Leert je baby iets van schermtijd?

Je baby zit gefascineerd naar een scherm te kijken, maar leert hij of zij hier eigenlijk iets van? Lisanne Hagens is gecertificeerd mediacoach gespecialiseerd op schermgebruik van jonge kinderen. Met haar eigen bedrijf Cookies & Carrots ondersteunt ze ouders met mediaopvoeding. Deze week: leert je baby eigenlijk iets van naar een televisie, tablet of telefoonscherm kijken?

Het is een herkenbaar beeld in veel huishoudens: een baby die met grote ogen naar de felle kleuren en bewegende beelden op een smartphone, tablet of televisie staart. Maar wat gebeurt er eigenlijk in het brein van je kind tijdens deze momenten van schermtijd?

De vraag naar de impact van schermtijd op jonge kinderen is belangrijker dan ooit. Van educatieve apps tot digitale kinderprogramma’s, de mogelijkheden lijken eindeloos. Is het puur vermaak, of heeft je kind er ook wat aan?

Meer lezen: hoeveel deel jij over je kind online?

Hoeveel schermtijd voor je baby?

Vooraanstaande gezondheidsorganisaties hebben richtlijnen opgesteld voor schermtijd bij jonge kinderen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beveelt bijvoorbeeld aan dat kinderen onder de twee jaar helemaal geen schermtijd krijgen, terwijl de American Academy of Pediatrics (AAP) adviseert dat kinderen van 18 tot 24 maanden alleen zeer beperkte, hoogwaardige schermtijd mogen hebben, en dan bij voorkeur samen met een volwassene.

Kwalitatief hoge schermtijd is wanneer je kinderen iets kijken dat aansluit bij hun ontwikkelingsfase, educatief en interactief is. Voor jong kinderen zijn dit bijvoorbeeld filmpjes die langzaam gaan, niet te veel felle kleuren hebben en geen harde geluiden.

Waarom schermtijd niet wordt aangeraden voor baby’s

In de eerste jaren is zowel de hersenontwikkeling als de fysieke ontwikkeling van je baby in volle gang. Essentiële activiteiten zoals spelen, praten en fysieke interactie met ouders en verzorgers zijn heel belangrijk voor een goede ontwikkeling van je kind. Wanneer een kind tijd achter een beeldscherm doorbrengt, gaat dat ten koste van de tijd voor deze essentiële activiteiten.

Recent onderzoek heeft aangetoond dat de positieve invloed op taalontwikkeling en woordherkenning verwaarloosbaar is, als kinderen jonger dan 1 jaar zelfstandig (educatieve) media gebruiken. Wanneer kinderen van ongeveer 18 maanden samen met een ouder naar filmpjes of programma’s kijken, kan de taalvaardigheid hierdoor wel iets verbeteren. Baby’s zijn weliswaar gefascineerd door het geluid, de kleuren en het licht van schermen, maar ze begrijpen nog niet echt wat ze zien.

Vanaf 9 maanden: concentreren op plaatjes

Je baby kan zich pas vanaf ongeveer 9 maanden echt concentreren op plaatjes. In de maanden ervoor is hun zicht nog niet scherp en kijken ze voornamelijk passief naar de wereld.

Ook zorgt het kijken naar filmpjes bij baby’s gauw tot overprikkeling. Door de felle kleuren, de geluiden en de snelle bewegingen raken jonge kinderen als het ware gehypnotiseerd. Het lijkt alsof je baby rustig zit te kijken, maar eigenlijk komen er veel te veel prikkels binnen. Hierdoor kunnen kinderen na het kijken van een filmpje ineens heel huilerig of driftig worden.

Toch schermtijd voor baby?

Ook al leren baby’s nauwelijks iets van schermtijd, toch kiezen veel ouders ervoor om hun baby soms even voor een scherm te zetten. Vaak om zelf even de handen vrij te hebben, om bijvoorbeeld te kunnen douchen of te koken.

Wanneer dit af en toe voorkomt, is dit geen probleem. Maar te veel tijd naar een schermpje kijken gaat ten koste van de echte interacties, van leren kruipen, leren praten en andere essentiële activiteiten.

Lees meer: Onderzoek mediagebruik: bij een kwart van de Nederlandse ouders zit baby minstens twee uur per dag achter een beeldscherm

Tips voor schermtijd voor je baby

Liever groter scherm

Gebruik liever een televisie dan een tablet of telefoon. Dit zorgt voor een betere houding. Ook zitten kinderen wanneer ze een tablet of telefoon vast hebben vaak te dicht op het scherm. Dit is schadelijk voor de ogen.

Verminder prikkels

Kies alleen filmpjes met rustige kleuren en stemmetjes, mooie muziek en niet te veel actie, zodat je baby niet te veel prikkels krijgt.

Kan videobellen wel?

Videobellen met familie of vrienden is ook vaak gezellig. De American Academy of Pediatrics (AAP) noemt videobellen dan ook als enige uitzondering wanneer het om schermtijd aangaat. Wanneer er een interactie is tijdens het videobellen is dit volgens hen ook ‘toegestaan’ voor kinderen onder de 18 maanden.

Samen kijken

Probeer vooral samen te kijken. Reageer op hetgeen jullie zien en benoem bv voorwerpen, hierdoor verhoog je ook de educatieve waarde.

Geen schermtijd vlak voor slaapjes

Probeer de schermtijd voor het slapen te minimaliseren. TV is niet per sé ontspannend: baby’s en jonge kinderen krijgen veel prikkels binnen, wat slapen lastiger kan maken.