elke belangrijke echo bij was. De keuze was daarom voor mij vrij snel gemaakt: ik wilde bevallen in Nederland. Maar hoe dan?
Als het om je zorgverzekering gaat, werkt het in Portugal nog wat ouderwetser. Je hebt een basiszorgverzekering, die je vaak aanvult met een privéverzekering. Omdat de wachttijden in de basiszorg lang zijn, kun je uitwijken naar de private zorg. Je werkgever betaalt je premie. Mijn werkgever betaalde ook voor de private zorg, dus veel van mijn kosten waren gedekt. Maar overstappen omdat ik in Nederland wilde bevallen, kon niet zomaar vanwege mijn dienstverband.
In mijn geval betekende dit dat als ik in Nederland zou bevallen, mijn Portugese verzekeraar 50 procent van de kosten zou vergoeden, maar alleen als ik vanwege medische redenen in Nederland moest bevallen. Toen begon het leggen van de puzzel. Oké, dus bevallen in Nederland kon op zich best een dure aangelegenheid worden!
De eerste stap was weer mijn fenomenale gynaecoloog Ana. Zij schreef een overtuigende brief dat het noodzakelijk was voor mijn gezondheid dat ik in Nederland beviel. Ik heb een schildklieraandoening, wat inhield dat ik sowieso in het ziekenhuis moest bevallen. De medische indicatie om überhaupt in het ziekenhuis te mogen bevallen was er dus. Maar dat betekende ook dat ik minimaal twee dagen in het ziekenhuis moest blijven na de geboorte. Ik verklaarde mezelf op slag failliet.
Ik ging op onderzoek uit en kreeg al snel een kostenindicatie. Het werd mij al snel duidelijk: ik moest, koste wat het kost, die keizersnede zien te vermijden, want die was bijna acht keer zo duur dan een natuurlijke bevalling en ze konden slechts een inschatting maken van de kosten. De vacuümpomp of verlostang kon ik ook beter vermijden. Deze kostenberekening zat me toch een beetje dwars, helemaal omdat je totaal niet weet wat je te wachten staat.
Er was goed nieuws: op de dag dat ik de kostenraming kreeg, braken spontaan mijn vliezen. Of het één met het ander te maken had weet ik niet, maar lang tijd om na te denken over mijn naderend faillissement had ik niet. Otis kwam met 36 weken en aangezien volgens de Portugezen mijn baby gigantisch zou zijn (de Nederlandse zorg vond dat wel meevallen), leek de vroege geboorte in mijn voordeel te werken. Hopelijk konden een keizersnede en vacuümpomp vermeden worden.
Tijdens de bevalling, toen ik nog de kracht had om te praten en zelfs grapjes te maken, riep ik stoere taal als: “Geen ruggenprik, want dat kan ik niet betalen.” Ook vroeg ik of de ziekenhuismaaltijd inbegrepen was. Gelukkig liep mijn bevalling voorspoedig. Net als zijn moeder bleek Otis weinig geduld te hebben en kwam hij vlotjes en gezond ter wereld. Wellicht deed hij het om mijn bankrekening te spekken, je weet het niet.
Hoe vervelend ik zwanger zijn vond, hoe geweldig vond ik moeder zijn vanaf het eerste moment. Het contrast kon bijna niet groter. Achteraf viel me de bevalling mee, al moet ik er niet aan denken om het een tweede keer te doen. Ik vond de zorg in het ziekenhuis enorm fijn. En eerlijk is eerlijk, rode kool met een gehaktbal heeft nog nooit zo goed gesmaakt als na mijn bevalling. We moesten twee dagen blijven vanwege mijn schildklier. Ik vond het heerlijk. Het was nog in de nasleep van corona, dus bezoek werd buiten de deur gehouden. Dat maakte het nog intiemer en specialer.
En de kraamzorg? Ook die moest ik zelf voorschieten. Ik had recht op een paar dagen en die tijd vond ik onvergetelijk. Ondanks dat ik het Portugese zorgsysteem fantastisch vind, heb ik zeker niet mogen klagen over wat Nederland mij heeft gebracht.
Meer lezen? Dit kost kraamzorg in 2026
De eindstand? Ik had het erger verwacht. Mijn zorgverzekering bleek uiteindelijk uiterst coulant. Alles bij elkaar was het me elke euro waard. Ik kijk terug op een intense, maar prachtige tijd in Nederland. Het heeft me ook laten zien hoe belangrijk het is om goed na te denken over de zorg die je wilt en denkt nodig te hebben. Hoe een gynaecoloog, tot een doula, tot een verloskundige, tot een kraamhulp, het verschil kan maken in je totale ervaring.
Dat gaat verder dan alleen de kosten, het is zo’n ingrijpende fase dat het belangrijk is dat je het jezelf zo aangenaam mogelijk maakt. Daarom mijn tip: kijk heel goed hoe je verzekerd bent, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan en kan genieten van je zwangerschap, je bevalling en alles wat daarna komt!
Meer lezen:
Zó help je een andere moeder in december
Gezonde kerst en snoep recepten met kids
Waarom het zó waardevol is om een jaarboek te maken voor jouw gezin
How About Mom nieuwsbrief: korting, tips en de beste gelezen verhalen