Dacht je voordat je zwanger werd nauwelijks aan je bekken en je bekkenbodemspieren, kun je er tijdens je zwangerschap ineens last van krijgen. Dit wordt bekkenpijn genoemd. In de zwangerschap maakt het lichaam het hormoon relaxine aan, waardoor de bindweefsels weker worden. Anne Dijkstra, al 28 jaar fysiotherapeut en gespecialiseerd in het bekken, vertelt wat bekkenpijn is en wat je eraan kunt doen.
Eerst even een kort lesje anatomie. Het bekken verbindt de romp met de benen en speelt een belangrijke rol bij je houding en beweging. Het bekken bestaat uit drie botdelen: een linker en rechter bekkenhelft en daartussenin aan de achterzijde het heiligbeen met onderaan het stuitje. Waar de botdelen bij elkaar komen zitten drie gewrichten: aan de voorzijde, bij het schaambeen en aan de achterzijde aan beide zijden van het heiligbeen, de zogeheten SI gewrichten.
Onder in het bekken liggen de bekkenbodemspieren. “De bekkenbodem kun je het beste vergelijken met een soort hangmatje, dat loopt van het schaambeen aan de voorkant door naar achteren naar het heiligbeen” zegt Anne Dijkstra, al 28 jaar fysiotherapeut en gespecialiseerd in het bekken.
De bekkenbodemspieren hebben drie belangrijke functies: de bekkenbodem zorgt voor het dragen van de organen onderin het bekken. Naast het ondersteunen van de blaas, de baarmoeder en het laatste stuk van de darmen is deze spierlaag verantwoordelijk voor het aanspannen of ontspannen van de bekkenbodem. Het aanspannen is nodig zodat je geen urine of ontlasting verliest. Het ontspannen is nodig om goed te kunnen uitplassen en te ontlasten. In de bekkenbodemspieren zitten bij vrouwen drie openingen: de plasbuis, vagina en anus.
Heb je in het dagelijks leven nauwelijks erg in je bekken, zo kun je er tijdens je zwangerschap ineens last van krijgen. Dit wordt ook wel bekkenpijn genoemd.
Hoe ontstaat bekkenpijn? In de zwangerschap maakt het lichaam het hormoon relaxine aan, waardoor bindweefsels verweken. Doordat het bindweefsel en de gewrichten in het bekken weker worden kan het kindje straks door het geboortekanaal. Het effect van dat weker worden, is dat je bekken ook iets beweeglijker wordt. Dat kun je met bepaalde inspanningen voelen.
Ook de diepe buikspier – die normaal als een soort korset de boel bij elkaar houdt – kan zijn coördinatie verliezen naarmate je buik groeit. Die twee zaken – wekere bindweefsels en de gewrichten en lossere buikspieren – kunnen irritatie en pijnklachten veroorzaken. Dat wordt bekkenpijn genoemd.
Is bekkenpijn hetzelfde als bekkeninstabiliteit? Anne: “We spreken tegenwoordig over bekkenpijn. Bekkeninstabiliteit is een zodanig instabiel bekken dat je niet meer kan lopen.”
“Bekkenpijn voel je als je loopt, omdraait of opstaat. Vrouwen ervaren pijn op schaambeen en de SI-gewrichten, soms uitstralend naar de billen en onderrug”, zegt Anne. “De bekkenpijn die tijdens de zwangerschap optreedt verdwijnt bij 90-95% van de vrouwen direct na de bevalling.” Grote kans dus dat de bekkenpijn verdwijnt direct na de bevalling.
“Een klein deel van de vrouwen is na een week of zes na de bevalling van haar klachten af. Slechts een minderheid houdt op lange termijn klachten. Is dat bij jou het geval? Dan is het raadzaam om een bekkenbodemspecialist te bezoeken.”
“Een zwangerschap en bevalling zijn een soort blessure van de bekkenbodem” zegt Anne. “Tijdens de bevalling is er veel kracht en rek komen te staan op de bekkenbodem: er is een kind doorheen gegaan.”
De ene vrouw herstelt sneller van een blessure dan de andere. Een zware bevalling, een zwaar kind (meer dan vier kilo) en een lange persfase kunnen allemaal factoren zijn die mee spelen bij het ontstaan van bekkenbodemproblemen, aldus Anne. Je bent niet de enige als je de eerste weken na de bevalling wat last hebt van urineverlies of een zwaar gevoel of (lichte) pijn in je bekkenbodem ervaart. In dit artikel vertelt Anne meer over bekkenbodem oefeningen na de bevalling.
